http://www.zoofirma.ru/

 

МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгчийн хувьд иргэдээс ирсэн зарим санал, дүгнэлт, асуултад хариулах шаардлагатай гэж үзлээ. Манай сайтын тавьсан материалд “Монгол туурагтан бөө” нэрээр санаа бодлоо илэрхийлжээ. Тэдний дараах асуултуудад хариулт өгч байна. Монгол туургатан бөө. Монгол бөө нар номхон томоотой хүмүүс гэж үү.

 

Түүхийн олон зууны турш бөө нар цаг хугацааны хүнд сорилтыг туулан өнөөг хүрч иржээ. Тэдэнд яагаад ийм сорилт тулгарч байсан юм бэ. Тэдэнд Мөнх хөх тэнгэртээ үнэнч байж, монголчуудын өмнө уг, удамыг жинхэнэ утгаар нь үе дамжуулан хөгжүүлж өнөөг хүргэх түүхэн үүрэг ногдож байсан юм. Тэдний эх оронч сэтгэлгээ, үндэсний үзлийг бадраах ариун үйлсээс харийнхан үнэхээр айн чичирч, хаа байгаа газар нь устгахыг хичээж байсан билээ. Бөө нар бол номхон томоотой улс бишээ. Тэд бол монголчуудын өмнө олон чухал хариуцлагатай үүрэг хүлээсэн хүмүүс, тэдгээр үүргийн нэг нь монголчуудын оюун ухааны бохирдлыг цэвэрлэх нэн хариуцлагатай, хүнд үүрэг хүлээсэн “Тэнгэрийн улаач” нар юм.

Монгол туургатан бөө. МБНЭ гэж байгуулагдаж ерөнхийлөгчөөр нь тагнуулын мэргэжилтэй, хурандаа цолтой Жаргалсайхан гэдэг хүн шууд автоматаар нууцаар сонгогдож, ямар ч чөлөөт сонгуульгүйгээр сонгогдсоноос хойш монгол бөө мөргөл улам их замбараагүй боллоо.Монголын бөөгийн 60 гаруй төрийн бус байгууллагууд тамгаа дарж нэгдсэн мөртлөө, ерөнхийлөгчийн чөлөөт сонгууль хийхгүйгээр Жаргалсайханыг сонгосонд Монголын ард түмэн их гайхдаг. Жаргалсайхан бөөгийн мэдлэггүй, бөөгийн шүтлэггүй, бас бөө судлаач биш зайран бөө биш. Ердийн нэг хуучин социалист намын ажилтан, тагнуулч хүн монголын бөө мөргөлийн байгууллагуудыг нууцаар нэгтгэж шууд эвлэлийн ерөнхийлөгч болсонд бөө нар маш их дургүйцдэг. Бас өөрийн дураар бөөгийн хууль дүрэм, үзэл баримтлал зохиож, бөөг шашин гэж интернетээр зарлаж, монголын бүх бөө нараас татвар авах зорилготой хүн гэнэт гарч ирсэнд бөө, монголын сүсэгтэн дүргүйцэж байна.

2012 оны 4 дүгээр сарын 20-ны өдөр Монголын бөөгийн төлөө сэтгэл зовж, санаа тавьж явдаг бөө нар, түшээ, шүтэгчид цугларч Монголын Бөөгийн Нэгдсэн Эвлэлийг (МБНЭ) байгуулсан билээ. МБНЭ-ийн дүрмийг баталж, Бөөгийн байгууллагаа удирдах Ерөнхийлөгчөө, 100 гаруй гишүүнтэй Бага хуралдайгаа сонгож байгуулсан. Дараа нь Бага хуралдайн анхдугаар хуралдаан болж, 25 хүнээс бүрэлдсэн Дээд цэцийн Зөвлөл, 7 хүний бүрэлдэхүүнтэй хяналтын цэцийг сонгож байгуулсан. МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгчид Д.Жаргалсайхан, судлаач Ш.Сүхбат, Бадарч, Зайран Бямбадорж, Одгэрэл, Чинбат, Энхзаяа нарын нэр дэвшиж яригдсан бөгөөд судлаач Ш.Сүхбат гуай санаачлага гаргаж, Монголын бөөг цаашид хүчээ нэгтгэн хөгжүүлж, бөөгийн төвлөрсөн хамтын удирдлагын байгууллага бий болгох зорилтыг дэмжиж, МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгчид нэрээ дэвшүүлэхээс татгалзсан. Ийнхүү МБНЭ нь баталсан дүрмийн хэмжээнд бүх шатандаа сонгуулиар байгуулагдсан. Бөө хүн “тэнгэрийн улаач”-ын үүргийг биелүүлэхийн зэрэгцээ хүмүүний амьдралаар амьдрах хувьтай билээ. “Тэнгэрийн улаач”-ийн үйл нь Мөнх тэнгэрийн хуулиар зохицуулагддаг, харин бөө нар эгэл үедээ шүтлэгтэнгүүдтэй хамтарч МБНЭ-д нэгдэн нийлж, зорилго, эрх ашигаа хамгаалж ажиллахаар зорьсон нь энэ их үйлийн эхлэл болсон юм. Жар гаруй бөөгийн байгууллага МБНЭ-д нэгдсэн нь үнэн. Бөөгийн эвсэл, холбоо, Академи, нийгэмлэг, төв нэртэй төдий хэмжээний Ерөнхийлөгч, тэргүүн, дарга нар байдаг. Тэглээ гээд Монголын бөөд тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэж чадаагүй. Тиймээс хамтарч ажиллаж байж, хамтын чармайлтаар үр дүнд хүрнэ гэдгийг цаг хугацаа шаардах болсон. Түүнийг албан тушаал алдар нэрээр бус, үйл ажиллагаагаар хангах хэрэгтэй юм. Цаг үеийн шаардлагаар МБНЭ байгуулагдсан гэж хэлж болно. МБНЭ нь хамтарсан удирдлагын сонгуульт байгууллага, цаашдаа энэ байгууллагыг авч явах чадалтай, туршлагатай чадвартай хэн ч байсан сонгогдоод оролцоод явах бүрэн боломжтой. Үйл ажиллагаа нь итгэл үнэмшлээр нэгдсэн иргэдийн сайн дурын нэгдсэн байгууллага бөгөөд гишүүдийн татвар, хандиваар санхүүжэхээр дүрэмд тусгасан. Гэвч гишүүд нь татвараа төлж хамтран ажиллах талаар учир дутагдалтай байгаа нь үнэн. Би бол Мөнх тэнгэрээ шүтдэг, монгол хүн. “Тэнгэрийн улаач” биш гэдгээр миний шүтлэг бишрэлийг хэн ч үгүйсгэж чадахгүй. Бөөг шүтлэгтэнгүүдээс салгаж авч үзэх боломжгүй. Бас бидний амьдарч байгаа цаг үе нь социалист байгуулалын төгсгөл, зах зээлийн нийгмийн эхэн үед хамаарч байна. Тиймээс амьдарч байсан цаг үетэй нь холбож нэр хоч өгөх нь юу л бол. Харин сэтгэлгээ, танин мэдэхүй, хөгжил дэвшилээс олон зүйл хамаарах нь гарцаагүй. Өөрийн хувь хүний үзэл бодлоо нийт ард түмний болгож ярьдаг цөөн хүмүүс бий. Тийм хүмүүс ичих хэрэгтэй. “МБНЭ оршин тогтнох үндэслэлгүй, ирээдүйгүй” гэж бичээд байгаа мөртлөө яагаад түүний албан тушаалыг авахсан “Ерөнхийлөгчийн сонгууль хууль бус болсон” гэж шүлсээ үсэргээд байна вэ. Монголчууд бид, хэн ч байгууллага шинээр байгуулах, гишүүнээр элсэх, элсүүлэх эрх чөлөө хангалттай бий. Бидэнд ярих, шүүмжлэхээс илүүтэй хамтарч зүтгэж, хийж ажиллах хүмүүс хэрэгтэй байна. Ярьдаг нь хэт олон, хийдэг нь цөөнх байна. Бөөг шүтлэгээ “Улаач нар”, шүтлэгтэн гэж ангилж зааглах нь өнөө цагт тохирохгүй зүйл. Бид нэгдэж хамтарч байж хөгжинө гэж үздэг.

Монгол туургатан бөө. МБНЭ-ийн ерөнхийлөгчийн сонгуулийг ард түмэнд нээлттэй хийж, монголын ард түмэнд хийсэн бүтээснээрээ танигдсан З.Бат-Отгон, Б.Галаарид, Н.Нагаанбуу, Ш.Эрдэнэ, С.Дулам, Д.Бум-Очир, Ш.Сүхбат, Д.Бадарч, Чингисийн Давааням, дуучин Ариунаа, харангийн Лхагва, профессор Буяндалай, Н. Ням-Осор, Т.Мандир, физикч Лхагва, Өвөрмонголын нэрт эрдэмтэн Чунаг нарын маш олон эрдэмтэн, судлаачид нэр дэвшүүлж, удирдах зөвлөлд нэр дэвшүүлж, ажиллуулах нь монголд хэрэгтэй. Дээрх нэр бүхий хүмүүс тус эвлэлд байхгүйгээр МБНЭ гэж оршин тогтнох үндэслэлгүй бас ирээдүйгүй юм шүү.
Монголын бөө мөргөлийн сүсэгтэн олон болон бөө нар одоо нэгийг бодож идэвхтэй хөдлөх цаг болжээ. Иймд МБНЭ-ийн хууль бус явагдсан сонгууль, удирдах зөвлөлийн сонгуулий албан ёсоор нээлттэй явуулахыг монгол бөө нарт уриалж байна.

МБНЭ нь нээлттэй, ил тод байгууллага. Мөнх тэнгэрээ шүтдэг хэнч элсэж болно. Монголын ард түмэнд танил болсон Бат-Отгон, Галаарид, Нагаанбуу, Эрдэнэ, Дулам, Бат-очир, Давааням, Ариунаа, Лхагва, Баяндалай, Ням-Осор. (Сүхбат, Бадарч нар МБНЭ-ийн гишүүн) гээд олон хүн манай МБНЭ-д элсэхэд чөлөөтэй. Дараа нь МБНЭ-ийн Дээд цэцийн Зөвлөлд нэр дэвшүүлж, сонгогдож болно. МБНЭ оршин тогтнох эсэх нь бөө нарын өөрсдийн идэвхтэй оролцооноос шалтгаалах бөгөөд хувь заяа хэрхэхийг цаг хугацаа харуулах болно

Монгол туургатан бөө. МБНЭ нь монголд цөөхөн байгаа жинхэнэ чадалтай арав гаруйхан бөө нар болон чадалтай эрдэмтэн нарыг өөрөө гүйгээд ирэхээр томоохон зөв зүйтэй ил тод нээлттэй үйл ажиллагааг зохион байгуулж, зоригтой ажиллаж чадахгүй байна. МБНЭ-д гишүүн элсүүлэх гэж гуйж татвараа өг гэж байгаа нь цаашид ямар ажил явуулах нь тодорхой байна. Монголын ард түмэн, бөө нарт хэрэгтэй буянтай үйлс бүтээхийн оронд зөвхөн Жаргалсайханд хэрэгтэй, түүнийг тэжээх үйл ажиллагаанд МБНЭ-ийн үйл ажиллагаа чиглэгджээ. Ард түмэнд хэвлэлийн бага хурлаар сар бүхэн тайлангаа тавьж, тулгамдсан асуудлыг нээлттэй хэлэлцэж, ядарсан зовсон бөө нарт хүмүүнлэгээр тусладаг, ядарсан хүмүүст үнэ төлбөргүй буян хийх үйл ажиллагааг 21 аймагт ажиллуулж байвал зүгээр юм. Бөөгөөр бөө нэртэнгүүд тоглодог байсан бол бөөгөөр улс төрийн ажилтан тоглож, бөөгийн намын үүр байгуулж тоглох дутаж гэнэ. Монголын бөөгийн нэгдсэн нам болгож тоглохоор шийдсэн Жаргалсайханаас болгоомжлох хэрэгтэй.

МБНЭ нь монголд байгаа чадалтай цөөхөн хэдэн бөө нарт зориулагдан байгуулагдсан биш ээ. Энэ байгууллага бол Монголын Мөнх тэнгэрээ шүтдэг мянга, мянган шүтэн бишрэгч нарт зориулагдсан байгууллага билээ. Тиймээс бид тэдэнд чиглэсэн ажиллагаа зонхилон зохион байгуулахыг эрмэлздэг. Энэ зорилгыг хэрэгжүүлэхийн тулд бөөгийн нэр хүндийг унагаад байгаа шалтгаануудыг тодруулж, хамтын хүчээр арилгах ажлыг хийх ёстой. Бид шат дараатай өөрсдөөсөө шалтгаалах бүхнийг хийж байгаа. Би өөрийгөө тэжээх ажлыг хийгээгүй гэдгийг баттай хэлье. Надад янз бүрийн нэр хаяг өгч бусдын сэтгэлийг үймүүлэх нь хэнд хэрэгтэй юм бэ. Би тагнуулч биш. Монголын малчны найман хүүхэдтэй эгэл жирийн айлын дундах хөвгүүн. Би бусдын адил монголын жирийн нэгэн иргэн. Би “биеэ засахын тулд” амьдралын 14 жилээ суралцах үйлст зориулсан. Монголын Батлан хамгаалах их сургууль, гадаадад эдийн засгийн их сургууль, удирдлагын Академи, хэд хэдэн оронд мэргэжил дээшлүүлэх курс төгсжээ. Дөрвөн улсын сургуульд сурчээ. Дараа нь гэрээ зассан. Амьдрал боломжийн дундаж айлын түвшинд байгаа. Хүүхдүүд маань Монголдоо дээд мэргэжил эзэмшиж, дараа нь гадаадад дараах шатны боловсрол эзэмшсэн. Бүгд 2-оос дээш хэл эзэмшсэн. Тийм учраас ар гэртээ санаа зовох зүйлгүйгээр Мөнх тэнгэрийнхээ төлөө зүтгэх боломжтой болсон. Би төрөө засалцсан. Байлдагчаас хурандаа цолтойгоор цэргийн хамгийн бага нэгж салбараас дивизийн удирдах албан тушаалуудад батлан хамгаалах салбарт, дүүрэг, хот, улсын хэмжээний төрийн албанд эмнэлэг, шинжлэх ухаан, боловсрол, улс төрийн байгууллагад ажиллаж ажлын багагүй туршлага хуримтлуулжээ. Монголын бүх аймгууд, 300 гаруй сумдын ажил, Зэвсэгт хүчин, Цагдаа, Онцгой байдлын бүх анги салбар, монголынхоо хилийг гурвантай тойрч бүх отряд, заставаар орж танилцаж, Монголын бүх шашны байгууллагын удирдлагуудтай, ОХУ-ын буриад, БНХАУ-ын Манжуураас Шинжан уйгар хүртэл өргөн уудам нутгаар аялж, монгол туурагтнуудтай уулзаж явлаа. Дэлхийн 69 орны төр нийгмийн зүтгэлтэн, эрдэмтэн, судлаачтай уулзжээ. Ийм хувь тавилан хэн хүнд олдоод байдаггүй ховор завшаан гэж би боддог. Мөнх тэнгэр надаа энэ бүхнийг үзүүлж, мэдрүүлэх хүч боломж өгчээ. Ингэж явахдаа бөөгөө хэрхэн бэхжүүлж, хөгжүүлэх вэ гэдэг миний сэтгэлд ямагт хамт явсан. Ямар ч судлаачийн яваагүй, үзээгүй орон зайг надад мэдрүүлжээ гэж би баярлаж явдаг. Би төрд ажилласны хувьд тэтгэвэртээ гарах нас болоогүй байна. Харин бидний зорьж байгаа үйлсэд “тэтгэвэр” гэж байдаггүй гэдгийг хэлэхийг хүсч байна. Одоо би нөхдийнхөө хамт Бөөгийнхөө “унагасан” нэр хүндийг засалцахын төлөө Мөнх тэнгэр, бөөгийнхөө төлөө зүтгэж явна. Бөөгийн нэр хүндийг унагасан, түүний нэр хүндээр залилан хийгсэдийн эсрэг тэмцэх болно. Монголынхоо онгон байгалиа хамгаалах, монгол уламжлал, зан үйлээ сэргээх гээд олон зүйлийг сэдэж бүтээх гэж зүтгэж байна. Хөрөнгөтэйсэн бол сар бүр мэдээлэл хийж бөөгөө сурталчлах юмсан.

зочин Монголийн бөөгийн нэгдсэн эвлэл гэж хэнд ч хэрэггүй хүмүүс цугларсан газар байна лээ яаг үнэн хэлсэн байнаа монгол туурагтантай санал нэг байнаа наад жаргалсайхан гэдэг хүн чинь тэтгэвэртэй гарсан болхоор 21 аймаг монголийн бүх бөө нараас татвар аваад наснийхаа хоолийг олоод. Хажуудаа хэдэн өөрийн үгэнд ордог удган хүүхнүүд банди нарийг гарийн үзүүрээр зарчихаад л сууж байна гэж мөрөөддөөд байгаа юм. Тэнгэрээр тэгэж тоглож болохгүй дээ удмаараа сүйрэндээ. Энэ жаргадсайханий хажууд тэнгэр бөө онгод гэж ийм байдаг юум гэж бодитоор үзүүлчих шйдтэй бөө байхгү болохоор л дэвээд байгаа юум.

МБНЭ нь байгуулагдаад удаагүй, санхүүгийн хувьд чадвар нэн сул байна. Бид одоохондоо үнэгүй буян хийх “социализм”-д хүрчихээгүй байна. “Үнэгүй зүйл байдаггүй” гэж Мөнх тэнгэр айлдсан билээ. Бид тэнгэрийн хүчийг үнэгүйтүүлж болохгүй. Түүхийн сонирхолтой үед өөрийгөө амьдарч байна гэж үздэг. Би олон жилийг Монголын улс төрийн амьдралд зориулсан нь үнэн. Олон жилийн хөдөлмөрийн үр дүнд “Мөнх тэнгэр”-ийн шүтлэгээ олж авсан. Монголын амьдралд улс төрийн намууд өнөөдөр ямар нэр хүндтэй байгаа билээ. Ийм нөхцөлд бас нэг нам гэж ярих нь огт утгагүй зүйл. Харин ч бичээд байгаачлан Бөөгөөр нам болгон тогловол тэнгэр гэсгээх болно. Аль нэгэн намаа сонгож, хамтарч ажиллах нь хувь хүний асуудал. Намайг тэнгэрээрээ тоглож байна гэжээ. Бас “удмаараа сүйрнэ” гэжээ. Үүнд би хариулъя. Би мөнх тэнгэрээрээ тоглоогүй, харин тийм тоглогч нартай тэмцэж, бөөгийнхөө нэр хүндийг хамгаалах болно. Манай удам сүйрэхгүй. Мөнх тэнгэр хамгаалах болно. Тийм учраас би итгэлтэйгээр энэ үйлсэд зүтгэж явна. Харин бөөгийн зан үйлийг буруу зүйлд ашиглавал Мөнх тэнгэр тийм зүйлийг гэсгээх болно. “МБНЭ-д хэнд ч хэрэггүй хүмүүс цугларсан газар” гэжээ. Хэнд ч хэрэггүй МБНЭ-ийн төлөө тэгтлээ санаа зовж, бичих шаардлага байсан юм уу гэж бичигчээс асуумаар байна. МБНЭ-д бөөгийнхөө төлөө санаа тавьж, түүнийхээ төлөө хоосон ярьдаг бус бүтээхийн төлөө ажилладаг хүмүүс цугларсан юм. Миний дэргэд таны бичсэнээр “удган хүүхнүүд, банди” нар бус жинхэнэ удам дамжсан, бөөгийнхөө төлөө амьдрал, сэтгэлээ зориулсан олон зуун “Тэнгэрийн улаач” нар, түшээ, шүтлэгтэнгүүд байна. Харин бөөгийн нэр төрөөр тоглогчид, луйварчин, гэмт хэрэгтэнгүүд хариуцлагаас нуугдан элдэв нэрээ нууцлан бидний эсрэг хорон муу үг шидэж байна. Бидэнд ажил хэрэгч шүүмжлэл ус агаар шиг хэрэгтэй. Бид түүнийг хүлээн авч ажилдаа тусгах болно. Харин ажилд саад болсон хорон муу санаа, үйл үйлдэл хэрэггүй. Мөнх тэнгэр үйлийг нь ялгаж, үнэнийг нь тодотгож, гавьяа, гэсгээлийг нь онооно. Энэ бүхнийг цаг хугацаа харуулна.

зочин Бөө мөргөлийн хамгийн шилдэг 55 бөө шалгаруулах уралдаан тулаан хийгээд л бөөгийн нэгдсэн шилдэг 55 хүнээрээ нэгдсэн эвлэлийн удирдах зөвлөлөө хийгээд дотороос нь ерөнхийлөгчөө сонгох хэрэгтэй ш дээ. Бөөгийн ерөнхийлөгч бөөгөө мэддэг онгод сахиустай бөө хүн мөртлөө маш шудрага цэвэр бас хүчтэй онгод сахиустай жинхэнэ бөө нарийн аав эцэг бөө байх ёстой юум даа. Бүх асуудлыг шууд эсэргүүцээгүй гэдгийг хэлэхийг хүсч байна.

Шилдэг 55 бөөг цуглуулж, шалгаруулж, шилдэгээ тодруулж, удирдагчаа сонгох, дагнасан бөө нарын байгууллагын талаар санал дэвшүүлжээ. Сайхан ч санаа. Харин МБНЭ бол Бөө нар, түшээ нар, шүтлэгтэн олон түмнийг багтаасан өргөн хүрээтэй байгууллага. Зөвхөн бөө нар гэж явцуурахгүй. Өнгөрсөн 20 гаруй жилд Бөөгийн 100 гаруй байгууллага байгуулагдан ажиллажээ. Бөөг дэлгэрүүлэх, хөгжүүлэхэд багагүй хувь нэмэр оруулсан нь үнэн зүйл. Гэхдээ Монгол Улсад гадны хүчирхэг хөрөнгө, санхүүгийн чадавхтай, ажлаа зохион байгуулах олон жилийн баялаг туршлагатай, улс төрийн дэмжлэгтэй шашин шүтлэг орж ирээд монголчуудын оюун санааны салбарт хурдацтай түгэн дэлгэрч байхад бид зүгээр хараад суугаад байх ёстой гэж үү. Жалга, довын зүйл яриад хувиа хичээгээд байгаад байх ёстой юу. Зөвхөн цөөн хэдэн бөөгөө тойроод яриад суугаад байх ёстой юу. Телевизээр гараад байдаг цөөн хэдэн бөө, судлаачаар бүх асуудлыг төлөөлүүлээд байх уу. Би гэж цээжээ дэлдэж, амиа бодогчдын өмнө сөхөрч, тэднээс хамтарч ажиллая гэж гуйх хэрэг үү.
Бид үүнд–Үгүй гэж зоригтой хэлэх байна. Харин даруухан амьдардаг, эгэл жирийн, чадалтай, зорилготой, ажилсаг, нэр хүндтэй “тэнгэрийн улаач”, түшээ, шүтлэгтэн олон байдаг юм байна. Тэдний дэмжлэгээр бидний үйлс бүтэмжтэй байж, дэлгэрэн хөгжих болно. Бид хамтарч ажиллахыг зорьж ирэгсдэд хаалга маань ямагт нээлттэй байх болно.
Мөнх тэнгэр, эзэн Чингис хааны ариун сүнс ивээх болтугай.