Тав. Хайрханы тахилга буюу их эзэн Чингис хааны ариун сүнсэнд залбиран мөргөв.
 Одоогоос долоон жилийн өмнө Хар зүрхний Хөх нуурт Монголын дөрвөн мянга гаруй бөө нар хуран цугларч, бид нэгдвэл хүчтэй шүү гэдгээ түмэн олонд тунхаглан зарласан түүхтэй билээ. Тэр мөчөөс хойш хэн нь бөөгийн төлөө, хэн нь алдар нэрний төлөө явсаныг цаг хугацаа тодотгоно.
 Их эзэн Чигис хаан Монголын олон аймгуудыг нэгтгэн тулгар төрийг байгуулан, мөнх тэнгэрийн үзлийг гол сурталаа болгон тунхаглаж, дэлхийн хуурай газрыг бүхэлд нь эзэлсэн их гүрэн байгуулах аян дайнд мордсон түүхтэй.
 Энэхүү түүхийн төрт ёсны эхлэл болсон газар бол Хар зүрхний Хөхнуур билээ. 1990 оны үйл явдал монголын түүхэнд мөнх тэнгэрийн шүтлэгийг дахин сэргэхэд их сэргэлтийн жилүүдийг авчирсан юм. Тэр үед тэнгэр шүтлэгтэн, бөө мөргөл шүтэгчид монголын хүн амын 1 хүрэхгүй хувь байлаа. Хамгийн сүүлчийн судалгаагаар хүн амын 14,6 хувь (6 хувь нь буддагийн шашинтай хамт шүтдэг) нь тэнгэр үзэл, бөө мөргөлөө шүтэх болжээ.
1990 оноос эхлэн эзэн Чингис хааны анхлан хаан ширээнд суусан энэ л газар монголын олон иргэд залбиран гуйж мөргөн, төрт улсын өндөр албанд томилогдох болсон түүхтэй билээ. Тэр үйл үргэлжилсээр өнөөг хүрч иржээ.  
2012 онд Монголын олон мянган тэнгэр шүтлэгтэн, бөө нар нэгдэн Нэгдсэн их тахилга хийснээр өнөөгийн төрийг авч яваа төрийн зүтгэлтнүүдийн мөн чанарыг тэнгэрт, их эзэн Чингис хааны ариун сүнсэнд тэнгэрийн зан үйлээр мэдүүлж, Монгол төрөө эргээд хүчирхэгжих цаг үеийг нэгдсэн хүчээр хүсэн залбирч, бөөлөх болсон билээ.
Бидний тэнгэрт нэгдэн залбирсан хүч зорилгодоо хүрч монголын төр ариусан цэгцрэх үйл явц өрнөж байна. Тэнгэрийн айлдсанаар ихэс дээдсийн дотоодын хямрал, зөрчилдөөн, төрийн бузарлагчдын хоорондын тэмцэл монголын төрийн ялзралыг илчилж, монголын ард түмний хүсч байгаа хүчирхэг, ариун төрийг бий болгох болно. Тэнгэр шүтлэгтэн, бөө нарын Хар зүрхний Хөх нуурын нэгдсэн тахилга энэ зорилгод чиглэн зан үйлээ хийдэг болсон.
 Монголын бөө нар анхлан цугларч их хүчээ нэгтгэн харуулсан 2012 оны Нэгдсэн их тахилга үр дүнгээ харуулсаар байна. Мөнх хөх тэнгэрээ шүтэгч, бөө, улаач нар 4000 гаруй иргэд анхлан цугларсан Хар зүрхэний Хөх нуур бол монголын түүхийн бас нэгэн өвөрмөц үйл явдлын гэрч болсон юм. Энэ үйл явдалд томоохон эргэлт болсон юм.
 Хэдий өнөөдөр бөөгийн зан үйл хийхийг Хар зүрхэний Хөх нуурт хориглосон боловч Монголын улаач нар хаанаас ч өөрсдийн тэнгэрийн зан үйлээ хийж, залбиралаа тэннэрт хүргэж чадна. Монголын минь амин зүрх нь болсон, нүүдлийн соёлын салшгүй хэсэг болсон тэнгэр үзэл, бөө мөргөл нь монгол хүнээ эрхэмлэн дээдэлсэн, онгон байгалиа дээдлэн хамгаалсан олон мянган жил уламжлагдан ирсэн үнэт өв юм.  
 Энэхүү өвийг үргэлжлүүлэн баяжуулж тэнгэр үзэл, бөө мөргөлөө дээдлэн Монголын бөө нар Нэгдсэн тахилгаа хоёр дахь удаагаа амжилттай хийлээ. Энэ удаагийн Хар зүрхэний Хөх нуурын нэгдсэн тахилга Их эзэн Чингис хааны ариун сүнс, Хар зүрх хайрхан, Хөх нуур лусдаа зориулагдан хийгдлээ.
 Нэгдсэн их тахилгаа хийх газарт Монгол Улсын төрийн далбаа, Монголын бөө нарын нэгдсэн байгууллагын туг залагдсан байлаа. Түүний ард тахилгадаа өргөх идээний дээж, өргөлөө тавсан байв. Тахилга хийх сайн цаг болмогц Нэгдсэн их тахилгын Үндсэн гол тахилга эхэллээ.
Нэгдсэн их тахилгын үндсэн тахилгыг Монгол бөөгийн тэргүүн удган Нанжаа толгойлон бөөлж гүйцэтгэсэн билээ. Эртнээс уламжлагдан ирсэн дархад бөөгийн уянгалаг тамлага дуудлага, уян налархай хөдөлгөөн бүхий өвөрмөц бөөлөлт содон харагдаж байлаа. Хуран цугларсан улаач олны нэгдсэн түрлэг тэнгэрт мэдүүлэх үйл явцад хүч нэмэн нэгтгэж чадсан билээ.
 Төр улсынхаа төлөө, түмэн олныхоо сайн сайханы төлөө тэнгэр шүтлэгтэн, улаач нарын хийсэн нэгдсэн залбирал, бөөлөлт амжилттай болж өнгөрлөө.
 Ирэх жил болох нэгдсэн тахилгаар Монгол төрийн төлөө чин ариунаар зүтгэх төрийн зүтгэлтэн нараа мөнх тэнгэр, их эзэн Чингис хааны ариун сүнсэнд мэдүүлэх болно.
 Мөнх хөх тэнгэр, их эзэн Чингис хааны ариун сүнс биднийгээ ивээх болтугай.
    Д.Хүрэлбаатар

 
  

МБНЭ-ИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ

2019.06.18             Дугаар 15    Улаанбаатар хот

Цол олгох тухай
2019 оны 06 дүгээр сарын 18-ын өдрийн МБНЭ-ийн Дээд цэцийн Зөвлөлийн хуралдааны нууц санал хураалтын дүн, “МБНЭ-ийн шагнал, цол олгох журам”-ын 3.3-ын заалтыг үндэслэн ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ:

Нэг: Монгол бөөгийн тэргүүн зайран цолоор
1.    –МБНЭ-ийн гишүүн Батчулуун
Олгосугай

 МОНГОЛ БӨӨГ УЛАМЖЛАЛТ ЁСООР ХӨГЖҮҮЛЭХИЙН ТӨЛӨӨ АМЬДРАЛАА ЗОРИУЛЖ ЯВАА
 “ХҮРЭЛ ШОНХОР” МЕДАЛИАР ШАГНАГДСАН.

• 2019.05- 17-ны өдөр ОХУ-ын БАйгаль нуур, Бух ноён нэгдсэн залбирал

 

МБНЭ-ИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ

2019.06.18             Дугаар 15    Улаанбаатар хот

Цол олгох тухай
2019 оны 06 дүгээр сарын 18-ын өдрийн МБНЭ-ийн Дээд цэцийн Зөвлөлийн хуралдааны нууц санал хураалтын дүн, “МБНЭ-ийн шагнал, цол олгох журам”-ын 3.3-ын заалтыг үндэслэн ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ:

Нэг: Монгол бөөгийн тэргүүн зайран цолоор
1. Эрдэнэбаатар–Хөвгөл аймгийн бөгийн хүрээлэнгийн удирдагч
Олгосугай
-МОНГОЛ БӨӨГ УЛАМЖЛАЛТ ЁСООР ХӨГЖҮҮЛЭХИЙН ТӨЛӨӨ АМЬДРАЛАА ЗОРИУЛЖ ЯВАА
-2018 ОНД ХӨВСГӨЛ АЙМГИЙН БӨӨГИЙН ХҮРЭЭЛЭНГИЙН 2 ДУГААР ХУРАЛДАЙД ОРОЛЦСОН
-2019 ОНД ХӨВСГӨЛ АЙМГИЙН БӨӨГИЙН ХҮРЭЭЛЭНГЭЭС ХӨВСГӨЛ НУУРЫН "МӨСНИЙ БАЯР"-ЫН УУЛЗАЛТУУДЫГ ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН.
-ХӨВСГӨЛИЙН БӨӨГИЙН ХҮРЭЭЛЭНГЭЭС ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН "ЭРДЭНЭ ХАЙРХАН" БУЮУ 50Х100-ИЙН ТАХИЛГАД ТОЛГОЙЛЖ БӨӨЛСӨН.
 “ХҮРЭЛ ШОНХОР” МЕДАЛИАР ШАГНАГДСАН.

 

2019 оны 06 дугаар     Дугаар 13            Улаанбаатар 

сарын 18-ны  өдөр                                       хот           

МОНГОЛ БӨӨГИЙН ЦОЛ ОЛГОХ ТУХАЙ

Монголын тулгар төр, Мөнх тэнгэрийн үйлийг төрийн дээд шүтлэг болгон тунхаглаж, тахиж ирсэний 2228 жилийг тохиолдуулан, Мөнх тэнгэрийн үзэл, эзэн Чингис хаанаа эрхэмлэн дээдэлсэн, үндэсний уламжлалт биет болон биет бус соёлын өвийг өвлөн авч яваа, Монгол соёл, зан үйл, ёс заншил, дэг журмыг үеийн үед мөрдөж шүтэж ирсэн, энэ үйлсэд амьдралаа зориулсан, Хөвсгөл аймгийн Эрдэнэ,Бүртийн булуу, Цагаан овоо хайрханы  тахилга, ОХУ-ын Байгаль нуур, Бух ноёны хээрийн онгонд, БНХАУ-ын нутаг дахь Хувилай хааны ордны тууринд залбирал, бөөлөлтийн хийсэн улаач нарын дүн, “МБНЭ-ийн цол олгоход мөрдөх журам”-ын 3,9-ийн заалт, МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдайн 2019 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдрийн нууц санал хураалтын дүнг  үндэслэн ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ:

  Нэг. Монгол бөөгийн тэргүүн Зайран  цолоор
1. Ш.Нямдорж- МБНЭ-ийн Залуучуудын зөвлөлийн удирдагч, Монгл бөөгийн зайран
2. П.Эрдэнэбаатар- Хөвсгөл аймгийн бөөгийн хүрээлэнгийн удирдагч , Зайран
  Хоёр. Монгол бөөгийн тэргүүн удган цолоор
3. Б.Батчулуун-Хөвсгөл аймгийн бөөгийн хүрээлэнгийн дэд удирдагч , Удган Хөвсгөл аймгийн Алаг-Эрдэнэ сумын харьяат
4. Б.Баттогтох-МБНЭ-ийн Залуучуудын зөвлөлийн удирдагч, Монгол бөөгийн удган
Гурав. Монгол бөөгийн удган
5. М.Маахүү-Дээд цэцийн хуралдайн гишүүн
6. Цэндсүрэн-Дээд цэцийн хуралдайн гишүүн
7. Д.Баттогтох-Зайран

 

 

 

2019.06.18             Дугаар 15    Улаанбаатар хот

Цол олгох тухай
2019 оны 6 дүгээр сарын 18-ын өдрийн МБНЭ-ийн Дээд цэцийн Зөвлөлийн хуралдааны нууц санал хураалтын дүн, “МБНЭ-ийн шагнал, цол олгох журам”-ын 3.3-ын заалтыг үндэслэн ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ:

Нэг: Монгол бөөгийн тэргүүн зайран, удган цолоор
1.   Т.БАТТОГТОХ –МБНЭ-ийн гишүүн
Олгосугай

 МБНЭ-ИЙГ БАЙГУУЛАХАД ҮНЭТЭЙ ХУВЬ НЭМЭР ОРУУЛСАН.
 МОНГОЛ БӨӨГ УЛАМЖЛАЛТ ЁСООР ХӨГЖҮҮЛЭХИЙН ТӨЛӨӨ АМЬДРАЛАА ЗОРИУЛЖ ЯВАА
  МӨНХ ТЭНГЭРИЙН ТӨЛӨӨ “ДОЛООН ОД” ОДОНГООР ШАГНАГДСАН.
 “ХҮРЭЛ ШОНХОР” МЕДАЛИАР ШАГНАГДСАН.
  “МӨНГӨН ШОНХОР” МЕДАЛИАР ШАГНАГДСАН.
 “АЛТАН ШОНХОР” МЕДАЛИАР ШАГНАГДСАН. 

2012 .05.13-ны өдөр. Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд болсон Хүннүгийн “Ноён уулын Нэгдсэн тахилга”-т оролцсон.
• 2012.06.22-ны өдөр. Хэнтий аймгийн Цэнхэр мандал сумын Хар Зүрхний Хөх нуурт болсон Чингис хааны мэндэлсний 850 жилийн ойг тохиолдуулан “Эзэн Чингис хаан”-ы ариун сүнсэнд хүндэтгэл үзүүлэх 2200 бөө нар оролцсон Нэгдсэн Их Тахилга, тайллагад оролцсон.
• 2013.6.21-22-ны өдөр. Налайх Дүүргийн Гандан ууланд хийгдсэн Нэгдсэн Их Тахилгад оролцсон.
-2014.05.15-ны өдөр. Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дахь Ханбогд хайрхан, Оюутолгойн Монгол говийн Нэгдсэн их тахилгад оролцсон.
2014.06.22-ны өдөр. Улаанбаатар Хүй долоон худагт болсон “Нарны залбирал”-д оролцсон.
• 2014.09.22-ны өдөр. Улаанбаатар хот. Монгол үндэстэн баатруудынхаа хүндэтгэлийн цогцолборын шав тавих нээлтийн ажиллагаанд оролцсон. 
•   2015.10.10 Мөнх тэнгэрийн сургаалийг Монгол төр дээдлэн төрийн шүтлэг хэмээн   тунхагласаны 2225 жил, Монголын “Тэнгэрийн улаач” нарын нэгдсэний 3 жилийн хүрээнд Монгол туургатны нэгдсэн Их Хуралдайд оролцсон.
• 2015.05.20-ны өдөр. “Бурхан Халдун”-ны нэгдсэн залбиралд оролцсон
• 2015.06.21-22 өдөр. Цонжин болдогын Агуйт ууланд хийсэн “Нарны залбирал”-д оролцсон
• 2016.05.15-ны өдөр. “Бурхан Халдун”-ны нэгдсэн тахилгад оролцсон.
• 2016 МБНЭ-ийн нэгдсэн сургалтанд хамрагдсан
• 2017.06.03-ны өдөр. “Бурхан Халдун”-ны нэгдсэн тахилгад оролцсон.
• 2017.06.15-ны өдөр. Төрийн “Хар сүлд”-ний тахилгад оролцсон.
• 2017.06.22-ны өдөр. Нарны залбиралд оролцсон.
• 2017.07.20-ны өдөр. Отгонтэнгэр хайрханы нэгдсэн тахилгад оролцсон.
• 2018.06.17-ны өдөр. Говийн нэгдсэн тахилгад оролцсон.
• 2018.07.17-ны өдөр Отгонтэнгэр хайрханы нэгдсэн тахилгад оролцсон.
• 2019.05- 17-ны өдөр ОХУ-ын Байгаль нуур, Бух ноён нэгдсэн залбиралыг толгойлсон.

 

 

МБНЭ-ИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ

2012 оны 04 дүгээр     Дугаар  04           Улаанбаатар
сарын 25-ны  өдөр                                        хот

Гадаад харилцааны тухай

Монгол Бөөгийн Нэгдсэн Эвлэлийн Дээд цэцийн Зөвлөлийн 2012 оны 4 дүгээр сарын 25-ны өдрийн хуралдаанаар “Гадаад харилцааны тухай” асуудлыг хэлэлцсэн дүн, МБНЭ-ийн 4 дүгээр хэсгийн 5.12.6-д заасныг үндэслэн ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ:

Нэг Монгол Бөөгийн Нэгдсэн Эвлэлийн гадаад арга хэмжээг зохион байгуулах Ажлын хэсгийг 2012 оны 5 дугаар сар 15-ны өдрийн дотор байгуулж танилцуулахыг МБНЭ-ийн Дээд цэцийн Зөвлөлийн гишүүн Б.Батсайханд даалгасугай.

Хоёр.  “Монголын эзэнт гүрний баатруудын цогцолбор”  байгуулах  арга хэмжээний хүрээнд  зохион байгуулах ажлын саналыг судалж, боловсруулан МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч, Дээд цэцийн Зөвлөлд танилцуулахыг Б.Батсайханд үүрэг болгосугай.

ЕРӨНХИЙЛӨГЧ                                    Д.ЖАРГАЛСАЙХАН

МБНЭ-ИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ

2012 оны 04 дүгээр     Дугаар  05            Улаанбаатар
сарын 25-ны  өдөр                                        хот

Мэдээллийн цахим хуудас ажиллуулах тухай

Монгол Бөөгийн Нэгдсэн Эвлэлийн дүрмийн 5 дугаар хэсгийн 5.6.1-д заасныг үндэслэн ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ:

Нэг. 2012 оны 5 дугаар сар 10- ны дотор Монгол Бөөгийн Нэгдсэн Эвлэлийн цахим хуудсыг бололовсруулж танилцуулахыг Дэд ерөнхийлөгч Т.Эрдэнэбаярт даалгасугай.

Хоёр. Т.Эрдэнэбаяраас Цахим хуудас хийхэд зарцуулах 400 000 \дөрвөн зуун мянган\ төгрөгийг МБНЭ-д өгсөн хандивт бүртгэж тооцохыг  ажилтан Ө.Отгонбаярт үүрэг болгосугай.

Гурав. Цахим хуудасын үйлчилгээний эрх авахад зориулан 94 000 \ерэн дөрвөн мянган\ төгрөг зарцуулахыг ажилтан Ө.Отгонбаярт зөвшөөрсүгэй.

ЕРӨНХИЙЛӨГЧ                                    Д.ЖАРГАЛСАЙХАН

 

МБНЭ-ИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН ЗАХИРАМЖ

2012 оны 04 дүгээр     Дугаар  06            Улаанбаатар
сарын 25-ны  өдөр                                        хот

“Сан”, Ажлын хэсэг байгуулах тухай

Монгол Бөөгийн Нэгдсэн Эвлэлийн Дээд цэцийн Зөвлөлийн 2012 оны 4 дүгээр сарын 25-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцсэн асуудлыг үндэслэн  МБНЭ-ийн дүрмийн 4 дүгээр хэсгийн 5.12.6-д заасныг үндэслэн ЗАХИРАМЖЛАХ НЬ:
Монгол Бөөгийн Нэгдсэн Эвлэлийн гишүүдийн “Бөөгийн чадварын сан”, “ Удган зайран нарын тухай алтан сан”, “ Мөнх тэнгэрийн онол арга зүйг боловсруулах ажлын хэсэг байгуулах тухай”  саналуудыг боловсруулж 2012 оны 8 дугаар сар 30-ны дотор танилцуулахыг Дэд ерөнхийлөгч Д.Бадарчид үүрэг болгосугай.

ЕРӨНХИЙЛӨГЧ                                    Д.ЖАРГАЛСАЙХАН