-Эрхэм хүндэт Мөнх тэнгэрийн улаач нар аа
-Мөнх тэнгэрээ эрхэмлэн дээдэлдэг Шүтлэгтэн нар аа,
-Хүрэлцэн ирсэн эрхэм хүндэт зочид, төлөөлөгчид өө,
-Эрхэм хүндэт анд нөхөд өө,
МБНЭ-ийн байгуулагдсаны таван жилийг хамтдаа тэмдэглэж байгаа Мөнх тэнгэрийн шүтлэгтэн, “Тэнгэрийн улаач” нартаа баярын мэндчилгээг дэвшүүлж байна.
Түүхийн бол багахан, хүний бол байгагүйд тооцох таван жил бидэнд цөөнгүй сургамжийг үлдээв. Нэгдэх бол хямд зүйл биш, асар их үнээр олдоно гэдгийг харууллаа.
Миний хувьд амьдралынхаа таван жилийг Мөнх тэнгэрийн үзэл, монгол бөөгийн төлөө бүтэн зориуллаа. Шаардлагатай санхүүжилтийг өөрөөсөө гаргаж ажиллаа.
Хамгийн гол нь ажиллах их урам зориг өгч байсан Монголын бөөгийн төлөө зүрх сэтгэл нь цохилж, зүтгэж туслаж явсан олон сайхан “Тэнгэрийн улаач” нартаа баярлаж байна. Энэ их урам зоригыг хайрласан та бүхэнгүйгээр бартаат замыг туулж чадахгүй байсан. Монголын мөнх тэнгэрийнхээ төлөө, бөөгийн төлөө ингэж зүтгэх хувь заяа та бидэнд тохиожээ.
МБНЭ-ийн үйл ажиллагааг жигдрүүлэхийн төлөө цаг хугацаа, бие сэтгэл, хөрөнгө мөнгөө хайрлалгүй зүтгэсэн Монгол бөөгийн Их дархан Удган Д.Батчулуун, Дархан Удган Д.Энхжаргал, Монгол бөөгийн их зайран Д.Одонхүү, П.Батжаргал, Г.Болд, Ч.Дангаасүрэн, Э.Балжир, Д.Нямдаваа, П.Ганболд, Их Удган Г.Гэрэлтуяа, Б.Бадамсүрэн, В.Жавзансүрэн, Тэргүүн дээд зайран Н.Баярсайхан, Тэргүүн зайран Ж.Өсөхбаяр, Г.Ялалтбаатар, тэргүүн Удган Я.Мөнгөнсувд, Б.Нанжаа, Н.Даарий, Монгол бөөгийн удган Б.Солонго, Т.Баттогтох, зайран Б.Батсайхан, шүтлэгтэн Бадам, Балжиймаа нарын түшиг тулгуур болсон хүмүүсийн туслалцаатайгаар бид амжилтанд хүрсэн.
Хувь хүмүүсийн дусал дусал хувь нэмэр нийлж байж бидний их зорилго бүтнэ. Дусал дусал ус урсацыг, урсац, урсац нийлж горхийг, олон горхи нийлж голыг, олон голууд нийлж их мөрөнг, их мөрөнгүүд нийлж нуур, далайг сэлгэдэг билээ. Тэгэхлээр бага гэлтгүй хүн болгоны зүтгэлийн дэмээр бидний ажил урагшилж явна. Итгэл тээсэн он жилүүдийг бид хамтдаа өнгөрүүлсэн, цаашид хамтдаа үргэлжлүүлнэ. Бидэнд хийх ажил их бий.
МБНЭ байгуулагдаад таван жил болжээ. Бид өнгөрсөн хугацаанд бие биенээ улам илүү мэддэг болж, зохион байгуулалтын хувьд бэхжиж, хуралдаж, харилцан ойлголцож сурчээ. МБНЭ байгуулж үйл ажиллагаа нэгтгэх гэж байхад нэг хэсэг нь салж одож, салаалж мөчирлөх, бутаргах гэж оролдов. Дараа нь тулхаггүй зарим нэгний болчимгүй үйлдэл, хийж байгаа ажлуудын эхлэлийг нурааж орхисон. Нэр төр, ашиг хонжоо хайгч зарим нэг нь бидний нэрийг ашиглах гэж оролдов.
Хийсэн бүтээснийг үнэлэхийн оронд, хүний нэр төрд халдсан, гутаан доромжилсон, гэр бүлийн амьдралд нь орсон, хүйсээр нь холбон шоолсон, хийсэн бүтээснийг нь үгүйсгэсэн, тарааж бутраахын шаардсан, хүнийг шантраахаар цаг үеийн их шуургыг сөрж, тал талаас онилон буудах пулемётын гал мэт “үг”-ийн шүршээн дор явж ирэв. Гэвч бид шантрахгүй, ховоор ажил хийгчдэд ичиж амьдрах цаг үе иртэл нь зүтгэж ажиллах болно.
Бидний дэлхий орчлон Азийн цээжинд орших жижиг улсаас хүн төрлөхтний итгэлийн гал гэрэлтэж, тэр зүгт хүний ертөнц шинэ эрэл хайгуулыг хийж байна. Тэр бол Монголчуудын хэлдгээр “Шинэ зүйл гэдэг бол мартагдсан хуучин зүйл байдаг” гэсэн үгэнд оршиж байгаа.
Хүн төрлөхтөн шинийг эрэлхийлсээр хорин нэгдүгээр зуунд орсон.
Францын их зөнч Нострадамус “ирж буй 2000-н жил үргэлжлэх Бумбын эриний алтан босгонд Тэнгэрээс нэгэн их хаан энэ газар дэлхийд бууж ирнэ, гэхдээ тэр Монголд дахин заларна” хэмээн 500-гаад жилийн тэртээ айлдсаныг түүний ном бүтээлд буй олон дөрвөн мөртүүд нотолдог.Энэ зөгнөл нь “хэн нэгэн хүн, хэн нэгний залгамжлагчаар бус,харин их Чингис хааны үзэл санаагаар эргэж хүний ертөнц амьсгалах, амьдрах шаардлага урган гарсаныг хэлж байгаад болов уу,” хэмээн мунхаглан би бодов.
Хүн төрлөхтний хөгжлийн манлайд яваа тэргүүлэгч гүрэн Америкийн ерөнхийлөгч асан Билл Клинтон “Өнөөдрийн хүн төрөлхтний хөгжил зогсонги байдалд орлоо. Энэ нь өнөөдөр дэлхийд улс төрийн сайн удирдагч байхгүй байгаагийн илрэл. Ер нь хүн төрөлхтний түүхэнд ганцхан улстөрийн удирдагч байсан нь Монгол Улсыг үндэслэгч их эзэн Чингис хаан байжээ. Тиймээс одоо дэлхий нийтээрээ Монголчуудаас болон Чингис хаанаас суралцах цаг нэгэнт болжээ ”гэж мэдэгдэв. Хэдхэн сарын дараа Монгол Улсад суугаа АНУ-ын элчин сайд Ж.Галт Монгол бөөгийн төлөөлөгчтэй уулзаж, Монгол бөөгийн өргөөгөөр зочилсон нь гадаадын элчин сайд нараас анхлан зочилсон түүхэн үйл явдал байлаа. Түүний дараахан Оксфордын их сургуулийн эрдэмтэн, судлаачид Монгол бөөгийн удирдлагуудтай уулзаж судалгааны ажил эхэлж байгааг мэдэгдсэн. АНУ-ын ерөнхийлөгч агсаны хэлсэн үг нь санамсаргүй зүйл байгаагүйг дээрхи явдалууд нотолж байна.
Ойрмогхон хэдэн жилийн дотор цөөнгүй улс орнууд задран салж, шашин хоорондын асуудал хурцдаж, Афганистан, Ирак, Кувейт, Сирид дайны гал дүрэлзэж олон сая дүрвэгсэдийн нүүдэл өрнөв. Африкаас европт шилжих хүний их урсгал олон шинэ аюулыг өөртөө тээн авчирч байна. Иран, Умард солонгост тэсэрхэд бэлэн “торхтой дарь”, улс төрийн шийдэл хүлээж сууна.
Европоор хэсүүчижлж явсан “хий үзэгдлийн манан” бодит биелэлээ олж хүн төрлөхтний нэг хэсэг нь хоёрзуу орчим жил тэрхүү үзэл, санаагаар зүг чигээ тодорхойлж амьдрав. Максизм, хүн төрлөхтний эрэл хайгуулын нэг тод жишээ болж сүндэрлэв. Социализмын бүтээн байгуулах ажил хүн төрлөхтөнд өөрийн гэсэн ул мөрөө үлдээв.
Марксист онолыг өөрийн онцлогт тохируулан бүтээлчээр хөгжүүлж, их удирдагч Мао Зэдун, Дэн Сяопин, Си зинь пиннарын удирдлагаар Хятад улс, өнөөдөр дэлхийн тэргүүлэгч АНУ-тай өрсөлдөгч гүрэн болж тодорч байна. Бүх хүний ертөнц, улс орнууд энэ орны хөгжлөөс шим хүртэн амьдрахын төлөө зорьж, зүтгэж эрмэлзэж байна. Монголчууд, зарим нэг тэднийг яаж ч шүлсээ үсэргэж, хамаг муу муухайгаар хараагаад, тэднийг хөгжлийг зогсоож чадахгүй гэдгийг ойлгох хэргэтэй. Бидний өмнөд зүгт хил залгаа орших гүрэн, дэлхийн хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлдог хөгжингүй гүрэн боллоо.
Хүн төрөлхтөнд хөгжлийн бас нэг чиг хандлага, Лениний сургаалийг удирдлага болгосон Орос орон социалист хамтын нөхөрлөлийн орнуудын нэгдлийн манлайлагч болж нэгэн зууныг өнгөрөөлөө. Октябрын хувьсгалын зуун жилийн ойгоо өөр нэрээр нэрлэсэн тэд, улс орон даяр бүх нийтээр өргөн дэлгэр тэмдэглэн өнгөрүүллээ. Хэдий муугаар хэлэгдэн, олон нэр хаяг зүүж байгаач Лениний үзэл санаа, Орос орныг шинэ хүчирхэг гүрэн болгож чадсан юм. Задарч, салж, бутарч, хагарч байсан, нойрмоглон зүйрмэглэж байсан гүрэн, ичээнээс боссон баавгай адил, нэг л сэгсрээд өндийгөөд ирэв.
Хүн төрлөхтний байгалын нөөцийн ихэнх орших, Орос орон дэлхийн тэргүүлэгчийн нэг болон тодрох цаг айсуй. Ийм хоёр гүрэнтэй Монгол улс хөршлөн оршиж байгаа нь юутай азтай хэрэг вэ?.
Энэ хоёр улстай хөршлөн оршиж байгаа монгол улс “Ардчилсан” хэмээх өрнөдийн гүрнүүдийн замаар сонголт хийвээ. Хүн төрөлхтөн хөгжлийн ямар замаар явж байна, тэр бүхнийг өөрийн биеэр турших хувь заяа монголчуудад тохиожээ. Энэ бол жирийн бус тохиолдол байлаа. Ардчиллын замнал нь Монголчуудыг хувийн өмч дээр тулгуурласан, эрх чөлөөтэй сэтгэх, шашинг эрхэмлэн шүтдэг, хүний эрх чөлөөг дээдэлдэг нийгэм байгуулахад чиглэв.
Маш богино хугацаанд, хорин таван жилд, хүн төрлөхтөний бүтээсэн түүхийн олон зуун жилийн ололтыг туулахыг оролдов. Бид феодалын зууныг товчилсон гэж ярьдаг байсантайгаа адил, капитализмын хамгийн харгис хатуу, зэрлэг үе, орчин үеийн чиг хандлага бүхий хөгжлийн замыг товчлон туулахыг зорив.
Тэгээд монголчууд, мөнх тэнгэрээ шүтэж ирсэн 2226 жил, шарын шашины төрийн зонхилох шашин болтол хөгжүүлсэн 300, иссусын шашин эрчимтэй 25 жилийн алийг сонгох вэ гэдэг сонголтын өмнө ирэв. Хүний ертөнцөд бүгд л хорин тавийг сонгож байна. Гэвч ардчилал нь үнэн хэрэгтэй Монголчуудын хүсэж байсан тэр зүйлийг өгч чадсангүй. Монголд сошиалаар чиг хандлагаа тодорхойлсон, хуулийг “гууль” болгосон, цөөнхөд үйлчилсэн нийгэм тодорч байна.
Хүн төрөлхтөн хөгжлийн эрчимтэй үе рүүгээ орлоо. Баялаг хаана байна, тэнд улс төр, эдийн засгийн эрчимтэй үйл явц өрнөж байна. Энэхүү өрнөл Монголд аль хэдийнээ орж иржээ. Улс оронд хөрөнгөтэй, хүчтэй, нөлөөлөл ихтэй гадны гуч гаруй янз бүрийн шашны байгууллага идэвхтэй ажиллаж, монгол хүний оюун санааг эзэмшихээр эрчимтэй зорьж байна.
Гэвч харийнхан бидний нутгийг хамгаалахгүй, харийн сэтгэлтэн бидний нутгийг хайрлахгүй, тиймээс Монголоо Монголоор нь авч явах хариуцлагатай үүрэг Та бидэнд, Тэнгэрийн улаач нарт ногдож байна.
Хөгжлөөрөө хоцронгуй нүүдлийн соёл иргэншилээ, сууршимал болгох туршилтийг туулсан, хүн төрлөхтний хөгжлийн бүх чиг хандлагыг өөрийн бие дээр туршсан монгол орон одоо хүнд хэцүү адармаатай цаг үедээ тулж ирээд байна. Тэгээд түүнээс гарах чиг хандлагыг хайж байна. Тэр нь тэгээд юу юм вэ ?
/ҮРГЭЛЖЛЭЛ БИЙ/
