Уншиж байна...

 

Эмзэглэх зүйл даана ч их юм. Гэвч яг одоо хүн бүрийн цаг тутамд ярьж, хэлж, хэрэлдэж, хэлэлцээд байгаа улс төр, eрөнхийлөгчийн сонгууль, түүний талаарх яриа намайг тэгтэлээ эмзэглүүлэхгүй байна. Харин үүнээс огт өөр зүйл намайг маш ихээр эмзэглүүлж, сэтгэл зүрхийг минь хүнд хүнд бодлуудаар дардаг. Энэ бол уран зохиол хийгээд түүнийг бүтээгчид. Сүүлийн хэдэн өдрийн турш энэ л шалтгаанаар сэтгэлээ тарчилгасаар сууна. Цаашид ч удаан тарчлах шинжтэй. Басхүү миний л адилаар тарчлах хүмүүс цөөнгүй байгаа гэдэгт эргэлзэхгүй байна.

 

Үнэндээ бүх үйл явдал бүгдийн нүдний өмнө ил байгаа даа. Монгол түмний оюун санааны эцэг болсон их найрагч Очирбатын Дашбалбар агсан ч бас тэнгэрийн орондоо сүүлийн хэдэн өдрийн турш шаналан тарчилж байна. Учир нь, түүний энэ дэлхий дээр үлдээгээд одсон бие сэтгэл нь өөр хоорондоо зөрчилдөн “тэмцэлдэж” байна.

“О.Дашбалбар агсны охид өөр хоорондоо тэмцэлдэж байна”, “Яруу найрагч Х.Тэргэл О.Дашбалбар агсны бага охиныг үгүйсгэв” гэх мэт сэтгэлд сэвтэй гарчигтай мэдээллүүдээс болоод их найрагчдыг хайрлан хүндэтгэдэг найрагт дуртай түмэн ч бас дагаад шаналж байна. Гэвч “сайн, муугийн аль ч шалтгаанаар өөд болоочдынхоо ясыг өндөлзүүлдэггүй” монгол сайхан уламжлал, уужуу тайвуу сэтгэлээрээ бүгд хүлцэн тэвчиж, энэ бүхнийг чимээгүйхэн ажиглаж, чимээгүй шаналцгааж байна.

Гэтэл “О.Дашбалбар агсны охин Д.Индра аавыгаа таалал төгсөхөд бүжиглэсэн гэв үү” гэсэн зэвтэй, зэвүүн гарчигийг уншаад нүдэндээ ч итгэсэнгүй. Гэвч үүнийг унших шалтгаан надад, бас танд ч бий. Энэ мэдээлэл болоод мэдээллийн эх сурвалж нь даанч бүдэг бадагхан, хэтэрхий үнэмшил муутай мэдээлэл цацжээ. Энэ мэдээллийг Америкт амьдардаг, яруу найрагч Х.Тэргэл гэгч эмэгтэй олон нийтийн сүлжээнд нийтэлсэн юм байна. Монгол хүний уламжлал ёс, сэтгэл зүй, оюун санаанд ийм зүйл багтана гэж үү? Учир нь, өөд болоочдоо амьд сэрүүн байгаагаасаа илүүтэйгээр хүндэтгэн хайрлаж, бурханчилан шүтдэг монголчууд бидний хамгийн эмзэг, хөндүүр цэг нь иймэрхүү асуудлууд байдаг юм. Яагаад гэвэл, иймэрхүү асуудал гарахад тэнгэрт байгаа бурхад маань энд байгаа биднээс илүү шаналдаг гэж монголчууд бүгдээрээ итгэдэг.

Энэ эмзэглэл минь намайг О.Дашбалбар агсан хийгээд өдгөө түүний талаар гарч байгаа, хүмүүсийг төөрөгдүүлж буй мэдээллүүдийг сөхөж харахад хүргэсэн юм. Гэтэл би бас тэрхүү сэтгэгдлүүдийг уншсандаа ч итгэсэнгүй. Тэнд бичсэнээр бидний оюуны санааны эцэг “эмэгтэй хүний “илбэ”-нд ховсдуулж, ухаан санаагаа алдсан” нэгэн байсан бололтой. Бүр тодруулбал, тэрбээр бага охиныхоо ээжтэй танилцсан цагаасаа хойш архи дарс ууж, цаг ямагт мансуурал солиорлын байдалтай байдаг байсан гэнэ. Тэр ч бүү хэл, охиндоо зориулан бичиж үлдээсэн бүхэн нь согтуудаа бусдын хүчинд автаж хийсэн үйлдэл гэнэ.

О.Дашбалбар агсныг энэ хорвоод ирсэнээсээ буцах хүртэлээ эрүүл саруул ухаанаар эх орон, элгэн садныхаа төлөө үгээрээ болон үйлдлээрээ тэмцэж явсныг монголчууд мэднэ. Орчин үеийн залуус түүний тэр тэмцлийг үзэж хараагүй байж болох ч хажууханд нь амьдарч байсан, үнэний гэрч одоо ч олон бий.

Мөн найрагч өөрөө Оюунханд, Бор, Анимаа хэмээх гурван бүсгүйд хайрлан дурлаж, олон сайхан уран бүтээлээ зориулсанаа хэзээ ч, хэнээс ч нууж байгаагүй. Тэгэхээр тэр олон сайхан бүтээлүүд мансуурал, солиорол, “хүчинд автсан”-ы үр дүн болж хувирах уу?

Зарим хүмүүс “үхсэн хүн үг хэлэх биш” гэж боддог л байх. Гэлээ ч хүн төрөлхтөн соёл иргэншилт амьдралаар амьдраад даруй 2000 гаруй жилийг ардаа үдэж байна. Энэ ч утгаараа бурхны оронд байгаа нэгний талаар хэн нэгэн дураараа ярьж хэлж, бичиж болох ч “үнэн”-д гүйцэгддэг. Өөрөөр хэлбэл, тэдний амьд сэрүүндээ хэлж ярьж байсан бүхнийг ботилж, дэвтэрлээд хэвлээд гаргачихаагүй боловч хаа нэгтээ, хэн нэгний номын санд хадгалагдаж л байдаг. Миний номын санд ч мөн О.Дашбалбар агсны ярилцлагатай хэдэн сонин байна. Тэдний дунд “Өдрийн сонин”-ы 1999 оны зургадугаар сарын 17-ны нэгэн дугаар байна. Энэхүү дугаар дээр “О.Дашбалбар: Энэ гурван эмэгтэй аль аль нь миний амьдралд үнэ цэнэтэй” гэсэн гарчиг байна. Сэтгүүлч Та бидний эргэлзээг тайлах болов уу гэсний үүднээс О.Дашбалбар агсны бурхан болохоосоо өмнө хэвлэлд өгсөн хамгийн сүүлчийн ярилцлагаас хэсэгчлэн хүргэж байна.

…-Пукшины хүүхнүүдийн тухай ном хүртэл байдаг биз дээ?

-Тийм ш дээ. Би амьдралдаа Оюунханд гэдэг бүсгүйд маш их дурлаж байсан. Энэ хүүхэн миний амьдрал, уран бүтээлд маш их үүрэг гүйцэтгэсэн. Түүнд олон шүлэг, номуудаа зориулсан. Одоо хайрлаж, хүндэтгэдэг хэвээрээ байгаа.

Сайхан, дөлгөөн тийм нэг охин цэцгэн дундуур, гол усны хөвөөгөөр, толгодын дундуур дэгдэж явсныг би мэдэх юм. Сартай, саргүй олон шөнө надтай хөтлөлцөөд явж байсныг би мартдаггүй. Манай Сүхбаатар аймгийн бүсгүй л дээ. Дараа нь манай авгай байна, Бор гээд. Түүндээ би их олон гэрэлт, гэгээн шүлгүүдээ бичсэн. Хүүхэд байхдаа би түүнд сайн байсан. Оюунханд бид хоёр хувь заяаны эрхээр нийлж чадаагүй. Бурхан болохгүй юмаа болгодоггүй шүү дээ. Надаас цөөн хэдээр эгч. Ийм нэг бүсгүй. Харин, Бор бид хоёр намайг 17-той байхад танилцсан. Оройн сургуульд хамт явдаг байлаа. Түүнийг 19-тэй, намайг 18-тай байхад бид гэрлэсэн. Одоо хоёр охин, нэг хүүтэй л дээ. Энэ хорин жилийн туршид ханилахдаа би ханийгаа гомдоогоогүй. Гэхдээ би яруу найрагч хүний хувьд бүсгүй хүний гоо сайхныг үнэлэх, хүндэтгэх, тэдэнд шүлэг зохиолоо зориулахдаа ямар нэгэн хараа хяналт, хил хязгаар тавиулаагүй. Энэ утгаар нь шар сонинууд намайг дайрч доромжилж л байдаг юм. Би тоодоггүй.

Үнэнийг хэлэхэд, дараа нь би Анима гэдэг эмэгтэйтэй учирсан. Энэ бүгд үнэн. “Гэрэлт хайр” гээд сайхан номуудаа зориулсаан. Индра гэдэг миний охин ч байгаа. Би Анимаад маш их баярлаж явдаг юм. Яагаад гэвэл, хүнд хэцүү үед минь надад маш их халамжтай. Түүнээс нэг тийм Дарьганга эмэгтэйн шинжүүд дандаа харагддаг юм. Энэ гурван эмэгтэй надад аль аль нь үнэ цэнэтэй.

Бусад мэдээ

Mar 12, 2024 90

МОНГОЛЫН ТҮҮХ

Баруун баннер

Баруун баннер

Calendar 2018

Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

Ханшийн мэдээ

Холбоо барих

 

  •  Баянзүрх дүүрэг , 1-р хороо , 22 дуаар байр , 22 тоот.
    Шуудангийн хайрцаг: Улаанбаатар - 49 дүгээр салбар, 922
  •  976-11-458654, Fax: 976-11-458654
  •  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Та бөөгийн тухай мэдлэг хаанаас авдаг вэ?
http://www.zoofirma.ru/