Зүгээр л нэг энгийн дээлэн дээр нүдээ хагас хугас боогоод хуурдан явган бөөлөөг хийсэн болж болдоггүй учир бас бий шүү хөө. Сэргэлэн аягаа сайн базаагаад, мэдрэл мэдрэмжээ сайн нөөцөлсөн Тэнгэрийн замчид харин өөрийн арга барилаараа явган бөөлөөгийнхээ угтуулгыг дэгдээж болно. Харин эхэлж, ӨӨРИЙГӨӨ ОЛЖ, ОНГОДОО ТАНИХ гэж оролдож байгаа Тэнгэрийн тамгатан үрсүүд Улаач болох гэж зүглэж яваа барамууддаа өөрийн биеэр ойлгож мэдэрсэнээ хуваалций гэж бодлоо. Авах гээх ухаанаар хандаж, өлгөн егөөдөлгүй ухаандаа болгоож авч хайрлаарай, улаачид аа!
Бөө мөргөлийн сэдвээр судлаач Б.Галааридтай ярилцлаа. Тэрбээр “Онгод тэнгэрийн зараалаар”, “Бөө мөргөл, тэнгэр шүтлэг”, “Мөнх тэнгэрийн ухаан” зэрэг ном бичиж эмхэтгэсэн, парапсихологи, далд ертөнцийн талаар сонирхон судалдаг юм.
-Монгол бөөгийн гарал үүсэл хаанаас эхтэй вэ?
Цагаан хуулар ясны Шаравын Дашдаваа удган /1899-1936/ 1919 оны намар нэг удаа бөөлөх гэж байхад нь Шарав-Осор гэгч лам удганд хандаж, “Би хөөргөө гээгээд хэдэн cap боллоо. Та олж өгнө үү” гэхэд удган бөөлж буугаад, “Би хөөргийг чинь олох нь оллоо. Авчрах гэсэн боловч өргөж даасангүй. Харин тамхийг чинь асгачихлаа. Наран ургах зүгт нэгэн урсгал усны зүүн талд өтгөн ургасан өвсөн дотор хөөрөг тань байна. Би дэргэд нь тэмдэг тавьчихлаа. Малын хөлөөр гатлагдахаас наана маргааш өглөө эрт очиж аваарай” гэжээ. Лам удганы хэлсэнээр газрын баримжааг мэдэж маргааш нь очтол Намнан, Тогос хоёр уулын хоорондох хөндийд горхины зүүн гарт нэгэн өндөр ургасан шарилжин бутны оройд хуучивтар самбай хадаг уясан байв. Тавьсан тэмдэг нь энэ юм байх гэж бодоод мориноос буутал тэр хавьд бага гэрийн буурийн хэр газар өвс нь налчихсан, хөөрөг нь толгойноосоо салчихсан, тамхийг нь цувуулаад асгачихсан байж гэнэ.
Бөөтэй холбоотой зарим асуудлын талаар Азийн бөөгийн Тив дэлхий холбооны ерөнхийлөгч, Монгол бөөгийн “Голомт төв”-ийн тэргүүн Ш.Сүхбат ийн хэлж байна.
Бид зөвхөн хөндлөнгөөс хяналт тавих үүрэгтэй. Шинээр төрөн гарч буй залуу бөө нар ийм зүй бус зүйлүүд хийж байгаа. Энэ бол үндэсний соёл, тэнгэртээ харшилсан маш аймшигтай явдал. Тэд хамгийн гол нь зан үйлээ сайн мэддэггүй. Үүний гол буруутан нь онгодыг нь буулгаж өгч байгаа багш нь юм. Бас бөөгөөр далимдуулж бизнес хийгчид олон болсон. Ямар ч онгод тэнгэргүй нөхөд “Би бөө” хэмээн ард түмнийг шулах байдал газар авах боллоо. Миний бодлоор үүнд төрийн зохицуулалт дутагдаж байна. Шашины тухай хуулийн заалт хүртэл хоцрогдчихсон. Үүнийг даруй шинэчлэх хэрэгтэй байна. Бөөг дотор нь хоёр хуваадаг. Онгод шүтээнтэй дархан бөө, байгалийн жамаар шалгарсан бөө, мөн онгодгүй тахилч бөө гэж байна. Жинхэнэ бөө бол гурваас дээш жил онгод шүтээндээ барилдаж, номоо сайн мэдэж байж сая засал хийнэ. Тэгтэл одоо өнөөх зуурдын бөө нар юун гурван жил болох байтугай сар ч болоогүй байж “Таныг сайн сайхан болгоод өгье” гэдэг. Энэ онд хүчирхэг тэнгэрүүд бууж ирж зуурдын бөө нарыг цэвэрлэх болно.
Л.Баатархүү
"Улс төрийн тойм" сонин
МБНЭ-ээс зохион байгуулж байгаа Нэгдсэн их тахилагынхаа өмнө Баян-Өлгий аймгийн Буянт сумын хүүхдийн цэцэрлэгт хүүхдийн иж бүрдэл гардуулах үйл явдал боллоо. Монгол Бөө нар цөөнгүй газарт түмэн олонд хандивийн бэлэг, шаардлагатай туслалцаа үзүүлж байсан. Гэхдээ хүүхдийн цэцэрлэгт иж бүрдэлээр нь хандив өргөж байсан тохиолдол үгүй билээ. Өмнөх тахилагуудад тухайлбал “Цаст хайрхан”-ы анхны тахилагад Монгол Бөөгийн Дархан удган Д.Энхжаргал 300 ахмад, 400 хүүхдэд, Монгол Бөөгийн тэргүүн удган П.Нарангэрэл 100 хүүхдэд, Монгол Улсын тулгуур, хөл уул “Хөх Уул”-ын Нэгдсэн Их тахилагад 300 хүүхдийн бэлэг тус тус тарааж байсан билээ.
XIX зууны үед Ар Монголын Засагт Хан аймгийн Эрдэнэ дүүрэгч вангийн хошууны ар ширхтэн овгийн жөгд ясны Гурсогийн Жав зааринг бурхан номын хүчээр даран сөнөөх гэсэн Жавзундамба хутагтын их шавийн дархад отгийн Зөөлөнгийн хүрээний ягаан цорж ламын оролдлого бүтэхгүй болж лам өөрөө бөөгийн гүйлгэсэн холбогонд оногдож өөд болох шахаад арга буюу Жав зааринг залахад тэрээр ламынд ирэхдээ хэнгэргээ унаж ирээд гурван зэвтэй холбогоо биенээс нь авч ламыг эдгээсэн боловч шарын шашинд хэзээ ч бууж өгөхгүй гэсэн тангараг тавиад буцахдаа мөн хэнгэргээ унаад буцсан гэдэг.
Дархадын их бөө Баглаан заргачийн хүү Арилдий заарин дээдэс баячуудын адуу малыг булаан авч ядууст түгээдэг сайн эр байжээ. Түүнийг баривчлан шийтгэх гэсэн боловч Арилдий бөө бүргэд шувуу болон хувирчихаад баригдаж өгөхгүй байв. Энэ бөө тамхи их татдаг учир тамхины утаанд амархан баригдах болно гэж төлгөчийн хэлсэнээр түүнийг хундсын Улаан хад гэдэг газраас баривчлан аваад Улиастайд хүргэж эзний зарлигаар цавчин алах гэтэл бөөгийн хүзүүг сэлэм даахгүй байжээ.
Өнөөдөр Монголын тэнгэр шүтлэгт бөө мөргөлийн зан үйлийг чиглэлээр ажилладаг 110 гаруй бөөгийн байгууллага төрийн бус байгууллагын хэлбэрээр ажиллаж байна. Энэ олон байгууллага хэрхэн ажиллаж байгаа хаяахан сошиалд тавигддаг мэдээнүүд, 1-2 жилдээ зохион байгуулдаг зарим нэг томоохон арга хэмжээний үеээр мэдэрдэг.
Тэднээс бие даасан ажиллагаа явуулах бодлого баримталдаг, бөөгийн чиглэлээр телевизрээр тодорхой хугацаанд танин мэдэхүйн чиглэлээр ярилцлага хийдгээрээ “Дагшин тэнгэр” бөөгийн байгууллага ялгардаг. Ярилцлага нь ч энэ чиглэлийг тодорхой илэрхийлж байдаг. Энэ удаа тус төвийн тэргүүн Ц.Отгонсүрэн “Уг удмаа тахихын учир “ сэдвээр ТВ-1 телевизод ярилцлага өгсөн байна.
Цаг хугацааны сорилтын явцад идэвхитэй ажиллаж буй байгууллагууд үлдэж, нэгдэж ажиллах бөгөөд идэвх муутай байгууллагуудыг түүх мартах болно. Үйл ажиллагааны шүүлтүүр нь цаг хугацаа билээ. Монгол бөөгийн их удган Ц.Отгонсүрэн бол МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдайн гишүүн юм.
ФОТО
ВИДЕО
