Уншиж байна...

Олон жилийн турш сэтгэл мэдрэлийн өвчтэй явсан шарнууд ясны Сампил гэгч эмэгтэй ясны хүнд өвчний учир тахир дутуу болсон эцэгтэйгээ хамт амьдардаг байжээ. 1958 оны зун эцэг Тажив нь санаачлан 32 настай охиноо үзүүлж арга засал хийхээр цагаан хуулар ясны Зэгвийн Цэвээн удганд бараалхжээ. Энэ удган явганаар бөөлж арга засал хийж өгөхөөр хус модон өргөл чимэглэж бэлтгээд хуурдаж эхэлтэл голомтын орчимд хатгасан өргөл нь их чимээ гарган дундуураа цуурч унав. Тэгмэгц Цэвээн удган /Тажив өвгөн, Сампил охин нарын сахиус онгод үнэхээр догширч гэж үзээд/ “Өө энэ чинь бүр ийм дээрээ хүрээ юу? За тэгвэл хуяглаад үзнэ дээ” гээд тэр шөнөдөө хуяглаж бөөлөөд “За энэ охины өвчнийг би анагааж чадахгүй нь ээ.

Улаач заяа гэдэг удмын өгөгдлөөр тавиланжин ирдэг. Угсаа язгуураасаа үл тасрах залгамж холбоосоор зангилагдан үе үеийн үүргээ өртөөлөгч өвгүд дээд эсүүдийнхээ замналаар замнаж, нэгэн эхлэлээс түгэн дэлгэрсэн мянга мянган мөчирт моддыг авран хамгаалж, арчлан тэтгэж, өөрийн залгамжлагчид өвлүүлэн үлдээдэг. Улаач бүрийн өгөгдөл үүрэг өөр ч, удам үгүй улаач, удмаасаа тэтгэгдээгүй заяатан гэж үгүй.

Монголын умард хэсгийг нэгэнт эзэлсэн Оросын түрэмгийллийг зогсоохоор Түшээт хан, Сэцэн хан хоёр хүч хавсран цэрэг хөдөлгөж, “Сэлэнгийн шивээ” гэдэг Оросын бэхлэлтийг бүслэн хаасаар буулган авч, тэднийг хөөн гаргах гэж байтал Галдан чулуун бөгс гаргаж Халхад довтолсон. Монголын цэрэг замын дундаас эргэж, хойд хязгаараа задгай орхин ирсэн.
Номхон далай руу тэмүүлсэн оросуудын түрэмгийлэл гагц халхуудыг төдийгүй манж нарыг түгшээх болжээ. Манж нар 1640 онд Бээжинг эзэлж Чин гүрнийг тунхагласнаар гол удирдагчид нь уугуул нутгаа орхин Хятад даяар тархан суурьших болсон. Энэ чөлөөг ашиглан оросууд Сунгари, Амар мөрөн хавиар газар эзэлж хүн амыг нь Оросын эзэнт гүрэнд албадан дагаар оруулж, татгалзсаныг нь нутгийн гүн рүү нь хөөх болжээ. Улмаар авчирсан тариачид нь газар хагалж, хот тосгон босгон цайз бэхлэлт байгуулах болов. Мөн уугуул оршин суугчдаас татвар авах болов. Манжийн хаан Амар мөрний тийш хэд хэдэн удаа цэрэг илгээж оросуудыг тэндээс шахан гаргахаар цайз бэхлэлт рүү нь довтолсон боловч бүтэлгүйтсэн байна.
Энэ үед манж нар Орост элч зарж “Танай Орос улс Зүүнгарын Галданд тусалвал бид Халхтай холбоотон болж урьдын адил дайлан Уралыг давуулан та нарыг хөөх болно. Танай улс Галданд туслахгүй хэмээвээс эзлэн авсан Амар мөрөн, Байгал нуурын орчмын газраа авч болно” гэжээ. Галданд ямарваа нэгэн цэрэг, зэвсгийн тусламж үзүүлэхгүй гэсэн болзлыг Оросын тал хүлээж аваад Манжтай гэрээ хийхээр болов. Оросыг Халхын эсрэг тэмцэлдээ ашиглах гэсэн Галдангийн хориод жилийн оролдлого ингээд бүтэлгүйтсэн.
1688 онд Галдан Халхад довтлон орсон явдал нь Орос, Хятад хоёр тохиролцон Монгол улсыг хуваан авснаа баталгаажуулсан уг Нэрчүүгийн гэрээг байгуулах үндсэн шалтаг болсон ажгуу!

ХОНКОНГ. /SCMP/. Хятадын дайчин гүнж Муланы үлгэрээс сэдэвлэн “Disney” компанийн бүтээсэн уран сайхны киног дэлхий даяар шүүмжилж байна. Магадгүй тус компани өөр дайчин бүсгүйн дүрийг сонгох хэрэгтэй байсан юм болов уу?

Ардын үлгэртэй харьцуулбал Монголын дайчин гүнж Хутулуны түүх илүү бодит бөгөөд батлах зүйлс ч олон бий. Тэрбээр Хайду хааны охин, Чингис хааны тав дахь үеийн гүнж бөгөөд Юань гүрнийг үүсгэн байгуулсан Хубилай хааны үеэл юм.

Ялалтын талбайн урд талын цэцэрлэгийн хуучивтар модон сандал дээр товлосон цагаа хүлээн суулаа. Хүүхэд байхаас л нэрийг нь сонсож, шүлэг бүтээлийг нь шимтэн уншиж ирсэн эрхэм найрагчийнхаа үргэлжлэл болсон охинтой уулзахаар сэтгэл догдлон суугаа минь энэ. Нар голлон тусах зүгээс өндөрдүү, монхор хамар, нимгэн шаргал арьстай, шоотой даавуун цамц өмсөж, үүргэвч үүрсэн эмэгтэй яаруухан алхсаар ирсэн нь хүлээсэн зочин минь байлаа.

Манжийнхан ноёрхлоо тогтоох гэж мянга,мянган улаачдыг хүйс тэмтэрсэн гурван их хатуу газар бий.Тэдэнд хэнгэрэгнээс нь өөр юу ч байгаагүй бөгөөд Манжийн цэргүүдэд алуулаад үхнэ гэдгээ мэдсэн ч мянгуулаа цуглаад л хэнгэрэгээ дэлдсээр алуулж үхсэн дурсгалт газар бий. Тэднийг мянга мянгаар нь гурван газар нэг дор булшилсан байна. Тэд халуун амиа өргөж байж өдгөө Монголчууд биднийг дахин гарч ирэх сайн цагийн ӨРГӨЛ болсон юм.Тэд Хөх Яс Цусны хамгаалагчид болж чадсан тул Манжийн санаа бүрнээ биелэж бүгдийг шарлуулж чадаагүй билээ.

Хэрэгтэй үед үхэж чаддаг нь улаач нар.Хэрэгтэй үед босож чаддаг нь улаач нар.Иймээс тэд Тэнгэрийн үрс,Хөх тамгат үрс.Бусдын өмнөөс үхэж чадсанаараа буман олныгоо авраад үлдээдэг юм.
Хэрвээ тэд бүгд амиа хоохойлоод нуугдсан бол бөө үрсийг хайгаад хамаг Монголчуудыг хоморголон алах байсан.Тоогоор олон,галт зэвсгээр их тэдэн рүү хэнгэрэгнээсээ өөр зүйлгүй тоссон тэд үхэхээ мэдэж л байсан ч үхлийг сонгоод олуулаа очиж чадсан нь хайхамшиг шүү!
Цусанд цадтал нь,алууртаа ханаж пологттол нь амиа өргөж байж Монгол яс,цусаа авран тэдний аллагыг зогсоосон юм.
Гэтэл бөөгийн баатарлаг энэ түүхэн домгийг хүмүүс мэддэггүй,үнэ цэнийг нь ойлгодоггүй нь харуусалтай!
Тэглээ гээд тэд ч гомдож тоодог ч үгүй. Мөнх Тэнгэрт итгэх учраас Мөнхөд ялагч байж чаддаг учраас хэрэгтэй цагтаа үхэж чаддаг нь улаач нарын хайхамшиг билээ.
МОНГОЛ ТОВЧИОН ТҮҮХИЙН ТАЙЛАЛ VIII-XII БӨЛӨГ (887−888−р хуудас)
Уужим Гал

Манжийн тагнуулын тайланд: " Монголчууд арслан барс зөрөөд хэвтсэн мэт зүү орох зайгүй НЯГТ ҮНДЭСТЭН. Өрх бүр эр хүний алсын хараа, эмэгтэй хүний уран ухаан хослосон, үргэлж нэгнийхээ үгийг сонсож эвийг дээдлэн амьдрах аж. Эднийг дийлэхийн тулд энэ сэтгэлийн их нягтралыг үгүй хийж хагалах бутаргах л хэрэгтэй" гэжээ.

Хөх Өвгөн

Дарь-Овоо гэж нэрлэх нь ч бий. Дарьгангын галт уулсын нэг бөгөөд далайн төвшнөөс дээш 1354 метр өндөр. Дарьганга сумын төвийн дэргэд орших энэ уул нь Сүхбаатар аймгийн урд хэсгийн 6 суманд амьдардаг Дарьгангачуудын шүтэн биширдэг уул юм. XYII зууны үеэс нутгийнхан тахиж ирсэн бөгөөд 1913 оноос Богд хааны зарлигаар тахиж ирсэн. Монгол орны өргөн олныг хамарсан их тахилга хийдэг уулын нэг.
Хэсэг хугацаанд тахилга зогсоод байсан энэ овооны тахилгыг 1990-ээд оны үеэс дахин сэргээж 2004 оноос эхлэн төрийн тахилгат уул болгожээ. 2004 онд оройд нь байх Алтан ганжирыг бүрэн алтадсан байна.

Алтан-Овоонд зөвхөн эрчүүд л гарч сүслэн мөргөдөг. Архи дарсаа өргөж, арц хүжээ аравнайлдаг. Энэ овоо бол зөвхөн эрчүүдийн гараар боссон овоо юм. Алтан-Овоон дээр эмэгтэй хүн гардаггүй бөгөөд харин эмэгтэйчүүд овооны баруун урд орших арай намхан дэвсэг дээр гардаг, бас бэлээр нь тойрдог зам бий. Алтан-Овоо баруун хойшоо сэтэрч урссан тогоотой бөгөөд овооны баруун талд Дуут нуур, харин зүүн талд Шилийн богд уул байдаг.
Алтан-Овооны сорогшин модыг Отгонтэнгэр уулнаас залсан гэдэг. Овооны гол мод буюу амь модыг сорогшин хэмээнэ. Энэ модыг авахдаа газар дэлхийн лус савдагт тахил балин идээ цайныхаа дээжийг өргөж сан тавина. Сорогшин хэмээх мод нь мөнхийн ногоон, үр жимстэй мод байх агаад манай оронд самрын модоор хийдэг ажээ. Алтан-Овоонд залсан тэрхүү сорогшинг газар хүргэлгүй залж аваачсан тэр өдрөөс хойш 300 жил өнгөрчээ.

Бусад мэдээ

Mar 12, 2024 90

МОНГОЛЫН ТҮҮХ

Баруун баннер

Баруун баннер

Calendar 2018

Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

Ханшийн мэдээ

Холбоо барих

 

  •  Баянзүрх дүүрэг , 1-р хороо , 22 дуаар байр , 22 тоот.
    Шуудангийн хайрцаг: Улаанбаатар - 49 дүгээр салбар, 922
  •  976-11-458654, Fax: 976-11-458654
  •  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Та бөөгийн тухай мэдлэг хаанаас авдаг вэ?
http://www.zoofirma.ru/