ФОТО
ВИДЕОДэлгэр сумын өмнөх уудам талыг туулан энэ өдрийн аяны замыг үргэлжлүүлж явна. Нутгийн хойд хэсэгт Гуулин тосгон оршино. Дэлгэр сум нь алтай хотоос 90 км зайд оршдог тал хээрийн сум юм. Хуучнаар Хантайшир уулын аймгийн Хантайшир уулын хошуу байжээ.
Улсын чанартай 128 км хатуу хучилттай авто зам дайран өнгөрдөг, Говь-Алтай аймагтаа 18 сумаас хүн амын тоогоор 3, мал сүргийн тоогоороо 1-рт ордог томоохон сумдын нэг юм. Баруун алтай нутгийн үүд хаалга их хөгжлийн хоймор тал болсноороо онцлог нутаг билээ. Дэлгэр нутагт зам барилга, цахилгаан дулаан, усан хангамж, дэд бүтцийн асуудлууд шийдэгдсэн бусад сумдтай харьцуулахад хөгжлийн боломж дүүрэн сум юм.
Бороо хуртай зун болж байгаа гэж ойлгож явсан, гэтэл зуншлаг алаг цоог байгаа бололтой. Их замын дэргэд байх толгой дээр Хөшөөт цогцолборыг байгуулсан нь аялагчид сонирхон үзэх үзвэр болжээ.
Алтай хотын наад дэнж дээр шатахуун түгээх станцаас алсын аялалд явагсад шатахүүнаа авах ажээ. Ганцхан энэ цэгт шатахуун өгч байгаа тул дугаарласан машин ихтэй л байлаа. Тэр станцаас хөдлөнгүүт Алтай хотод орох хяналтын цэг байгуулж, зорчигчдыг бүртгэж байлаа. Цэг дээр багагүй дараалал үүссэн боловч бүртгэл нэг их удаахгүй үйлчилж байлаа. Тэндээс хөдлөнгүүт 100 хүрэхгүй метр яваад хүнсний дэлгүүрт орж хангалтаа авах боломжоор хангажээ. Байршил нь тэгж таарсан байлаа.
Алтай хот урьдынхыг бодвол хөдөлгөөн багатай байсан. Төв талбайд очиж, Монгол Улсын баатар Жанчивын хөшөөнд дурсгалын зураг авахууллаа. Тэндээс шууд аялалын замдаа гарлаа. Энд хяналт шалгалт гээд хүндрэл байсангүй. Аймгаас гарах цэг дээр Говь-Алтай амйгийн бөөгийн хүрээлэнгийн удирдагч, Монгол бөөгийн удган Цэвэлмээ уулзсан билээ. Ковидын дэглэм бидэнд тухтай уулзах боломж олгосонгүй.
Уруудсаар алдарт Шаргын говьруу орж явчихав. Шаргын говь нь монгол Алтайн нурууны төв хэсэг рүү түрж орсон Шаргын цагаан нуурыг тойрсон цөлөрхөг газар. Шаргын хотгор нь урд талаараа Алтайн нуруу, баруун хойд талаараа Дарвийн нуруу, зүүн хойгуураа Хасагт хайрханаар хүрээлэгдэнэ. 1993 онд монгол бөхөнг хамгаалах зорилгоор Говь-Алтай аймгийн Тонхил, Дарви, Шарга, Халиун, Төгрөг сумдын нутгийг хамарсан Шарга байгалийн нөөц газрыг байгуулсан билээ. Шаргын хотгорт хамгийн түгээмэл тархацтай амьтан бол монгол бөхөн бөгөөд хар сүүлт ч элбэг. Дарвийн нуруундаа шилүүс ирвэстэй ба гүйдлээр чоно үнэг тааралдана. Дэрс, заг, сухай их ургасан томоохон баянбүрд бөгөөд энд хар сүүлт, зэгсний гахай элбэгээс гадна усны шувууд олноор ирж зусдаг. аргын говийн чимэг бол монгол бөхөн. Дэлхийн улаан номд данстай монгол нутгийн уугуул амьтан монгол бөхөн Шаргийн говь, Хүйсийн говь, Манханы талаар л цөөхөн тоотой бөгтийн гүйж явна.
Шаргын говийн эхэнд олон толгодын дунд хүчтэй салхилтаас хамгаалсан хотгорт бид хоноглох газраа сонгон амрахаар боллоо. Энэ өдөр 500 гаруй км зам туулжээ.
