Уншиж байна...

Эрт дээр үеээсээ л уламжилж ирсэн өвгөд дээдсийн нууц мэдлэгийн нэг бол далны мэргэ юм . Далаар мэргэлэх байдлаас хамааран цагаанаар, хараар мэргэлэх гэж ангилна. Мэргэ төлгөнд таван зүйлыг арван замаар хэлж өгдөг. Мөн мэргэнд анхаарах шинжүүд далны өнгө , хэлбэр, гадна байдал, үсэг, ан цав үндсэн шинжийг ажиглаж сурах. Хамгын өчүүхэн хэсгийг ч анзаарч тайлж сурах нь чухал .

Би өнөөдөр азаар ӨВӨРХАНГАЙ АЙМГИЙН ЗҮЙЛ СУМЫН ЗҮҮН ХАЙРХАН УУЛЫН сүлдийг оллоо.1976 онд ч байна уу даа би Зүйл сумын наадамд барилдахаар нутгийн номтой гэлэн Төмөр гуайг Сар толгойн өвөрт хүргэж өгөөд явах гэсэн нь Төмөр гуай сан тавьж Зүүнхайрханд дээж өргүүлээд
-За хүү минь зүүн хайрхны савдаг морьтой баатар байдаг юм. Үзэгдэх хүндээ үзэгдэнэ гэж билээ.

Хоорондоо үл зохицох идээг идвэл хор болж амь биед аюул учруулна. Үүнд:
1. Бүрэлдээгүй тараг идээд архи уувал хор болно.
2. Загасны мах идээд сүү уувал гэдэс өвдөнө.
3. Элдэв жимс идээд сүү уувал ходоодонд согог учирна.
4. Царцуу боов боорцогтой тараг хольж идвэл ходоод муудна.
5. Мөөгийг гич хэмээх үрийн тосонд бүү хуурч ид. Хор болно.

Энэ уулын тухай уран домог бий. Эдгээр уулс нь үзэсгэлэнт гурван бүсгүй байжээ. Хангай нутгийн энэ гурав нас бие жигдэрч үзэсгэлэн гоо бүрдэх үед эцэг нь охидоо тэр хавийн хөгшин ноёдод өгөхөөр сүй тавив. Цэврүү шиг охид нь хоорондоо хэлэлцээд, уул уулсыг давж, ус мөрнийг гатлан хүлэг морины хурдаар өмнийн говийг зорьжээ. Тэд явсаар тэртээх говьд ирж, харцын бор гэрт амьдран суув.

Монголчууд тэнгэр задраах арга буюу зад буулгаж ган ганчиг тайлах болон олон хоног үргэлжлэх хур бороог зогсоох зэрэг эрдэм чадалтай хүмүүсийг " Задчин " хэмээн хүндлэдэг байжээ. Чухамхүү тэр хүмүүс хур бороо оруулан зад барихдаа тусгай задын чулуу, ургамал зэргийг ашигладаг аж. Задын чулуу нь ихэвчлэн мөнх цаст уулын мөсөн хучлага доороос гарах эсвэл мал амьтны цөс болон тархинаас гарсан бөөрөнхий мөлгөр хэлбэртэй чулуу байдаг. Мөн задын шар цэцэг, булган хар, манжин зэрэг ургамлуудыг бас ашиглах тал бий.

Монголчууд эрт дээр үеээс "Ус - Чандмань эрдэнэ", "Усыг нь уувал ёсыг нь даганн", " Уул савдагтай ус эзэнтэй" гэсэн ийм сайхан зүйр, цэцэн үгс хэлж усаа хайрлан хамгаалж хүндэтгэж ирсэн зан заншил, ёс уламжлалтай билээ.
• Усыг амьдрал тэтгэгч ариун зүйлийн нэг гэж үзэж ихэд эрхэмлэнэ.
• Гол мөрөн, булаг шанд, нуур цөөрөм_ худгийн усанд сүү цагаан идээ, цус зэргийг хийх, дусаахыг хоргилно.
• Сүү цагаан идээтэй шанага, халбагаар булаг, шанд, гол, горхи, худгийн уснаас хутган авдаггүй.

Чонын шагай бэлэглэдэггүй. Хулгайлж, худалдаж авдаг гэх.

Морин хуур гэртээ худалдаж авдаггүй. Бэлгэнд авдаг.
Орондоо дуу дуу дуулах, орондоо уйлахыг цээрлэнэ. Зовлон салахгүй.
Хүүхдийн толгой руу цохихыг цээрлэнэ. Эргүү болно гэх.
Хоёр хүүхэд шээсээрээ тоглож шээхийг цээрлэнэ.

“Монголын нууц товчоо” (МНТ) номыг би сурагч байхдаа ч, оюутан байхдаа ч, бас 40 гарсан насандаа ч уншиж байлаа. Унших бүрдээ л сэтгэл дундуур, олон салаа бодолтой үлддэг байв. Эргэлзэх зүйл, бүдэг, бүрсгэр санаа ихтэй, хардах, сэрдэх зүйл ч олонтой, нэгэн утгаар тод ойлгох юм үгүй шахам л үлддэг байж билээ.

Бусад мэдээ

Mar 07, 2024 289

БАЛЖИР УДГАН

Mar 04, 2024 101

УУЛЗАЛТ ХИЙЛЭЭ

Feb 28, 2024 177

БӨӨ ГЭЖ ЮУ ВЭ

Feb 28, 2024 1897

ГОВЬ-АЛТАЙД

Feb 23, 2024 146

АНХНЫ УУЛЗАЛТ

Feb 20, 2024 190

НАЛЖИР УДГАН

Баруун баннер

Баруун баннер

Calendar 2018

Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

Ханшийн мэдээ

Холбоо барих

 

  •  Баянзүрх дүүрэг , 1-р хороо , 22 дуаар байр , 22 тоот.
    Шуудангийн хайрцаг: Улаанбаатар - 49 дүгээр салбар, 922
  •  976-11-458654, Fax: 976-11-458654
  •  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Та бөөгийн тухай мэдлэг хаанаас авдаг вэ?
http://www.zoofirma.ru/