Дархад бол монгол нутгийн умардад байсан ойн иргэдийн залгамчир болохын дээр анхмонгол, түрэг овог аймгийн нийлбэрээс бүрэлдэн төлөвшсөн монгол угсаатан болно. Дархад нутагт хүрэл зэвсгийн үеэс эртний овог аймгууд нутагласнаас нааш XVIII зууны үе хүртэл янз бүрийн угсааны овог аймгууд ирж суурьшсанаар XVIII зууны дунд үеэс нэгэн ястан үүсэх сурвалж бий болж XIX зууны сүүлч, XX зууны эхээр ястан бүрэлдэх явц төлөвшиж ястны өвөрмөц шинжийг олсон ажээ.
Дархад бөөгийн талаарх судалгааны олон бүтээл гарсан бөгөөд О.Пүрэвийн "Монгол бөөгийн шашин" номон дотор эл ястны бөө мөргөлийн уламжлалт зан үйл, ёс жаяг, дуудлага тамлагыг дэлгэрэнгүй маш тодорхой гарган харуулжээ.
