Хармайн хайрхан буюу Хаж зайран:
Жотог зайрангийн хүү, Ноё бөөгийн дүү Хаж зайран нь дархадын ар гурван отгийн шүтээн болсон, Шишгэд нутгийг харсан алдарт зайран байжээ.
Хятадууд Шинжаанд нэвтрэн орж ирэн айлуудыг дээрэмдэн тонож, ард иргэдийг алж хядаж байжээ. Хавх бөө үүнд ихээхэн дургуйцэн тэмцэж байсан аж.
Нэгэн удаа Хавх бөө нутгийн нэгэн айлд хууч хөөрөн сууж байтал Хятад бага дарга хэдэн цэргийн хамт ирэн үхэр малыг туун айлын хүмүүсийг тонон дээрэмджээ. Гэтэл хотондоо эргэж хургаад байсан нэгэн үхэрийг Хятад бага дарга буудан унагаж цус урсгав.
зөвлөгөө
Бэлийн чулуу овоон дээр гарахыг ямагт хүсч байдаг ч байгалийн хувьсал, өөрчлөлтийн хуулиар мянган жилд нэг л удаа очдог.
Гэтэл хүн түүнийг овоон дээр аваачиж тавьснаар тэр их хүсэл, мөрөөдлийг нь ганцхан агшинд биелүүлдэг гэж байгаа.
Баярласан чулууны хариу их буян хишиг болж эргэж ирдэг гэнэ шүү.
1890-ээд оны сүүлчээр Хөвсгөлийн их уулсаас Дархадын нэртэй зайрангийн хүү Догсуу гэгч хориод насны залуу Их хүрээг үзэхээр иржээ. Тэрбээр үе тэнгийнхээ нэгэн залуугийн хамт ирсэн бөгөөд Хүрээнд таньж мэдэх айл хунаргүй учраас Туулын эрэг дээр жодгор майхнаа босгон утаа май тавьж суужээ.
Увс аймагт алдарт Тэгшжаргал удган гэж саяхан хүртэл амьдарч байсан юм Тэгшжаргал удганы эх удган бөөгийн засал үйлдэж олон удаа баригдаж байжээ. Нэгэн удаа төлөөлөгч нар Эх охин удгануудыг Тэгшжаргалынх нь хамт авчирч хорьжээ.
Вангийн хошуунаас цагаан тэмээний нэхүүлд ирсэн жатгын юмыг хөөж дарахаар Банзар зайран хэдэн хоног бөөлөхөд нэмэлийн цээлд ороод гунын гол үзэгдэхгүй болчихоод байв,
Гучаад оны үед Хөвсгөл аймагт Тахь зайран хэмээх цуутай эр байсан бөгөөд тэрбээр зарим үед Тахь зайран нэртэйгээр бөөлж бусдад хараал жатга хийгээд сүйдэлчих шахдаг, заримдаа “Сунагар” Цэсрэн нэртэйгээр Хөвсгөлийн тайгад шилийн эр маягаар амьдарч энд тэндээс адуу мал хөөгөөд явж байдаг, нэг ёсондоо хоёр нэртэй, хоёр янзын дүрд хувирдаг элдэвтэй хүн байсан бололтой.
СЭД ЗАЙРАН
Өнөөгийн Завхан аймагт нутаглаж байсан бололтой
Сэд зайран нэг том урт хутгатай түүнийгээ байнга биедээ авч явдаг бөгөөд тэр хутгаараа засал дом хийдэг байжээ Сэд зайран нэлээн ширүүн ааштай том жижиггүй хүмүүсийг загнаж зандарч явдагч хүнд тус хүргэхдээ татгалзаж байгаагүй гэдэг
ФОТО
ВИДЕО
