Уншиж байна...

БИД ХУРТЕМХАНААС ХАРИУЦЛАГА НЭХЭХ ЭРХТЭЙ,  ТЭР МӨНХ ТЭНГЭРИЙН ӨМНӨ ӨРТЭЙ ҮЛДСЭН.

 

Одоогоос 500 жилийн өмнө Монголд ирээд буцсан наймаачинд монгол бүсгүй таалагдаж, өөрийн эхнэрээ болгон авч нутаг буцжээ. Түүнээс хойш хэдэн үеэр амьдрахдаа өөрсдийгөө биеэр нь монгол цус урсдаг, тэдний тасархай гэж үзнэ.

Олон зуун жилийн хөдөлмөр зүтгэлийн үр дүнд одоо тэд тэрбумтан болсон байна. Тэгээд тэр өөрсдийн биеэр урсдаг монгол цусны эх нутаг монголыг зорьж иржээ. Ирэхдээ зүгээр ирсэнгүй, амьдралын явцад хуримтлуулсан ариун цагаан хөдөлмөрийн хуримтлалаас нэг тэрбум төгрөгийг монголдоо хандивлахыг хүссэн байна. Тэд нарийн судалжээ. Тэгээд монголын соёлын үнэт өв болсон, мөнх тэнгэрийн сургааль, бөө мөргөлийн ордон байгуулахад тэрхүү хандиваа өргөхийг хүссэн юм.
Бид нэг нэгнийгээ олох хүртэлээ, нэг нэгнийгээ таних гэж багагүй хугацааг өнгөрүүлсэн. Тийм ч амар биш зам туулсан. Тэр болгон хүнд олдоод байдаг хувь тавилан байдаг. Хятадын Сиан хотод болсон дэлхийн тэрбумтан нарын уулзалтанд анх танилцсан юм. Монголд авчрах хүртэл олон удаагийн ирж, очих нислэг, уулзалт, ярилцлага гээд яривал их зүйл бий. Түүнийг мартая.
Тэр хашир хандаж, хувь хүнд бус Монголын бөө мөргөлийн албан ёсны шашины төв байгууллага гэсэн бүртгэлтэй, МБНЭ-д хандсан. Нэг тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын асуудал бол бага зүйл биш. Түүнийг хүссэн хүн болгон олоод байдаггүй. Харагдаад өнгөрдөг харвасан од адил зүйл. Тааралдвал алдаж болохгүй атгаад байх зүйл. Монголд бол ийм хөрөнгө цуглуулах гэвэл зарим нэгэнд насаараа хөдөлмөрлөөд босгож чадахгүй зүйл.

Тэр нэгэн өдөр тэр эрхэм МБНЭ-д зочлон надтай уулзаж, зорилго, чиглэлээ ярилцсан юм. Бидний хийлгэсэн барилгын зургийг үзээд ихэд таалагдаж, надад хоёр санал тавьсан юм. Эхлээд монгол бөөд очиж бөөлүүлж, монгол ээжийнхээ тухай асууж сонирхох, дараа нь монголчуудаар өөрийн хандивыг хэрхэн хүлээж авах тухай хэлэлцүүлэг өрнүүлэх санал байв. Бид хүслийг нь биелүүлэв.
Монгол бөө бөөлж, олон зуун жилийн өмнө монгол нутгаас харь орныг зорьсон монгол бүсгүйг дурьдсан юм. Бөөлүүлсэний дараа тэрээр ихэд сэргэж, баярлаж, хөөрч баясаж байлаа. Тэр өдрүүдэд тэр аз жаргалаар дүүрэн байж, хоёр дахь алхамаа эхэлсэн билээ.
Энэ алхам нь түүнд жинхэнэ “монголчуудын тамын тогооны үлгэр”-ийг амтлуулж, гайхшралыг төрүүлсэн юм. Бид хандивлагчийн хүсэлтийн дагуу монголын улаач нарын дунд түүний Монгол бөөд хандивлах нэг тэрбум төгрөгний хэлэлцүүлгийг тавьсан юм.

Монголд үндэсний хөрөнгөтнүүд үүсээд 20 гаруй жил болж байна. Тэдний дотроос монгол бөөд нэг тэрбум төгрөг хандивлах хүн гараагүй байна. Монгол төрөөс төрсөн тэрбутман олон арваар байна. Тэд “хулгайлж” олсон хөрөнгөнөөс монгол бөөд хандив өргөж чадах уу, Төрөөс төрсөн тэрбумтан нараа тэнгэрт бөө нар мэдүүлж байгаа одоо цагт онгод энэ саналыг хүлээж авах уу гээд олон асуудал бий.
Хөдөлмөр зүтгэлээрээ яваа мөнх тэнгэрээ шүтдэг бид мэтийн хүмүүс нэг тэрбум төгрөг хуримтлуулна гэдэг энэ насанд дийлшүй тоо билээ.
“Сайхан сэтгэлийн үзүүрт тос” хэмээн ерөөдөг монголчууд харин Хурметханы удирдлага дор түүний грүппийнхэн хүнийг доромжлох, басамжлах, байж боломгүй үгээр сайхан сэтгэлийн өөдөөс “угаадас” цацсан юм. Тэр үед Хурметханы удирдлага дор грүппийнхэний бичсэн 13 гаруй мянган хараал, зэтгэр, доромжлолын “үер”-ийн үгийг хүмүүс мартаагүй байгаа. Тэд “юу хийчихвээ гэдэг” шиг, бичиж байгаа зүйлээ сэтгэлийн хөөрлөөр биш, ухаанаараа тунгаан бичих байсан болов уу.
Өөрийн ариун цагаан хөдөлмөрөөр хуримтлуулсан хөрөнгөнөөс сэтгэл гарган өгсөн хандивыг хүлээж авах нандин сэтгэл дутав. Монголчууд бид хүний сайхан сэтгэл, хөдөлмөрийн үнэ, цэнийг ойлгодогүй, ажиллаж, тэмцэж сураагүй л байна.

Тэр хэдэн өдөр миний зүрх ч эдгээр үгийг даахад хэцүү байсан. Эцсийн дүндээ Жаргалсайхан гэдэг хүн хохирохгүй, монгол бөө хохирно. Өөрийн байртай болсон бол тэнгэрийн улаач нарт хэрэгтэй байлаа. 90-ээд оноос амьдралын гараагаа эхэлсэн бидний үеийнхэн “ганзагын наймаагаар” гараагаа эхэлж мөнгө хуримтлуулахын зах, цухыг амталсан билээ. Олон жилийн хөдөлмөрийн үр дүнд хэдэн төгрөгний хуримтлалтай болж, байр худалдан авч, хүүхдүүдээ их дээд сургууль төгсөхөөс илүү гарч чадсангүй. Миний хувьд хүүхэддээ авч өгсөн байраа МБНЭ-ийн төв байр болгож, одоо хүүхэдтэйгээ цуг хамт амьдарч байна.

Энэ үед шашины тухай шинэ хуулийн төсөл хэлэлцэх болов. “Шашин шүтэх, эс шүтэх эрх чөлөөний тухай хууль”-ийн төсөл гарч ирэв. Тэрхүү хуулинд цаашид баримтлах хуулийн хэд хэдэн ишлэл, заалт бий. Шашины байгууллага бүхэн өөрийн байртай байна гэдгийг заасан байгаа. Энэ нь журмаар зохицуулагдах байрны стандарт хэмжээ гэж бий. Будда, Христийн 1300 гаруй хийд, сүм энэ шаардлагыг хангана. Тэд аль хэдийн хамгийн сайхан байршилд ажиллах байраа бэлэн болгожээ.

Монгол бөөд ийм байр, сав бий бил үү. Монгол бөөд өөрийн гэсэн сүм, хийдийн шаардлага байхгүй гэлээ ч төвлөрсөн төв байгууллага байрлах байр хэрэгтэй болно. Тэнд монголын соёлын үнэт өв болсон бөө мөргөлийн үнэт өв төвлөрөн хадгалагдана. Түүндээ үндэслэж бөө мөргөлөө хамгаалах ажил хийгдэнэ. Соёлын үнэт өвөө судлах Эрдэм шинжилгээний төв байрлана. Өнөөдөр олон үйлчлүүлэгч эндээс өөрийн хүсэж байгаа “жинхэнэ” улаач нарыг сонгон авч үйлчлүүлнэ. Тэнгэрийн үйл эрхэлдэг улаач нарын эрүүл мэнд болон нийгмийн даатгалыг эрхэлдэг, тэдний төлөө үйлчилдэг, эрх зүйн хамгаалалт үзүүлдэг байх хэрэгтэй болно. Гадаад болон дотоодод бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлж, төртэй харьцдаг хүчтэй төвлөрсөн байгууллага ажиллана. Тийм байгууллага байж, өөрийн байртай байхгүй бол ажиллах зөвшөөрөл олдохгүй, тийм цаг үе ирж байна.
Үүнийг заавал бөө хүн удирдаж хийнэ гэдэг үзэл хол явахгүй. Өнөөгийнх шиг хаяахан цугларч хурал хийдэг, багшаа тойроод хамтарч тахилга хийдэг, хүмүүсийн дотор фейс ашиглаад өөрийгөө дөвийлгөсөн хэдэн хүнээр бөөг төсөөлж болохгүй.

Шинэ хуулинд “ Үүсгэн байгуулагч шашны байгууллагын эд хөрөнгийг өмчлөх эрхгүй байна” гэж заасан байна. Энэ нь өнөөдрийн хувьд надаас эхлээд байгууллагаа амьдруулахын тул өөрийн хувийн хөрөнгөө байгуулагын төлөө зарцуулж байгаа олон шүтлэгтэн нарт цохилт болсон хууль юм. Амьдралыг явцад цуглуулсан хөрөнгөөр босгосон 2 давхар байрандаа бөөгийн байгууллага байрлуулж байгаа нэгэн бий. Жишээлэхэд тэр хүн шашины байгууллагыг үүсгэн байгуулсны төлөө өмчлөлөөсөө татгалзан байраа бөөд өгөх шаардлага гарч байна. Ийм хөрөнгийн чадвартай хүн монголоос одоо олдох уу. Хэцүү л асуудал.
Хурметхан монгол бөөгийн төлөө ажиллаж байгаад баярлаж байна. Энд, тэнд албан тушаалтнуудтай уулзлаа гэдгийг сонсож байна. Би түүнийг бөөгийн байгууллага байгуулаасай гэж хүсдэг юм. Боловсрол нимгэн, төрийн болон амьдралын туршлага багатай, улс төрийн тогоонд хутгалдаж үзээгүй, “хөөсөрч явах” үедээ улс төрчид, мөнгөний занганд орчих вий, болгоомжлох хэрэгтэй.

Бид Хуртемханаас хариуцлага нэхэх эрхтэй, тэр мөнх тэнгэрийн өмнө өртэй үлдсэн хүн. Хуулинд заасан бөөгийн ордонтой болох асуудлыг тасалдуулсан түүнд мөнх тэнгэр өөрийн биеэр өөрийн гэсэн байртай, бөөгийн байгууллага байгуулах үүргийг ногдуулах биз ээ. Өөрийн нуруун дээр хариуцлага ногдох хэмжээгээр бөө нартай хамтарч ажиллахын хүнд хэцүүг мэдрэх болно. Би-ээр өвчилсэн, цээжээ дэлдсэн, ёс зүйгээ мөрддөггүй, ярихаас хэтэрдэггүй, ам ажлын зөрөө ихтэй, боловсролдоо анхаардаггүй, хоосон баярхаж, цэцэрхэдэг, “хий үзэгдэл” шиг нөхдүүд эргэн тойрон эргэлдэнэ. Тийм хүмүүс хань болохгүй. Түмэн олон дундаас жинхэн монгол бөөгийн төлөө цохилох зүрхтэнг олж, хамтран зүтгэнэ гэдэг “их хувь заяа” юм. Миний ачаа хөнгөрч, хүрэл зүрхтэний ачаа нэмэгдэх цаг ирлээ. Монгол бөөгийн анхны байгууллагыг санаачилсан Ш.Сүхбат, Монголын бөөгийн төвлөрсөн анхны байгууллага байгуулсан Д.Жаргалсайхан нар түүх болон үлдэж, Өсөхбаяр, Хүрэлбаатар нар байгууллага байгуулан ажиллах цаг иржээ. Дахин хэлье, Бид хариуцлага нэхэх эрхтэй, тэд мөнх тэнгэрийн өмнө өртэй үлдсэн, харин өрөө юугаараа төлнө тэдний асуудал болж байна.

Д.Жаргалсайхан

Бусад мэдээ

Feb 20, 2024 98

УРИАЛГА

Баруун баннер

Баруун баннер

Calendar 2018

Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

Ханшийн мэдээ

Холбоо барих

 

  •  Баянзүрх дүүрэг , 1-р хороо , 22 дуаар байр , 22 тоот.
    Шуудангийн хайрцаг: Улаанбаатар - 49 дүгээр салбар, 922
  •  976-11-458654, Fax: 976-11-458654
  •  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Та бөөгийн тухай мэдлэг хаанаас авдаг вэ?
http://www.zoofirma.ru/