Хойд цэнхэрийн агуйн дүрслэх урлаг. Монгол нутагт олон зуун мянган жилийн тэртээгээс хүн амьдарсаар ирсэн бөгөөд амьдарч буй хугацаандаа өөрсдийн авьяас чадварыг ашиглан байгаль орчин, амьдрал ахуй, ан амьтан зэргийг чадварлаг урнаар хаданд дүрслэн үлдээсэн олон баримт бий.
Бидний өвөг дээдэс хар усыг хүнд аяглаж, гарт бариулж өгөхийг цээрлэдэг. Энэ ч учиртай. Чандмань эрдэнэ болсон ус нь маш олон нууцыг өөртөө агуулдаг. Эрдэмтэд усны талаар судалгааг одоо хүртэл хийж байгаа бөгөөд судалгаа хийх бүртээ шинэ сонирхолтой баримтуудыг нээж илрүүлсээр л байна.
Ус үгүй бол амьдрал үгүй. Амьтай бүхэн уснаас тогтсон байдаг. Гэтэл зочилж ирсэн хүнд хар ус хийж өгдөггүй заншилтай. Учир нь тухайн айлын буян хишиг усанд шингэдэг гэж үздэг.
Эрт урьд цагт нэгэн баян айлд хавчиг үүрсэн бадарчин ирж гэнэ.
Эртнээс уламжлагдан ирсэн Монгол үндэсний хувцас, хэрэглэл нарийн утга учрыг агуулж байдаг. Монголчуудын хувцас, эдлэл нүүдлийн соёл иргэншил, амьдрал ахуйд нэн зохицсон байхаас гадна төр улсын тусгаар тогтнолыг бат бөх ирээдүй хойч нь гэрэлтэй байхыг билгэддэг байжээ. Тиймээс малгай, бүс, хувцас хэрэглэлдээ ихэд хүндэтгэлтэй ханддаг. Эдгээр зан үйлийг бөө мөргөлийн ёс жаягтай холбон тайлбарлах нь бий. Орчин цагт Монголчууд бид тоотой хэдхэн баяраар үндэсний хувцасаараа гоёдог. Гэхдээ нарийн цаад учир утгыг төдийлөн анзаардаггүй байж болох. Тиймээс үндэсний хувцасны талаарх мэдээлэл хүргэе.
Бүтэх төрийн бүс.
Сүүлийн 300 жил Монгол сэтгэхүй ихэд алдагдаж гадны сэтгэхүй, соёл, шашин Монголд их орж ирснээр Жинхэнэ Монгол эр хүний зан араншин илтэд доройтов. Үүний улмаас одоо цагт хэн байснаа хэн болоод байгаагаа ч мэдэхгүй байж архинд хөлчүүрч согтохоороо БИ Чингисийн Монгол хэмээн агсамнагч эр хүний хагас залуус олширов!
Хүний эрх, эрх чөлөө, Ардчилал хэмээн шүлсээ үсэргэн эхнэр хүүхэд, ээж аав, анд нөхөд гэр бүлийнхээ аз жаргалыг булаагч согтуу Монгол эрчүүд зодоон, хүүхэн, мөнгө, архинаас өөр ярих сэдэвгүй болж хүн муулж, хов ярьсан арчаагүй өөдгүй новшнууд болж хувирав.
Хаврын урь ирж байгаатай холбогдуулан та бүхэнд явган алхахын ач тус болон ууланд авирах бяцхан зѳвлѳмжүүд хүргэж байна.
Хэрвээ та тогтмол ууланд авираад байвал:
1. Илүү жингээ хасч, биеийн жингээ барина. (70 кг жинтэй хүн ууланд алхахад цагт 370 калори зарцуулдаг юм байна.)
3. Хөл гар, гэдэс нурууны булчинг хөгжүүлж, эрүүл чийрэг болгоно.
4. Уур бухимдал тайлагдаж, тайван болнo. Шөнөдөө маш сайн унтаж амардаг болно
5. Ясны сийрэгжилтийг удаашруулж, ясны нягтшилийг сайжруулна.
6. Бүдүүн гэдэс, хөхний хорт хавдрын, уушигны болон умайн хорт хавдрын эрсдлийг багасгана.
Дорно дахины хуучин судрууд шээсийг уухдаа эхэн, адаг хоёрыг нь орхиж зөвхөн дундаас нь ээ гэжээ. Үүнийг “шээсийг могой мэт сэтгэ, толгой сүүл хоёр нь хортой байдгын ижил” гэж товчхон бөгөөд ойлгомжтой тайлбарласан байна.
Илүүдэл жинтэй, аахилж уухилах, даралт нь ихсэж, зүрх нь дэлсэж хүзүүтолгой нь хүндэрч зүдэх болсон ахимаг насны, хижээл, дунд насныхан шээсээ маргааш өглөөнөөс эхлээд уусан нь дээр. Тэд шээсээ ууж эхэлбэл аажимдаа илүүдэл өөх нь багасаж, аахилж уухилах нь арилаад даралт нь ихсэхгүй болно.
Айхавтар, гар чангатай ах дүү хоёр байлаа
Адлаж, хүмүүс тэднийг Харамчийнхан гэдэг байлаа
Сансар эмгэдийн бэлийг хонь нь бүргэж
Сарваа цуцахын хөндийгөөр адуу нь багтаж ядаж
Үе дамжсан баян харамчийнхны хот айл
Үүл мэт навсийцгээн аж төрдөг байлаа
Гэм нь тэднээс бүтэн дээлтэй нь ховор
2000 жилийн тэртээ Хүннү төр зохиож ашиглаж байсан Хүн бичгийг тайлсан талаараа “Сэргэлэн интернэшнл экспедишн” ТББ-ын эрдэмтэд мэдээлэл хийлээ.
Тус ТББ-ын тэргүүн С.Сэргэлэн “Одоогоос 1000 жилийн тэртээгээс хэрэглээнээс хасагдсан Хүн бичгийг 1000 жилийн дараа бид тайлж нээж чадлаа. Эх сурвалжид Хүн бичиг хэмээн бичигдэж дурдагдсаар ирсэн энэ бичгийг Хан улсынхан Ху хэмээн нэрлэж бичиж үлдээсэн байдаг. Энэ бичгийг Монгол Улсын түүх, архелоги, хэл бичгийг салбарын 12-ын эрдэмтэн одоогоор сураад байна. Хүмүүс хэлэх байх. Энэ бичгийг олон жилийн өмнө өөр эрдэмтэд тайлчихсан шүү дээ.
ФОТО
ВИДЕО
