Мандуул аан нас барж, хаан орыг залгамлах хүнгүй байх үед Хасарын угсааны ноёд энэ чөлөө цагийг дулимдуулан хаан орыг эзлэхийг завдахад Монголын томоохон ноёд болон Мандуул хааны
бага хатан Мандухай нар, Баянмөнхийн хүү Батмөнхийг дэмжин долоон настайд нь 1480 онд Чингис хааны наймаг цагаан гэрийн өмнө Монголын хаан ширээнд суулгаж, даяарыг эзлэх болтугай гэж Даян гэдэг цол өргөмжилсөн ажээ.
Тайсун буюу Тогтобухаа бол Чингисийн алтан ургийн удсын хүн бөгөөд тэр жил 30 настай байв.
Эсэн тайш, Монгол улсын хаан, жинон хоёрыг дараалан үгүй болгосны дараа өөрөө хаан суухын тул бэлтгэлээ шаргуу хийж эхэлжээ.
Америкийн Индиана их сургуулийн профессор, монголч эрдэмтэн Кристофер Атвүүд дэлхий даяар дуулиан тариад байна.
Сүвээдэй баатар 1176 онд язгууртан Хабалын дэд хүү болон төрсөн бөгөөд 14 наснаасаа Чингис хааны санг хамгаалах хошууч хайгуулчийн алба хашиж, 1206 онд мянганы ноён болсон байна. Чингис хаан ахмад хөвүүн Зүчийг их цэрэг удирдуулан баруун
Ш.Нацагдорж: Хубилайтай тэнцэх эзэн хаан ертөнцийн түүхэнд гараагүй
Хубилай хаан бол Хятадыг бүрэн эзлэх дайныг биечлэн удирдсан цэргийн авьяас төгс жанжин юм.Түүнийг Монголын нийслэлийг Бээжинд шилжүүлсэн, алтан ургийн хаан ширээг хууль бусаар авсан хэмээн шүүмжилдэг ч тэрбээр Ази тивд байгаагүй аугаа их эзэнт гүрнийг байгуулсан билээ.
20 жил үргэлжилсэн Хятадын ард түмний тэмцлийн үр дүнд Юань улсын ноёрхол Хятадад эцэс болов.
Тогоонтөмөр хаан 1369 оны 8 сард Далай нуур руу шилжин сууж Датун руу довтлох, мөн Дайду орох замыг эргүүлэн авах зарлиг буулгасан боловч дээрх санаархал амжилт олоогүй.
Урианхай бол Чингис хааны Зэлэм жанжины хойчис бөгөөд уг нь Онон, Хэрлэн хавиар нутаглаж байгаад сүүлд нь өмнө зүг нүүдэллэж Луухай голын орчмоор очиж нутаглан Мин улсын Ляо дун мужтай залгаа оршиг болсон бөгөөд XVзууны эхнээс тэд Мин улстай харилцаатай болж мал, түүнээс гарах түүхий эдээ тдэний тариалангийн бүтээгдэхүүн, хөдөлмөрийн бага зэргээр соүльж авдаг божлээ
Толой бэхи дөнгөж 17 нас хүрч хорвоогийн явдлыг сэтгэлдээ таамаглахаас цаашгүй боловч, хайр сэтгэлийн гал асаж, сайхан эрийг харж таалахын хүслэнд автаж буй цаг байв. Чэчэйхэн дүүтэйгээ хаяа бөлзөг няслан тоглож,
ФОТО
ВИДЕО
