Хогоргын Бурианы онгодыг анхлан тахиж авч явсан хүн нь Мачир заарингийн онгод гэлцдэг. Мачир заарин нь Хогоргын Буриа, Эрдэнийн Сүмбэр хайрхан, Хонин өндөр уул зэргийг аргадаж авч бөөлдөг байсан учир байгаль эх буянаа хайрласнаар аугаа хүчийг олж нээсэн увьдас чадалтай заарин байжээ.

33 жилээс дээш бөөлж, алдар цуу нь түгсэн бөөг Дархад даяараа хүндлэн дээдэлж, 9 булдруутай хэнгэрэг барих эрхтэй байдаг гэдэг. Мачир заарин ийм 9 булдруутай хэнгэрэг барьдаг байсан аж.
Заарин хоёр эхнэртэй байсан ба эхний эхнэрээс гарсан хүү нь Пунцаг заарин хэмээн ард олондоо алдартай байсан заарин, нөгөө эхнэрээс нь төрсөн охин нь Дулам удган юм.
Мачир заарин гэртээ бөөлж байтал түүний тэнгэрийн сахиусны увидас чадлаар охин нь нисэж Ховдод очиж буусан гэдэг. Тиймээс Дулам удганыг Ховдынхны онгод шүтээн болсон аж.
Мачир зааринг өөд болоход Хөвсгөл аймгийн Цагааннуур сумын нутагт Хогоргын голын зүүн суганд байрлах Бурианы амны эхэнд онголсон гэдэг.

Twitter