2013 оны 8-р сард. Өвөрхангай аймгийн Бүрд суманд их галын тахилга бөө судлаач Бадарчийн санаачилгаар МБНЭ-ийн нэр дор зохион байгуулсан байдаг. Тахилгын голд Монгол Улсын далбаа, МБНЭ-ийн туг намирч байгаа нь түүнийг илтгэнэ. Энэхүү тахилгыг тэргүүлж бөөлсөн нь Монгол бөөгийн тэргүүн удган Ш.Энхбаяр байв.
Араас нь толгойлж бөөлсөн нь Монгол бөөгийн Тэргүүн удган Хишигжаргал байж билээ. МБНЭ-ийн техник хэрэгслээр кино зураг авалт хийгдсэн билээ. Харин баримтад кино нэг удганы санаачилсан тахилга болж түүхэнд үлдэв. МБНЭ-ийн дэд ерөнхийлөгч, Судлаач Бадарчийн санаачилсан томоохон тахилга нь энэхүү тахилга байлаа.
Түмэн олныхоо төлөө өөрийн бүхий л амьдралаа зориулсан Хөвсгөл аймгийн Дархадын алдартай зайран, тэнгэрийн оронг зорьж, бидэнд уй гашууг авчирлаа.
Э.Балжир нь Хөвсгөл аймгийн Ренчинлхүмба Хармайн голд малчин ардын гэрт төрж, өссөн Улаанхуулар овгийн улаач билээ.
Тэрээр Хөвсгөл аймгийн Хатгал суманд ерөнхий боловсролыг эзэмшиж, сургуулиа төгсчээ. Бүхий амьдралаа улаач хүний хүнд хэцүү замналаар явж, түмэн олондоо тус дэм хүргэсээр ирсэнийг хот, хөдөөгийн ард түмэн дурсаж байдаг.
1978 онд онгодын барианд орж, Дархадын алдарт удган Надмидад шавь орж угаа авсан байдаг.
2016 оны 10 дугаар сарын 10-нд өөрийн хүсэлтээр МБНЭ-д гишүүнээр элсэж байжээ. МБНЭ-ээс зохион байгуулсан арга хэмжээнүүдэд залуу үедээ өөрийн санал бодлоо илэрхийлж, идэвхтэй оролцдог байлаа.
2015 оны10 дугаар сарын 10-ны өдрийн Мөнх тэнгэрийн сургаалийг Монгол төр дээдлэн төрийн шүтлэг хэмээн тунхагласаны 2225 жил, Монголын “Тэнгэрийн улаач” нарын нэгдсэний 3 жилийн хүрээнд Монгол туургатны нэгдсэн Их Хуралдайд оролцсон.
2014 оны 07 дугаар сарын 3-4-ний өдөр Хөвсгөл аймгийн Хатгал сумын нутагт “Хөвсгөл” нуурын Нэгдсэн их тахилгад Лусын тахилгад толнойлж бөөлсөн.
2016 оны 08 дугаар сарын 10-ны өдөр Хөвсгөл нуурын нэгдсэн тахилгад Лусын тахилгыг толгойлж бөөлсөн.
2017 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдөр. Төрийн бүх цэргийн Хар сүлдний тахилгад Толгойлж бөөлж, түүхэн замналаа өргөжүүлсэн байдаг.
2017 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдөр Нарны залбиралд оролцсон.
2017 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдөр Отгонтэнгэр хайрханы нэгдсэн тахилгад Лусын тахилгыг толгойлж бөөлсөн.
2017, 2018, 2021 оны Монголын бөөгийн цол, шагнал олгох ажиллагаанд оролцож байжээ.
Монгол бөөгийн их зайран Э.Балжир нь Байгал далайн Ольхон арал, Бух ноёны хээрийн онгонд тахилга хийж байсан түүхтэй.
Тэрээр сүүлийн жилүүдэд БНХАУ-ын Өвөрмонголд ажиллаж олон улаачийн зан үйлийг тэгштгэх ажилд зүтгэсэн нэгэн билээ. Энэ үедээ МБНЭ-ийн удирдлагаас чиглэл авч, алдаа оноогоо харилцан ярилцаж байсан. Залуу үедээ сургамж болохоор МБНЭ-ийн удирдлагыг хүндэтгэн байнгын харилцаатай нэгэн байлаа. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Монголын бөө нарыг хүлээн авсан уулзалтад оролцох хүсэлтээ илэрхийлдэг байсан. Энэ хүсэлт нь биднээс хамаарахгүй зүйл байсан.
Мөнх тэнгэийн төлөө түүний зүтгэлийг үнэлэн “Мөнгөн шонхор”, “Алтан шонхор” медалиар шагнагдсан.
Монгол бөөгийн уламжлалыг өөрийн өвөрмөц хэлбэрээр өвлөж ирсэн түүний туулсан зам нь одоо үед бусдад үнэтэй сургамж болж байна. Түүний Мөнх тэнгэрийн төлөө тууштай замнасан өв уламжлалыг хойч үе нь залгамжлан хөгжүүлэх болно.
МБНЭ-ИЙН ДЭЭД ЦЭЦИЙН ХУРАЛДАЙН ГИШҮҮД
Д.Жаргалсайхан, Д.Одонхүү, П.Батжаргал, Б.Бадамсүрэн, Г.Гэрэлтуяа, Ц.Отгонсүрэн, А.Энхтайван, Б.Нанжаа, Ц.Дуламжав, Ж.Өлзийсайхан, Б.Батжаргал, Б.Нарангэрэл, Б.Бахаамаазагд, Р.Маахүү, А.Оюунтуул, Б.Мөнхчулуун, Д.Улаанцэцэг, Г.Янжинлхам, Я.Мөнгөнсувд, Я.Отгонбаатар, Б.Солонго, Ц.Бор, Д.Сосорбарам, Ц.Лувсанлхама, Б.Энхээ, Б.Байгальмаа, У.Ганхуяг, Б.Байгалмаа, П.Эрдэнэбаатар, Д.Наранцэцэг, Н.Цэвэлмаа, Ё.Алтанзул, Р.Цэрэндэмэд, Д.Уранчимэг, Б.Энхбаатар, Б.Байгалтөгс, Л.Мөнх-Очир, Т.Анхмаа, Т.Цэндсүрэн, Ч.Бадам, Ц.Тамжид, Ж.Эрдэнэцэцэг, Болортунгалаг, С.Бямбасүрэн, Алтанчимэг, С.Батзул, Ж.Сонинжаргал, Х.Гэрэлмаа, С.Сэргэлэн, Н.Отгонбилэг, О.Тэгшжаргал, Х.Майцэцэг, Э.Баярцоо, О.Оюунбилэг, Б.Баттогтох,
НУТГЫНХАН УГТАЖ АВАВ.
Монголын түүхэнд домогт тулалдаан болсон Толбо нуурын баруун талд Өмнийн голын гүүрний хажууд Урианхайн олон хуран цугларч идээ цагаагаа дэлгэн, хуураа татан туульсаа хайлч нутаг нутгаас ирсэн 108 бөө улаач нарыг угтан авсан билээ.
Олон зуун жилийн дараа эртнээс өнөөг хүртэл уламжлалт монгол бөөгийн язгуураа эрхэмлэн яваа улаач нараа нутгийн олон хүндэтгэн угтлаа. Хүндэт зочиддоо зориулан дом харваа үйлдэж, халуун дотно сэтгэлээр харилцан ярилцаж билээ.
Олон зуун жил уламжлагдан ирсэн эртний бургаасан уньтай монгол гэрээ барьсан байлаа.
Монгол бөөгийн тэргүүн удган Б.Байгалтөгс Монгол төрийн дээд шагнал “Алтан гадас” одонгоор шагнагдлаа.
1987онд Дундговь аймгийн барилгын техник мэргэжлийн сургуульд элсэн орж, 1989 онд Барилгын нарийн засал чимэглэлийн ангийг 4 зэрэгтэй төгссөн билээ.
1989 оны хавар Өмнөговь аймгийнхаа Барилга Угсралтын конторт хуваарилагдан ирж ажил амьдралын гараагаа эхлэн ,нутаг орныхоо хөгжил дэвшилтэд хувь нэмрээ оруулан зорьсон ажилдаа шамдан ажилласан байдаг.
Тухайн үед Өмнөговь аймгийн (одоогоор) Цагдаагийн газрын барилгын барихаас ажилын гараагаа эхэлсэн билээ. Цаг тухайд , хамт олонтой шаргуу хөдөлмөрлөн, өөрт ногдсон нормын ажилдаа шамдан ажиллаж гадна, дотно, шавардлага, дотоод заслын ажлыг хийж гүйцэтгэж, цаг нартай уралдан ,ажиллаж ирсэн билээ.
Өмнөговь аймгийн Улсын тэргүүний 3 дугаар сургуулийн барилгын (640 ) бүтээн байгуулалт, сургуулийн мөн гадна дотно шавардлага ажил ,нарийн засалын ажил, пельта зэргийг нааж, чанарын өндөр зэрэглэлтэй барилгаа хийж гүйцэтгэн ирсэн.
Сэврэй сумын эмнэлгийн барилга, Ноён сумын соёлын төв, Номгон сумын Соёлын төв ,Говь гурван сайхан компани барилгын ажил ,Баяндалай сумын банкны барилга болон олон арван барилгын засал чимэглэлийн ажлыг хийн гүйцэтгэсэн байдаг.
Мөн олон айлын байрны засал чимэглэл, нарийн мэргэжил шаардсан ажлыг хийж гүйцэтгэсэн билээ
Ингээд энэ хугацаанд Монгол улсын барилгын яамны тэргүүний ажилтан, Яамны жуух Өмнөговь аймгийн засаг даргын жуух ,Монголын залуучуудын эвлэлийн Хөдөлмөрийн алдар Алтан медалиар энгэрээ мялаасан билээ.
Бурхан хүнийг бүтээнэ, Бусдын барилгачид бүтээнээ ,Барилгачин хүний бүтээл зуун зууны түүх болж үлддэг юм.
ҮЙЛ ЯВДЛЫН ТОЙМ
Монгол бөөгийн тэргүүн удган А.Оюунтуул Хөвсгөл аймаг Арбулаг өндөр цахир тахилгаа хийж, өглөг буянаа зон олондоо хүртээж явна.
Тэрээр МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдаайн гишүүний (хүний нөөц, шагнал урамшил хариуцсан) үүргээ хариуцлагатай гүйцэтгэдэг.
Монгол бөөгийн тэргүүн зайран Б.Мөнхчулуун зан үйлээ хийж, өглөг буянаа зон олондоо хүртээж явна.
Тувагийн хил дагуу амьдарч байсан малчин Дорлигжав урт гартай нэгэн аж. Нэг удаа олуул нийлж Тува руу гараад бөөгийн малаас хөөжээ. Тэр бөөг эмэгтэй хүн мөртлөө сахал үстэй алмас шиг амьтан байдаг гэж ярилцана. Түүний талаарх ёозгүй мэдээллүүдийг социализмын үзэл сурталд согтсон ойворгон эрчүүд эс тоожээ. Хөхчин бөөгийн адуу малыг хөөж ирснээс хойш бүлэг хулгайчдын амьдрал өөд гарсангүй.
ФОТО
ВИДЕО
