http://www.zoofirma.ru/

“ЧАМА” гэдэг нь ( шидэт) буюу ( гайхамшигт ) гэсэн утгатай “ БАЛ” гэдэг нь ( үелээ) буюу (далан) гэсэн утгатай хоёр үгнээс бүтсэн Чамабалын хүрд буюу ( шидэт далангийн хүрд) гэж нэрлэгдсэн олон зуун наадам байдаг нь монгол ардын наадмын нэгэн төрөл юм. Энэ төрлийн наадмаас ам дөрвөлжин хашаа хэлбэртэйг “УТКҮ” , дугуй хүрээнүүдээс бүтсэн хэлбэртэйг нь “ ХҮННҮ” гэж ялгадаг байна. 

Монголчууд малын хашаа хороо, хээ угалзаас санаа аван олон сүлжээ, давтамж бүхий тойрог, дөрвөлжинг зохиомжлодог Манай эртний өвөг болох ХҮННҮ гүрний үед нууцыг эрж олох, буюу түүнд хүрэх төөрөхгүй замыг эрж олох , хашаа,хороо зураг тэмдгийг “Чамабалын хүрд “ гэдэг байжээ. Булган аймгийн Бүрэгхангай сумаас МЭӨ 200-гаад оны үед хамаарах“Чамабалын хүрд ” олдсон нь бий. Энэхүү тоглоомд нууцыг эрж олох, түүнд хүрэх замыг түвэггүй олох гол зорилготой.
“ УТКУ”-Хүннүгийн үед их бэлэгшээдэг байсан дөрвөлжин хэлбэртэй наадамыг “УТКҮ” гэсэн нь УТСУ (утас) гэсэн үг бөгөөд Хүннүгийн үед хилийн утсыг буюу хилийн дээсийг иймхүү нэрэлдэг байжээ. Энэ наадам нь ам дөрвөлжин хашаа юм ,хашаа нь олон хаалагтай бөгөөд хэсэг яваад битүүрнэ . хамгийн гадна хашаа нь буландаа нэг хаалагтай Тэдгээрийн аль хаалгаар орж хаагуур явж болохыг бодож олон жижиг төмөр хоргол гүйлгэн наадна
“ ХҮННҮ”-Бидний өвөг дээдэс нарыг онцгой эрхэмлэн хүндэлж нарны нэрийг “Хүннү” гэдэг байсны дээр өөрийн гүрэн улсыг одооныхоор “Нар ну” гэсэнтэй адил “Хүн нү” ( Нарны ) гэж нэрлээд дугуй дүрсийг мөн “хүн” гэдэг байсан учраас давхар давхар дугуй хүрээнээс бүтээсэн чамабалын хүрдийг “Хүннү” гэжээ