ФОТО
ВИДЕО
Аяны өглөө тэнгэр цэлмэг сайхан байлаа. Сүүлийн хэдэн хоног бөгчим халуун хотын хүмүүс зуны ид халууныг сануулж байлаа. Хүмүүс зуны халуун үед өмсдөг хувцсандаа орсон байсан. Аяны зам энэ удаа нийслэлээс Лүн сумын чиглэлд хөдлөв. Тал ногоон туяа татаж өвс соёлж бүйг илтгэнэ.
Манайханы байнга ирж мод тарьдаг байсан аж ахуй руу замын хажууд харагдав. Бид Лүн суманд иржээ. Лүн сумаар өнгөрөх бүрдээ ардын хувьсгалтай нас зацуу, Д.Төмөр-Очирын тухай бодол сэтгэлд цухалзана. Тэрээр энэ сумын жирийн малчны хүүхэд, Аж үйлдвэрийн комбинатын ноосны дагалдан пүүлэгчээр ажил хөдөлмөрийн гараагаа эхэлж, 1938-1941 онд Орос Улсад Дорно Дахины Дээд Сургууль төгсөж, 1945-1950 онд Ломоносовын нэрэмжит Москва хотын Улсын их сургуулийн философийн ангид суралцаж манай улсаас анх удаа философич мэргэжил эзэмшсэн бөгөөд 1953 онд ЗХУ-ын Коммунист Намын Төв Хорооны дэргэдэх Нийгмийн ухааны Академид философийн ухааны дэд эрдэмтний зэрэг хамгаалсан анхны философийн ухааны эрдэмтэн хүн юм. 1954 онд МАХН-ын Төв Хорооны тогтоолоор Шинжлэх Ухааны Хүрээлэнгийн Тэргүүлэгч есөн гишүүний нэгээр, 1961 онд Монгол Улсын ШУА-ийн анхны есөн академичийн нэг болж сонгогдсон юм.
1962 онд Чингис хааны мэндэлсний 800 жилийн ой тэмдэглэх ажлыг хөөцөлдөн зохион байгуулсан нь үндсэрхэх үзэлтэн хэмээн буруутгагдахад хүрч элдвэр хэлэгдэн хэлмэгдэж 1985 онд зэрлэгээр алагдсан бөгөөд 1990 онд цагааджээ. Тэр нэгэн үеийн эх оронч сэхээтнүүдийн нэг байсан.
Лүнгийн Туул голын гүүр гараад төв замаас эгц хойш эргэн Лүнгээс Баяннуурын замруу орлоо. Өгссөөр даваа даваад уруудан Сайханаагийн хэмээх малчин залуугынхаар орж үдийн хоол идлээ. Өнөө цагийн хот орчмын малчин айлын сонгодог жишээ бол энэхүү малчин айл билээ. Хот газрын хэрэгцээ бүрэн хангагдсан. Нарны туягаар цэнэглэгддэг цахилгаан эх үүсвэрээр гэрэл, хөргөгч, телевизэрээ бүрэн хангасан байна.
Дашинчилэн сум
Энэ чиглэлийн замын түүхийг сайн санаж байна. УИХ-ын дарга Энэбиш энэ замыг тавих санаачлагыг гаргаж байсан билээ. Тэгээд энэ зам Лүнгээс Баяннуур, Дашинчилан чиглэлийн зам тавигдсан түүхтэй. Булган, цаашлаад Хөвсгөл явахад энэ зам нилээд датуу юм.
Дашинчилан суманд Төр нийгмийн зүтгэлтэн Сономын Удвал 1921 онд төрсөн Д.Төмөр-Очиртай нас чацуу нэгэн байжээ. Москва хотод Дорно дахины судлалын дээд сургууль, ЗХУКН дээд сургууль төгссөн. 1937 оноос уран бүтээлээ эхэлж Хатанбаатар Магсаржав буюу Баатар Вангийн дүрийг харуулсан роман “Их хувь заяа” бүтэээлээрээ 1978 онд Төрийн шагнал хүртсэн.
Удвал гуай 1932 оноос Өмнөговь аймгийн яам, цэргийн хэлтэс, намын хооронд бичээч, 1937 онд Улаанбаатарт багшийн сургуульд ирээд, 1937 онд Эвлэлийн байгууллагын даалгавраар Дотоод яамны гал командад бичээчээр, Москвад сургууль төгсөж ирээд Өмнөговь аймагт сонины эрхлэгчээр томилогдон ажиллажээ. Самбуу гуйн адил төрийн ажлаа Өмнөговь аймагаас эхэлсэн байдаг. тай холбоотой юм.
Удвал гуай бол Намын төв хэвлэлүүдийн эрхлэгч, Намын Төв хорооны Эмэгтэйчүүдийн хэлтсийн эрхлэгч буюу Монголын эмэгтэйчүүдийн холбооны эрхлэгч, Үйлдвэрчний Эвлэлийн Төв Зөвлөлийн дарга, Монголын Зохиолчдын Хорооны даргаар ажиллахдаа 1962 оноос Монголын Эмэгтэйчүүдийн Хорооны даргаар мөн хавсран ажиллаж ирсэн Монголын нийгэм төрийн нэрт зүтгэлтэн билээ. Нэгэн цаг үеийн ихэр боловч өвөрмөц хоёр хувь заяа ажгуу. Хаврын бүгчим халуун машины хурданд сэрүү татна.
