Сонгууль дөхөх тусам Тойгоо урьдынхаас улам нямбай болж хөдлөх хийх нь нэг л өөр болдог. Сэтгэл нь гэгэлзэж бас гоголзоно.
Тэр хэдий нас 60 хүрээгүй боловч бусдыг бодвол овсгоотой, дотроо бодолтой, доороо суурьтай нэгэн бөгөөд өөрийгөө шинэ үеийн ” Итгэлт баян”-аар төсөөлдөг.
Тэр улс төр, мөнгө хоёрын эрхэм нарийн холбоосыг аль эрт мэдэрч, түүний эмзэг бас давуу талыг алдахгүй мэддэг ”зурхайч”, энэ талаар тэр хэнийг ч дагуулахгүй бөгөөд ”доктор”-ын зэрэг хамгаалсан ч болохоор болсон.
Мөнгө нь улс төр болж , улс төр нь эргээд мөнгө болдог, улмаар ашиг орлого нэмэгддэг зүй тогтлыг аль эрт ажил болгож амьдралдаа хэрэгжүүлсэн нэгэн.
Сонгууль ойртох тусам Тойгоо жип машинаа зүлгэж, хэдэн төрлийн хувцсаа хаана хэрхэн өмсөж хэнд ямархуу харагдахаа тунгаан бодож, дутуугаа сэлгэх талаар эртнээс төлөвлөнө.
Хэнтэй нөхөрлөх, хэнийг өөртөө татах, хэнээс дөлөхөө бас тунгаана.
Тэр жил ардчилсан нам сонгуульд ялахад Тойгоогийн хүүгийн машин намын байрны өмнө ”багширсан” олон машин дотор багталцаж ядан ”дүүхэлзэж” байсан бол, сонгуульд ялагдсан Ардын намын цагаан байшингийн өмнөх машины зогсоолоос Тойгоогийн машин хамгийн түрүүн ”годхийн” алга болж билээ.
Тэр юунаас ч айдаггүй . Учир нь мөнгөтэй бол хэнийг ч худалдаад авчихна гэж боддог. Тэр нь ч амьдрал дээр тодорхой биеллээ олсон учир итгэлтэй байдаг.
Сонгууль дөхөөд ирэхээр Тойгоо өөрөө Монгол ардын намын, Хүү нь АН-ын, авгай нь ШН-ын үүдээр эргэлдэх нь ихсэж, үйл хэрэгт зүтгэнэ.
Сонгуулийн өмнөхөн энд, тэнд болох хандивын үдэшлэг цэнгээнд оролцоно. Тэд хэрэгтэй үед нь намын санхүүд хэдэн төгрөг хандивлахаа мартдаггүй. Сонгуулийн өмнөх компаныг санхүүжүүлнэ гэдэг бизнесийн хөрөнгө оруулалттай утга нэг хэрэг. Хандив нь сонгуулийн дараа албан тушаал, мөнгө болон хувирна. Тэр гурвын хэн нэг нь сонгуулийн ”бялуу”-г заавал амсах магадлалтай. Бялууг хүртсэн нэг нь нөгөө хоёрыгоо ”дээш” нь татна. Тэгээд ч аль нам сонгуульд ялахаас үл хамаарах өөрсдийн дархлааг бий болгосон .
Үнэнийг хэлэхэд Тойгоо дотоод сэтгэлдээ ганцхан зүйлээс учиргүй айна. Тэр үедээ зүрхний эм давхарлаж ууна. Тэр бол өөрийн нэр хүнд, албан тушаалд учиргүй хайртай. Тэр ч хүний боддог бодол байх л даа. Гэхдээ өөрийн тухай үнэн нүүр царай дэлгэгдэх вий гэхээс учиргүй айж бэргэнэ. Үүнийхээ төлөө цочиртсон үедээ хэнийг ч яаж ч мэдэхээр болчихно.
Энэ цаг үед Албан тушаал мэдлэг, боловсрол, туршлага дээр бус мөнгөөр хэмжигддэг, хов жив ”хор” найруулгын үндсэн тогтдог болсны амт шимийг амталсан бөлгөө.
Тэднийд монгол дахь бүх улс төрийн намын батлахны цуглуулга бий . Батлах бүр өөрийн түүхтэй. Өвөөд нь тэр жил Тусгаар тогтнолын намаас Хотын хурлын гишүүнд нэрийг нь дэвшүүлж батлах өгсөн бол хөдөө амьдардаг хамаатны нэгэн өнгөрсөн сонгуулийн сурталчилгааны үед нэр дэвшигчээс эмч нарын үзлэг хийх үед эрүүл мэндийн үнэгүй үзлэгт орохын тулд нэгэн намын батлах авсан байх жишээтэй. Тэдний сумын Батсайхан гэдэг залуу таван ч намын батлах өвөртөлсөн бузгай улс төрчөөр тодорсон, хөөрхөн ”онигоо”-той.
Сүүлийн арван жилд болсон сонгууль Тойгоогийн гэрийнхэн жинхэнэ улс төрч болохоо харуулсан. Тойгоогийн хүү хорьдугаар зууны сүүлчийн сонгуулийн өмнөхөн ааваасаа хэдэн төгрөг авч АН-д хандивласны хүчинд дүүргийн хурлын гишүүн болж, дараа нь Дүүргийн засаг даргын Тамгын газрын даргаар тодорсон.
Харин Тойгоо байгууллагынхаа ардчилагч нартай нийлж хэдэн шил архи хүртэж явдгийн буянд тэрүүхэндээ ”ардчилагч” гэдэг эрхэм алдрыг хүртсэн. Энэ эрхэм алдрын хүчинд Ардчилсан холбоо эвсэл сонгуульд ялахад ”бялуу”-аас хүртэж тэр нэгэн байгууллагын Сургалтын хэлтсийн даргаар томилогдсон түүхтэй.
Гэвч хожим сургуульд хүүхэд оруулах нэрээр хахууль хүртэж хэмжээг нь хэтрүүлсэн хэргээр ажлаасаа хусуулж, цэргийн тэтгэвэрт гарсан. МАН-д нүүрээ таниулсан түүнд нэг хэсэгтээ гэртээ ”ичихээс” аргагүй байдалд хүрсэн. Түүнд сонгууль ямагт баяр баясгаланг авчирдаг. Одоо түүнд ганцхан МАН-ын царайг харж амьдарахаас өөр аргагаүй болсон.
Тэгээд намуудын улс төрийн удирдагчид солигдож байдаг завшааныг ашиглаж өөрийгөө хэнд ч ямраар таниулж чаддаг арга ухааныг сүвэгчилж сурсан. Эхлээд тэр одоогийн их хурлын гишүүн нэгэн эрхэмтэй хамт хөдөө аймгуудаар ”давхиж” Ардчилсан хүчний бүх л намуудад хандав өргөв. Тэгэхдээ хотыг бодвол хөдөө тэдний ”жинхэнэ нүүр царайг” танихгүй тул хэний ч дүр эсгэсэн болохоор жүжиглэнэ. МАН нь мэдчих вий гэдгийг л онцгой анхаарч нууцлан чандална.
Тэгтэл энэ удаа тэр бодсноос илүү үр дүнд хүрэх боломж бүрдэв. Учир нь ”ханилж” явсан найз нь Улсын их хурлын гишүүн болж, Тойгоогоо дэмжих аятайхан, өргөн боломж бүрдэв.
Сүүлийн үед цэргээс тэтгэвэрт гарсан Тойгоо өөрийнхөө мөрөнд генералын пагон зүүснээр зүүдлэх болов.
1999 он
