2023.10.21 № 01 Улаанбаатар хот
СУРТАЛЧИЛГААГ ДЭМЖИХ ТУХАЙ
МБНЭ-ийн Дүрмийн 5.15. МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдайн гишүүний үүрэг, 5.15.1-т МБНЭ-ийн Дээд хуралдайгаас гаргасан бодлого, шийдвэрийг сурталчлах, хэрэгжилтийг зохион байгуулах ажилд биечлэн оролцох” заалтыг үндэслэн ТОГТООСОН НЬ:
Нэг. МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдайн гишүүд, Сурталчилгааны материалаас өдөр дутам өөрт таалагдсан нэгээс дээш материалыг, гишүүд долоо хоног дутам нэгээс дээш материалыг тус тус хувилан тарааж хэвшүүлсүгэй.
Хоёр. Энэ асуудалд хяналт тавж ажиллахыг ДЦХ-н гишүүн А.Оюунтуулд хариуцуулж, сар бүр дүнг танилцуулж байхыг үүрэг болгосугай.
ДЭЭД СЭЦ-ИЙН ХУРАЛДАЙ

Монгол бөөгийн шашныг эрт дээр үед мөргөл байсан гэж үздэг байсан бол эдүгээ шашин гэх үндэстэй зүйл олон талаас нь урган гарч байна. Түүгээр ч үл зогсон энэхүү шашин нь мөнх тэнгэрээс эх үндэстэй учир тэрхүү зүйлээс үүдэж, нийгмийн соёлтой ухамсрын хэлбэр / Чингис хааны хууль цааз / болон бүрдэн тогтож, хэвшин уламжлагдан ирсэн шашныг - философи, эрх зүйн тогтолцоо, ёс суртахууныг л бид бүхэн мөнх тэнгэрийн номлол сургаал /шашин/ гэж үзэж байгаа билээ.

МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдайн хуралдаан 2023 оны 10 дүгээр сарын 21-ны өдрийн 11.00 цагаас боллоо. Хуралдаанд гишүүд идэвхитэй оролцов. Хуралдаанаар дараахь асуудлыг хэлэлцэв. Үүнд:
БНТУ-ын Элчин сайд-Монгол бөөгийн өргөөнд
Монгол дахь шашины удирдагч нар-МБНЭ-д баримтад кинонууд үзэх
ХЭЛЭЛЦЭХ ҮНДСЭН АСУУДАЛ.
Нэг. ГАДААД ХАРИЛЦАА
1. ГЭГЭЭН ШИРЭЭТ УЛСЫН ТӨРИЙН ТЭРГҮҮН ПАП ФРАНЦИС МОНГОЛ УЛСАД ХИЙЖ БУЙ ТӨРИЙН АЙЛЧЛАЛЫН ШАШИНЫ ТЭРГҮҮНҮҮДИЙН УУЛЗАЛТЫН ТУХАЙ БАРИМТАД КИНО

МБНЭ-ИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ
2023.10.21 Дугаар 185 Улаанбаатар хот
МОНГОЛ БӨӨГИЙН ИХ ЦОЛ ОЛГОХ ТУХАЙ
Монголын тулгар төр, Мөнх тэнгэрийн үйлийг төрийн дээд шүтлэг болгон тунхаглаж, тахиж ирсэн, Тулгар төрийн 2232 жилийг тохиолдуулан, Мөнх тэнгэрийн үзэл, эзэн Чингис хаанаа эрхэмлэн дээдэлсэн, үндэсний уламжлалт биет болон биет бус соёлын өвийг өвлөн авч яваа, Монгол соёл, зан үйл, ёс заншил, дэг журмыг үеийн үед мөрдөж шүтэж ирсэн, энэ үйлсэд амьдралаа зориулсан, МБНЭ-ийн ЦОЛ ОЛГОХОД МӨРДӨХ ЖУРАМ-ын 1.3. “Бөөгийн ёс зүйг эрхэмлэн сахиж, сүсэгтэн олноо хүндэтгэж, дээдэлж ажилласан байдал, бөөг уламжлалт ёс жаягаар үйлдэх, таниулан сурталчлах, Монгол бөөгийн уламжлал ёс дэг жаягийг хадгалах, тахилга, тайлгын уламжлалыг сэргээж, түгээх, хяналт тавих үйл ажиллагаанд оруулсан хувь нэмрийг”, 2.5. “Бөөгийн зан үйлд олон жил зүтгэсэн, Монгол бөөгийн уламжлалт ёс зүйг чанд сахидаг, өөрийн отог язгуурт тэргүүлэх түвшинд хүлээн зөвшөөрөгдсөн,

МБНЭ-ИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ
2023.10.21 Дугаар 185 Улаанбаатар хот
МОНГОЛ БӨӨГИЙН ИХ ЦОЛ ОЛГОХ ТУХАЙ
Монголын тулгар төр, Мөнх тэнгэрийн үйлийг төрийн дээд шүтлэг болгон тунхаглаж, тахиж ирсэн, Тулгар төрийн 2232 жилийг тохиолдуулан, Мөнх тэнгэрийн үзэл, эзэн Чингис хаанаа эрхэмлэн дээдэлсэн, үндэсний уламжлалт биет болон биет бус соёлын өвийг өвлөн авч яваа, Монгол соёл, зан үйл, ёс заншил, дэг журмыг үеийн үед мөрдөж шүтэж ирсэн, энэ үйлсэд амьдралаа зориулсан,

МБНЭ-ийн ЦОЛ ОЛГОХОД МӨРДӨХ ЖУРАМ-ын 1.3. “Бөөгийн ёс зүйг эрхэмлэн сахиж, сүсэгтэн олноо хүндэтгэж, дээдэлж ажилласан байдал, бөөг уламжлалт ёс жаягаар үйлдэх, таниулан сурталчлах, Монгол бөөгийн уламжлал ёс дэг жаягийг хадгалах, тахилга, тайлгын уламжлалыг сэргээж, түгээх, хяналт тавих үйл ажиллагаанд оруулсан хувь нэмрийг”, 2.5. “Бөөгийн зан үйлд олон жил зүтгэсэн,

Биднийг Амгалан гуйа урьсан билээ. Настан буурлууд болох Амгалан, Балжима удганы урилгыг хүндэтгэн хүлээж авсан. Түүнтэй холбоо бариад гэрт нь яваад очлоо. Хоёр хөгшин угтан авч хоол цай хийж, хүлээн авав. Гурван давхар нилээд том байшинтай байсан. Орой хоолны дараа Амгалан гуайтай сайхан яриа өрнүүлсээр унтах болцгоов. Өөрөө монгол хүн юм билээ. Удган ядарсан тул эрт амарсан байв. 

Би өнөөдөр азаар ӨВӨРХАНГАЙ АЙМГИЙН ЗҮЙЛ СУМЫН ЗҮҮН ХАЙРХАН УУЛЫН сүлдийг оллоо.1976 онд ч байна уу даа би Зүйл сумын наадамд барилдахаар нутгийн номтой гэлэн Төмөр гуайг Сар толгойн өвөрт хүргэж өгөөд явах гэсэн нь Төмөр гуай сан тавьж Зүүнхайрханд дээж өргүүлээд
-За хүү минь зүүн хайрхны савдаг морьтой баатар байдаг юм. Үзэгдэх хүндээ үзэгдэнэ гэж билээ.

Муюн (Баян) аймгийн эзэн Шэгуй шаньюй (дарга) амьд ахуйдаа ахмад хүү Тугухуньдаа харьяат иргэдээсээ 700 өрх тасалж өгчээ. Тугухунь бол Шэгуйн татвар эмээс төрсөн хүү юм. 283 онд Шэгуй нас барав. Удалгүй 285 онд Шэгуйн авааль хатнаас төрсөн Илогуй аймгийн эзэн болов. Гэвч эцэг нэгтэй ах дүүс хоорондоо хэрэлджээ. Нэг удаа Тугухунь түүний дүү Илогуй (Жологуй, Муюн Гуй) нарын азрага зодолдож бие биеэ хазав.

Улан-үдэд байдаг Туяана удган биднийг болсон газартаа тосон авч уулзав. Нилээн оройтож ядарсан тул шууд амархаар боллоо. Бид “Ulan-Ude park hotel” д амарлаа. Буудлын өглөөний цайнд тухтай гэх чинь цайлав. Туяанаа удган ирж уулзав. Авах ёстой байсан годон гутлын сургийг гаргаж зарж байгаа газрыг заалгаж, тусалсан. Буудлаас шууд зах орж наймаагаа хийхээр бүгдээрээ хөдөлсөн билээ.