Гурав. АВГИЙН ХОШУУНД
Хот хоорондын зам 2 урсгал, тус тусдаа 3 эгнээ замаас бүрдэх бөгөөд энэ жилийн хувьд цас чамгүй орсон нь харагдана.
Авгын хошуу Чингис хаан Билгүүдэйд тасалж өгсөн нутаг учраас Авгын хошуу гэж нэрлэсэн, тэгээд ч Билгүүдэйн гацаа гэж нэртэй суурин байгаа гэх зэргээр тайлбарлах нь эндхийнхэн үүх түүхээ сайн мэддэгийг илтгэнэ. Ер нь л өвөр монголчуудтай түүх, угсаа гарлын тухай яриа өрнүүлэхэд биднээс хавьгүй сайн мэдлэгтэй.
Мөн уулын Ду ноёны тухай сонирхолтой түүх яригддаг. Уулын Ду ноён 1913 оны үед хил орчмын нөхцөл байдал ээдрээтэй цаг үед Зүүн өмнө хязгаарыг төвшитгөн тогтоох цэрэгт тухайн үед 272 тооны агт адуу хувиасаа нийлүүлж тус хүргэсний улмаас бэйс зэргээр шагнуулж явсан юм байна лээ.
Энэ хошууны харалдаа монголын Эрдэнэцагаан сум байгалийн өвөрмөц тогтоцтой, үзэсгэлэнт газар олонтой. Тэнд Егүзэр хутагтын гардан нутагшуулсан нутгийн ард түмний хайртай бугын сүрэг нутаглан өсч үржиж ирсэн нь сүүлийн үед Бичигтийн боомтыг чиглэсэн уул уурхайн тээврийн зам явах болсноос шалтгаалж бугын идээшсэн нутаг бэлчээр, нүүдэл хийх газар, намар орой Араатын уул руу бэлчих газар хумигдаж малчдын суурьшлын бүс болж хувирсан байдаг. Эрт цагт цагаан тарвага, цагаан чоно, зэгсний зэрлэг гахай байсан гэж ярьдаг. Егүзэр хутагт тарвага нутагшуулж, одой морь, аварга могой тэжээж, хайлаас тарьж ургуулж ирсэн. Тэр бүү хэл заан, баавгай хүртэл сонирхож байсан гэлцдэг. Хурангийн ууланд гандигар гэж ховор сонин мод ургадаг. Бонго, хунчир, эрэвгэр, жирэвгэр, түмэн зангилаа гэсэн эмийн ховор ургамал ургадаг тухай хүүрнэн ярина билээ.
Шилийн гол аймгийн Авгийн хошууны Бэлгүтэй балгасаар орж сонирхосон билээ. Авга хошууны музей гэхэд хоёр давхар барилга дээрх асар том тулгын хэлбэртэй алтлаг өнгийн асар юм. Эндээс Өвөр Монголчууд монгол аж төрөх ёс, зан үйлээ ямар их эрхэмлэн дээдэлж бичиг соёл, үүх түүхээ үе залгамжлан тээж ирсэн тодотгоно. Авгац уулыг үеийн үед тахиж шүтсээр ирсэн, хотоос ойрхон харагдана.
Чин улс монголчуудыг овог аймгаар нь хошуу болгоход авга ардын хоёр хошуу тогтсоноос нэрээ хадгалж ирсэн нь энэ юм. Ар талаараа Монгол улстай Сүхбаатар аймгийн нутагтай 175 км зурвасаар хиллэж, бусад талдаа аймгийнхаа Зүүн үзэмчин хошуу, Шилийн хот, Шулуун хөх хошуу, Сөнөд зүүн хошуутай хаяа залгадаг. 27,494 км2 газар нутагтай.
Саяхны мэдээгээр 45.2 мянган оршин суугчтайгаас 55% (24.9 мянга) нь монгол үндэстэн ажээ.
Авгийн хошуу Дулааны цахилгаан үйлдвэрлэдэг гол төвийн нэг. Хотын төв орж өвөрмөц тулга хэлбэрийн барилгыг үзэж сонирхолоо.
Энэ нутгийн өөр нэг нэрийн хуудас нь Авга хар адуу гэнэ. Монгол улсын хил дагуу буюу хошууны хоймор тал хээр Авга хар адууны нутаг. Сэнсэн булгийн усаараа ундаалж сэрмүүн соргог нутагтаа дасан зохицсон Авга хар адуу хурдан угшлаараа алдартай гэнэ. Авга хошууны өрхийн цэргийн хар морьд сумын тухай Хятад улс даяар алдаршсан сурвалжлага уншиж байсан билээ. Авга хошууны өрхийн цэргийн хар морьд сум" нь Богд уул нэгдэлийн хэвжээний сум анги байжээ.
Шилийнгол аймгийн Авга хошууны их талын дунд алсад торолзон эрхэмсэг орших хайрханыг нөгөө ардын дуунд мөнхөрсөн Чингис богд уул Авга хошууны төвөөс баруун хойш 45 километрт байдаг. Тодорхой нэг цэгээс их эзэн богд Чингис төрсөн нутаг руугаа хараа бэлчээн хажуулдаж алжаал тайлан амсхийж байгаа дүртэй харагддаг уул. Тарлан цастай үед сахал үс нь ч тодроод байх шиг санагддаг.
Авга гэж сонсонгуут манайд өргөн тархсан ардын нэгэн дууны үг, ая санаанд буув. Нэг хэлтэй, нэг зан үйлтэй, элэг нэгт ахан дүүсийн нутгаар зорчиж яваагаа ухаарах буюу.
"Авгын цагаан ууланд нь хө
Агаарын будан цайраад байна даа хө
Амраг чамайгаа бодохлоор нь хө
Аягатай цайгаа уухаас дургүй хө
Цантын цагаан ууланд нь хө
Цасны будан цайраад байна даа хө
Царайлаг чамайгаа бодохлоор нь хө
Цайгаа уухаас дургүй байна хө”
хэмээх сэтгэлд хоногшсон дууны үг санаанд бууна.
Нэг. ЭРЭЭН ХҮРТЭЛ
Монгол орон даяар өвөлжилт, хаваржилт хүндэрч, олон мал хорогдсон сүүлийн 50 жилд тохиогоогүй хахир өвлийн үеэр өмнө зүе аялж явна. Хэдий хавар эхэлсэн ч Монгол оронд сүүлийн хагас зуунд тохиогоогүй хахир өвөл, түүний үргэлжлэл болсон хавар цаг иржээ.
Зудын гамшиг нийт нутгийн 75 хувьд нөлөөлөөд буй бөгөөд цаашид ч нөхцөл байдал улам хүндрэх төлөвтэй байна. Хавар болчихсон, гэвч Монголд өвөл үргэлжилсээр байна. Цастай хэвээр, мал сүрэг үхсээр байна. Энэ жил ч, өмнөх жилүүдэд ч монголчууд бэлтгэл сайтай байсан. Гэвч эрс тэс нөхцөл байдлыг даван туулахад энэ нь хангалтгүй байлаа.
Монгол Улсын засгийн газар өнгөрсөн сард өндөржүүлсэн бэлэн байдал зарласан бөгөөд энэ нь тавдугаар сарын 15-ныг хүртэл үргэлжилнэ. Зудын улмаас малчдын эдийн засагт ихээхэн хохирол учирч, хөдөө орон нутагт амьдардаг хүмүүсийн хувьд худалдаа, эрүүл мэнд, боловсрол гэх мэт үйлчилгээ тасалдсан.
Малчин өрхүүд эх орныхоо өргөн уудам нутгаар малдаа шинэ бэлчээр хайж, улирлаа даган нүүдэллэдэг. ДЭМБ-ын мэдээлснээр, энэ жил сүүлийн 49 жилд тохиолдож байгаагүй хамгийн их цас орсон бөгөөд нэгдүгээр сард улсын нийт нутаг дэвсгэрийн 90 хувьд цас орсон байна.
Гэвч арваннэгдүгээр сард агаарын температур огцом буурч, цас эрт орсон нь температурын огцом өсөлтөөс өмнө цас гэсэхэд хүргэжээ. Үүний дараа гэнэт хүйтний эрч чангарч, зарим нутгаар агаарын хэм -40 хүрэв.
2009-2010 оны өвөл нийт нутагт дунджаар 8.5 мм цас орсон нь олон жилийн дунджаас 1.4 дахин их байсан бол энэ жил 9.6 мм буюу дунджаас 1.6 дахин их цас ороод байна.
Жигд хурдтай яваа галт тэрэгний цонхоор Төв, Дорноговь аймгийн цасны тогтоцыг харж явлаа. Хот, хотын дүүргийн цас өмнө зүг явах тусам нимгэрч Дорноговь аймгийн нутагт ороход цасгүй болж хувирав. Төмөр замын дагуу тогтсон цасан хунгараг, овоолго цасан шуурга, их цасны мэдээллийг өөртөө шингээн үлджээ.
Энэ л галт тэргээр 30 гаруй жил зорчижээ. Хаа ч очсон хөгжил дэвшилээр нүд хужирладаг бол манайд бол цаг зогсчихсон юм шиг бүр хуучирч харахад хэцүүхэн тасалгаа нүдэнд торно. Цонхнуудын завсрыг нойтон цаасаар чихэж хөлдөөн хүйтэн салхи орохоос хамгаалсан байдал харагдана. Сэтгэл дотроо 00-ын өрөөг хол байгаад баярлаж суулаа.
Вагоноос буугаад хил хурдан гарах гэсэн хүсэл биднийг ёстой төөрөлдүүлж орхив. Хурдан гаргадаг гэсэн Жипэнд суусан боловч дөрвөн машин дамжин суудал сэлгэн хил гарахад хүрэв. Монголын хилийн шалган нэвтрүүлгийн компьютрийн удаан ажиллагаа ихэнх цагийг авч одов. Харин хятадын хилийн шалган нэвтрүүлгийг хурдан давлаа.
Олон газрын улсын хилээр нэвтэрч явахдаа төр засаг нь сул бол иргэдэд хандах хандлага сул байдгийг мэдэрдэг. Гүйсэн харайсан, цагт хавчигдсан монголчуудын шалганы очер, энэ бүхэн Эрээн хотруу аялах нь бидний хөл хөдөлгөөний билэгдэл болж харагддаг.
Шууд л замын машин хөлсөлж Шилийн гол аймаг руу хөдөллөө. Замын хоёр талаар үргэлжлэх хот тосгоны хөгжил дэвшилийг харж явна. Тун богино хугацаанд эрчимтэй өөрчлөгджээ.
Эрээнээс нэг хүний 150 юаний такси хөлөглөн өвөр монгол жолоочоос сонин хачин дуулсаар Сөнөд хошуу, улмаар Авгын хошуу дайран Шилийн гол аймагт шинэхэн тавьсан засмал замаар 130 км|цагийн хурдтай давхисаар ирлээ. Харанхуй бүрэнхий болох цагаар бид зорьсон газартаа очлоо.
“ЦАСТ ХАЙРХАНЫ ТАХИЛГЫН ТҮҮХЭН УЛАМЖЛАЛ“ СЭДВЭЭР ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БАГА ХУРАЛ
2013 оны 5 дугаар сар 23-ны өдөр Буянт сумын Соёлын төвд “Цаст хайрханы тахилгын түүхэн уламжлал“ сэдвээр Эрдэм шинжилгээний бага хурал болж, “Алтайн урийнхайн өв соёлын түүх” гэсэн үндсэн илтгэлийг Баян-Өлгий аймгийн ЭШХ-ийн ажилтан Н.Эрдэнэбаяр тавив. Хуралд 300 орчим иргэд оролцож, санал бодлоо илэрхийлсэн билээ. Хурлын дараа Монгол Бөөгийн Дархан Удган Д.Энхжаргал 70 ахмад настан, 300 хүүхдэд, Удган П.Нарангэрэл 50 ахмад настан, 70 хүүхдэд бэлэг тарааж, хүндэтгэл үзүүллээ.
Аймаг аймгаас бөөгийн төлөөлөл хуран цугларч, жилийн явцад зохион байгуулсан ажлаа ярилцаж, дүнгээ хэлэлцэж, бөөгийн цол олгох, хийсэн ажлаа дүгнэж, шагнал, урамшилаа олгодог билээ. Энэ удаагийн цол, шагнал олгох ёслолын ажиллагаа бямба гарагт болж өнгөрлөө.
Монгол бөөгийн цол, шагнал олгох хүндэтгэлийн ажиллагаа хоёр хэсгээс бүрддэг. Танхимд гэрэл бүдгэрч том дэлгэц дээо МБНЭ-ийн байгуулагдсанаас хойших түүхэн кино өнгөрсөнийг сануулж, МБНЭ-ийн түүхийн онцлог байдлуудыг дурсан сануулав.
Танхимийн голд индэр дээр МБНЭ-ийн удирдлагууд болох МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан, Монгол бөөгийн дархан зайран П.Батжаргал, Монгол бөөгийн их зайран Д.Одонхүү, Төлөөлийн зөвлөлийн удирдагч А.Оюунтуул, Манлайллын зөвлөлийн удирдагч С.Батзул нар гарч хүрэлцэн ирсэн хүндэт зочид, улаач нартаа мэндчилгээ дэвшүүллээ.
“2023 онд МБНЭ-ийн хийсэн ажлын тайлан мэдээлэл”-ийг МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан хийлээ.
Тайлан мэдээллийг дуусмагц Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн урилгаар дэлхийн хамгийн том шашны тэргүүн Ромын пап лам Францисийн Монгол Улсад хийсэн төрийн айлчлалын үеэр "Хүн театр"-т Монгол дахь шашин хоорондын уулзалтад МБНЭ-ийг төлөөлөл оролцож, МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайханы хэлсэн үгийг кино мэдээлэлийг тавьлаа.
2023 онд МБНЭ-ийн зохион байгуулалтын дээд хэлбэр болсон Нэгдсэн их тахилгыг Дундговь аймгийн Их газрын чулуунд хийсэн. Дараа нь Нарны тахилгыг Налайхын голд Нарны тахилгыг зохион байгуулсан, Монгол туургатны баатрууд, төрийн зүтгэлтнүүд, алдартнуудад хүндэтгэл үзүүлэх тахилга, Монгол туургатан нар Мөнх тэнгэрийн дээд шүтээн болсон Онгод шүтээн, Өвөг дээдэс, Эмээ, өвөө, Эцэг, эхээ дээдлэн хүндлэх өдрийг тохиолдуулан Хүүхдийн хайрханыг тахих тахилга болгон тус тус тэмдэглэсэн билээ.
Мөн “Шар тийрэн”-гийн эсрэг болон Хар сүлдийг догшруулах тахилгыг хийсэн бөгөөд эдгээр тахилгуудад толгойлон болон тэргүүлж бөөлсөн улаач нар бөөгийн цол, батламж, үйл ажиллагаанд идэвхи зүтгэл гаргасан иргэдэд шагнал урамшил олгосон билээ.
Монгол бөөгийн цол олгох ажиллагаа эхэлж, Монгол бөөгийн Их зайран 1, Монгол бөөгийн их удган 1, Монгол бөөгийн тэргүүн дээд удган цолоор 1, Монгол бөөгийн тэргүүн зайран цолоор 5, Монгол бөөгийн зайран цолоор 3, Монгол бөөгийн удган 5 тус тус улаачид олгосныг МБНЭ-ийн удирдах бүрэлдэхүүн олгосон байна.
Дундговь аймгийн Их газрын чулуунд хийсэн Нэгдсэн их тахилга, Нарны тахилга, Монгол туургатны баатрууд, төрийн зүтгэлтнүүд, алдартнуудад хүндэтгэл үзүүлэх тахилга, Монгол туургатан нар Мөнх тэнгэрийн дээд шүтээн болсон Онгод шүтээн, Өвөг дээдэс, Эмээ, өвөө, Эцэг, эхээ дээдлэн хүндлэх, хүүхэд багачуудаа хүндэтгэх Хүүхдийн хайрханы тахилга, “Шар тийрэн”-гийн эсрэг болон Хар сүлдийг догшруулах тахилгыг хийсэн 15-н улаач нарт дурсгамж гардууллаа.
МБНЭ-ээс зохион байгуулсан ажилагаанд идэвхи, зүтгэлтэй оролцсон 3-н улаачид Мөнх тэнгэрийн төлөө “Алтан шонхор” медалиар, 4-н улаачийг “Мөнгөн шонхор” медалиар, “Хүрэл шонхор” медалиар 3 улаачийг шагнасныг гардууллаа. Ийнхүү үйл ажилагааны эхний хэсэг өндөрлөсөн билээ.
Үндсэн ажиллагааны хоёр дахь хэсэг болсон “МОНГОЛ БӨӨГИЙН ЦОЛ, ШАГНАЛ” хүртэгсдэд зориулсан баярын ЦЭНГҮҮН болоо.
Баярын цэнгүүнд урлаг соёлын гавьяатнууд, залуу зүтгэлтнүүд оролцож, хөгжөөнт тоглоом, бүжиг, цэнгүүн өрнөсөн билээ.
Монгол бөөгийн цол олгох, цол, шагнал олгох ХҮНДЭТГЭЛ ЁСЛОЛЫН ажиллагаа, цол шагнал хүртэгсдэд зориулсан БАЯРЫН ЦЭНГҮҮН болж өнгөрлөө.
Монгол бөөгийн цол олгох, цол, шагнал олгох ХҮНДЭТГЭЛ ЁСЛОЛЫН ажиллагаа, цол шагнал хүртэгсдэд зориулсан БАЯРЫН ЦЭНГҮҮН-ийн ажилагааг энэ 7 хоногийн турш дэлэгрэнгүй мэдээлэл хүргэх болно.
ДЭЭД ЦЭЦИЙН ХУРАЛДАЙН ЗУУДУГААР ЁСЛОЛЫН ХУРАЛДААН
МБНЭ байгуулагдсанаас хойш 12 жил өнгөрчээ. Энэ хугацаанд Монгол бөөгийн тулгамдсан олон асуудлаар хэлэлцэж санал бодлоо солилцон шийдвэр гаргаж ажиллав. Хамтын шийдвэр гаргаж сурна гэдэг том сургууль юм. Хуралдаж сураагүй амин хувиа хичээдэг, зөвхөн бүртгүүлэх гэж ирдэг идэвхгүй хэсэг байсан. Тийм гишүүд хуралдааны ирц, идэвхид муугаар нөлөөлдөг. Түүнээсээ салсан. МБНЭ-ийн 100 дугаар хуралдаан бол олон он жилүүдийн хамтын хөдөлмөрийг илтгэсэн тоон үзүүлэлт юм. Монгол бөөгийнхөө төлөө зүтгэж яваа манлайлагч нартаа баярлалаа.
МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдайн хуралдаан 2023 оны 10 дүгээр сарын 21-ны өдрийн 11.00 цагаас болно. Хуралдаанаар дараахь асуудлыг хэлэлцэв. Үүнд:
ХЭЛЭЛЦЭХ ҮНДСЭН АСУУДАЛ.
Нэг. ГАДААД ХАРИЛЦАА
1. ГЭГЭЭН ШИРЭЭТ УЛСЫН ТӨРИЙН ТЭРГҮҮН ПАП ФРАНЦИС МОНГОЛ УЛСАД ХИЙЖ БУЙ ТӨРИЙН АЙЛЧЛАЛЫН ШАШИНЫ ТЭРГҮҮНҮҮДИЙН УУЛЗАЛТЫН ТУХАЙ БАРИМТАД КИНО
2. ГЭГЭЭН ШИРЭЭТ УЛСЫН ТӨРИЙН ТЭРГҮҮН ПАП ФРАНЦИС МОНГОЛ УЛСАД ХИЙЖ БУЙ ТӨРИЙН АЙЛЧЛАЛЫН ШАШИНЫ ТЭРГҮҮНҮҮДИЙН УУЛЗАЛТАД ОРОЛЦСОН ТУХАЙ
МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан
3. АНУ-ын Элчин сайд Р.Буаментай хийсэн уулзалт
4. БНТУ-ын арга хэмжээнд оролцсон тухай
5. БНАСАУ-ын Үндэсний баярын арга хэмжээнд оролцсон тухай
6. БНХАУ-ын Өвөрмонголын бүсэд ажилласан тухай
МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан
Хоёр. НЭГДСЭН БОЛОН ОРОН НУТГИЙН ТАХИЛГЫН ТУХАЙ
7. ОХУ-ын Агийн болон Улаан-Үд, Түнхэн аймагт ажилласан тухай, Монгол бөөгийн Их удган, зайран цолонд нэр дэвшүүлэх тухай.
МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан
Гурав. БОДЛОГЫН АСУУДАЛ
8. Хар сүлдны тахилгад оролцох, залбирал үйлдэх хүсэлтэд олон жил хариу өгөхгүй байгаа тул Батлан хамгаалахын сайд болон холбогдох хариуцлагтангуудад чиглэлийн зан үйл хийх, энэ чиглэлээр ажлын хэсэг гарган ажиллуулах арга хэмжээг зохион байгуулах тухай.
МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан
Дөрөв. МЭДЭЭЛЭЛ, СУРТАЛЧИЛГАА
9. МБНЭ-ийн сурталчилгааг өргөжүүлэх, чанаржуулах, ДЦХ-н гишүүдийн хариуцлагыг сайжруулах тухай
Тав. ДОТООД АЖИЛ
10. Байгууллагын бүтэц, үйл ажиллагааг шинэчлэх тухай
11. Төлөөллийн зөвлөлийн даргын сонгууль хийж, удирдагчийг томилох
Дээд Цэцийн хуралдайн гишүүн, Монгол бөөгийн их удган Б.Бадамсүрэн
Зургаа. ЦАГ ҮЕИЙН АСУУДЛУУД,
12. Дэлхий болон дотоод улс төрийн нөхцөл байдал
ПАП ФРАНЦИС МОНГОЛ ДАХЬ ШАШИН ХООРОНДЫН УУЛЗАЛТАД ОРОЛЦОЖ БАЙНА.
Өнөөдөр "Хүн театр"-т Монгол дахь шашин хоорондын уулзалтад оролцохоор ирэхэд Гэгээн Эцэг Францисыг Гандантэгчинлэн хийдийн Тэргүүн хамба Дэмбэрэлийн Чойжамц хүндэтгэн угтлаа. Шашин хоорондын уулзалтад Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулдаг нийт 12 шашны төлөөлөл оролцож үг хэлэв.
Пап Францис шашны төлөөлөлд хандан үг хэлэхдээ буддын шашны эртний судар болох "Номын бадаг"-аас эш татаж шашин хоорондын эв зохицлыг онцоллоо.
Монгол дахь католик Шашин
Католик шашины төв байранд уламжлал болсон ээлжит уулзалт ярилцлага боллоо.Ватиканы Төлөөлөгчийн Газар өөрсдийн үйл ажиллагааны талаар мэдээлэл танилцуулав.
Энэ арга хэмжээг зохион байгуулахаар Католик шашины 5 хүний бүрэлдэхүүнтэй комис ажилласан байна.
Католик шашины хуулийн зөвлөх Б.Баярмаа ярилцлагыг удирдлаа. Шашины төлөөллийн бүрэлдэхүүнд Монголын Хүний Эрхийн Үндэсний комиссын гишүүн Нарантуяа оролцож үг хэлж, санал бодлоо солилцлоо.
Уулзалтад Монголын Бөөгийн Нэгдсэн эвлэлийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан, Зүүнхүрээ Дашчойлинг Хийд, Долоо дахь өдрийн Адвентист Чуулган, Монголын Бахайчуудын Үндэсний Оюун Санааны Чуулга, Монголын Эвангелийн Эвсэл, Иудейн шашин, Орос Үнэн Алдартны Сүм, Шинто Шашны ООМОТО Монгол Төв, Жэховагийн Гэрчүүд, Есүс Христийн Хожмын Үеийн Гэгээнтнүүдийн Сүм, Мусульманы Нийгэмлэгүүдийн Холбоо, Олон улсын Бүгд найрамдахчуудын сангийн төлөөлөгчид оролцлоо. Уулзалтын дараа дурсгалын зураг авахууллаа.
Бүгд Найрамдах Түрк Улсын 100 жилийн ойд зориулсан хүндэтгэлийн хүлээн авалтад Монгол Улсын Их хурлын дарга Занданшатар оролцов. Бүгд Найрамдах Түрк Улсын 100 жилийн ойд Хүндэтгэлийн ажиллагааг нээж, Бүгд Найрамдах Турк Улсын Элчин сайд Х.Э.Зафер Атес үг хэллээ. Баярт үйл явдлыг тохиолдуулан Монгол Улсын Их хурлын дарга Занданшатар баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ.
Баярын ажиллагаанд Монгол дахь дипломат төлөөлөгчид, Элчин сайдууд, хүндэт төлөөлөгчид хүрэлцэн ирсэн байлаа. Баярын үйл ажиллагаанд зориулж турк, монголын үндэсний ая дууны мэндчилгээ эгшиглэж, хэсэгчилсэн тоглолт хийлээ.
Бүгд Найрамдах Түрк Улсын 100 жилийн ойд зориулсан хүндэтгэлийн хүлээн авалтад Монголын Бөөгийн Нэгдсэн эвлэлийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан урилгаар оролцлоо. Үйл ажиллагаанд оролцох явцад МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан БНХАУ, БНСУ, Канад Улсын шинээр томилогдсон Элчин сайдууд болон олон улсын байгууллагын төлөөлөгч нартай танилцлаа.
МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайханы хувьд хамтын ажиллагаа нь Хоёр орны аюулгүй байдлын салбарт эхэлсэн байдаг.
Харин БНТУ-ын Засгийн газраас Монгол Улсын Засгийн газарт хооронд буцалтгүй тусламжаар баригдсан, Хархорин-Хөшөө цайдамын авто зам барих, Түрэгийн хөшөө дурсгалыг сэргээн хамгаалах, Орхоны хөндийд Дэлхийн соёлын өвийн музей байгуулах ажлуудад МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан нь зохих хэмжээгээр оролцож байжээ.
Туркэд боловсролын байгуулагатай танилцах, олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд оролцох, монгол оюутан боловсрол эзэмшүүлэхэд тэтгэлгээр суралцах боломжийг нэмэгдүүлэх, зэргээр 10 орчим удаа харилцан зочилсон байдаг.
Монголд Түрэгийн үеийн хөшөө дурсгалыг хадгалж хамгаалах төслөөр эхлүүлсэн Мэргэн Тоньюкукийн хөшөө дурсгал нь Түркийн түүхэнд онцгой байр суурь эзэлдэг бөгөөд чухал ач холбогдолтой юм.
Туркийн түүх, соёлын хувьд асар их ач холбогдолтой археологийн олдворуудыг гарган сэргээн засварласан бөгөөд одоо хүртэл Монголын үндэсний түүхийн музейн Түрэг соёлын өвийн үзэсгэлэнгийн танхимд хадгалагдаж байна.
ФОТО
ВИДЕО
