Хүний амьдралд итгэл үнэмшил чухал үүрэгтэй байдаг гэдгийг судлаачид аль эртнээс тогтоожээ. Тиймдээ ч хүн төрлөхтний түүхэнд элдэв төрлийн шашин, номлол, түүнийг нь аялдан дагалдагчид байх. Шашин бүр өөр өөрийн аргаар итгэл үнэмшилээ сурталдана. Энэ бүхний завсар зарим итгэл үнэмшил ихтэй хүмүүсийн итгэл дээр дөрөөлөн “шинэ маягын номлол, арга”-ыг дэлгэрүүлэгчид олон.

Манай улсын хувьд 1990 оноос өмнө шашин номлолыг үгүйсгэх марксист, социалист үзэл хүчтэй өрнөж байснаа 1990 оны ардчилсан хувьсгалаас хойш иргэний шашин шүтэх эрх чөлөө хуулиар хамгаалагдан нээлттэй болсон. Үүнтэй аялдан тухайн цаг үед нэг хэсэг иргэдийн “ангаж цангасан” итгэл үнэмшил дээр дөрөөлөгчид цөөнгүй төрсөн байдаг. Ямар сайндаа л Монгол улсын Ерөнхийлөгч дэргэдээ “төрийн үзмэрч”-ийг залж байхав дээ. За тэгээд харь гаригийнхантай учрагсад, өөрөөсөө гал гаргадаг Өнөрмаа, Алтан цөгцний хэрэг гээд олон хөгжилтэй үйл явдлуудыг дурьдаж болно.
Харин эдүгээ дээрх цаг үеийг бодвол хүмүүсийн итгэл үнэмшил харьцангуй тогтвортой болсон. Гэсэн хэдий бидний дунд “бурханаар бөөлжигч”, “дүнз доктор”, “мөнгөний даллага дуудагч”, “дэлхий сөнөхийг урьдчилан харагч”, “хаан хатан ухааныг дэлгэрүүлэгч”, “хар цагаан сүлд тахигч”, “ханийн заяа дуудагч”, “алтан ургийн хунтайж” гээд сонирхолтой хүмүүс байсаар л байна. Тэдний үйл хэрэг намар хавар идэвхидэг гэж хэлж болно. Намар сургууль соёл эхлэж, хөдөө гадаанаас боловсрол мэдлэг багатай хүмүүс олноороо хотод цугладаг. Энэ үед элдэв “сартваахи”-ууд ээлжит номлол, лекцээ явуулдаг. Тэдний “сургаал”-ыг сонсохын тулд 10-20 мянган төгрөг төлөх хэрэгтэй.

Хүмүүний амьдралд жаргал зовлон ээлжилдэг нь хорвоогийн жам. Хоногийн хоолоо олж идэхийн тулд хог шаг түүхчээ болж амьдарч байгаа нэгэн байхад унаж байгаа машиныхаа түлшинд сардаа 1-2 сая төгрөг зарцуулж байгаа нэгэнч байна. Эдний дунд “хоёр идэхгүй, хоосон хонохгүй” хорвоогийн бор хоног, шар нарыг элээж байгаа олонхи бас байна. Ийм хүмүүсийн хувьд ажил үйлсээ бүтээх, мөнгө төгрөгтэй болох, эд эдлэл элбэгтэй байх нь “мөнхийн мөрөөдөл”. Мэдээжийн хэрэг баялаг бүтээхийн тулд хүн хөдөлмөрлөх ёстой. Гэхдээ хөдөлмөрлөөд, зүтгээд хүн бүхэн “хүссэн” амьдралдаа хүрч чадахгүй нь гачлантай. Ингээд аргаа барж явахад, “мөнгөтэй” болгох арга зааж өгөгсөд гараад ирнэ. Тэд хүмүүст амар хялбар аргаар мөнгөтэй болохыг зааж өгнө. /хулгай, луйврыг аргаар мөнгөтэй болох тухай биш шүү/ Энэ арга нь хялбархан, тарни унших, сарруу түрийвчээрээ даллах, нар зөв гарав эргүүлэх, даллаганы уутаа зөв байршуулах гээд олон арга байдаг юм билээ. Жаахан хошигноод хэлбэл, “Буратино” зохиолд гардагчлан Базилио муур, Алиса үнэг хоёр Буратиног зальдаж мөнгийг нь авдагтай адилхан мэт.
Хавар бас тэдний үйл ажиллагаа идэвхижинэ. Ингэх л бас л итгэл үнэмшилтэй холбоотой. Хаврын тэргүүн сарын шинийн 15-ны дотор хүмүүсийн үйлдсэн буян арвиждаг гэж үздэг буддын шашны үзэл санааг дагалдуулан буян номын үйл, сан уншлага, гүрэм засал нэрийдлээр бусдын итгэл үнэмшил дээр дөрөөлөн өөрийн түрийвчээ зузаатгагчид олон.
Тун удахгүй газар гэсэхтэй холбоотойгоор бөөгийн зан үйл идэвхжээд эхлэнэ. Үүнийг дагалдан энэ төрлийн “бизнес” цэцэглэнэ дээ. Монголчууд бид чинь төрийн хууль батлах дээд байгууллага, Засгийн газартаа бөө зайрантай хүмүүс шүү дээ. Мөнх тэнгэр тэднийг ивээг дээ.

Одоо элдэв лекц, уншлага, буян ном хурахуйн үйл ид үргэлжилж байна. Та тэдэнд найдах уу, өөртөө найдах уу…
Ц.Мөнх

Twitter