Өнөөгийн Завхан аймагт нутаглаж байсан бололтой
Сэд зайран нэг том урт хутгатай түүнийгээ байнга биедээ авч явдаг бөгөөд тэр хутгаараа засал дом хийдэг байжээ Сэд зайран нэлээн ширүүн ааштай том жижиггүй хүмүүсийг загнаж зандарч явдагч хүнд тус хүргэхдээ татгалзаж байгаагүй гэдэг.
Өнөөгийн Завхан аймагт нутаглаж байсан бололтой
Сэд зайран нэг том урт хутгатай түүнийгээ байнга биедээ авч явдаг бөгөөд тэр хутгаараа засал дом хийдэг байжээ Сэд зайран нэлээн ширүүн ааштай том жижиггүй хүмүүсийг загнаж зандарч явдагч хүнд тус хүргэхдээ татгалзаж байгаагүй гэдэг.
Сунчиг удган буюу Цахирын ээж: энэ удган нь 1870 аад онд амьдарч байсан юм манжийн эсрэг тэмцэж, манж нарын аргагүй шаардлагаар ганц хүү нь лам болсонд дургүйцэж, өөрийгөө хорлон үхсэн.
- Бөө удам дагадаг гэдэг. Ингэхэд таны удамд....
-Би залуудаа бөө, ламд дургүй, тэднийгээ аальтай элэглэж явсан юм билээ. Хорин наймтайдаа гэнэт элийрээд бие муудаж эхэллээ. Хэвтэрт орж, яр шаваад эдгэдэггүй. Бөөлвөл эдгэнэ гэхээр нь муухай юмыг би бөөлөхгүй хэвтэж байх. Гэтэл ах дүү нар маань намайг ухаангүй хэвтэж байхад барж аваачаад хүчээр бөөлүүлсэн. Тэгээд гурав хоногийн дотор эдгэчихсэн юм. 30 насан дээрээ анх энгэж бөөлсөн.Үүнээс хойш 60 жил онгод, тэнгэрийг тахилаа.
Хармайн хайрхан Ноё хаж гэдэг хүн Ушигадайн хайрхан бөөгийн багш нь байсан юм.Ушигадай хайрханыг Улаан уулын цаана Хөх өгсөөд хойд талд нь асралсан байна.
Завхан аймгийн эрдэнэхайрхан сумын мөсөн багын Лхачин бөө гэж эрдэм чадалтай нэгэн их зожиг ганцаардуу амьдардаг байв.Онгод тэнгэрээ дуудан авчраал өвчин ороогоод байгаа хүүхдийг шууд зэс тогоонд хийгээд бөөлж байгаад гаргаад ирхэд хүүхэд дахин өвчин эмгэг ороолгүй эрүүл саруул болдог байж.Лхачин бөө 1980 аад он хүртэл амьдарж байсан бөгөөд эрдэнэ хайрхан сумын хойт хангайгаар нутаглаж байжээ.
Завхан аймгийн сартуулуудын дунд (сартуулын бөөчүүд) гэсэн овог отгууд одооч байсаар бна.
Сартуул нутгийн Хишиг зайран гэж их хүчтэй, эрдэм чадал нь тэгширсэн, Баруун Монгол даяар алдартай нэгэн байжээ.
Арван гурван Алтай минь нэг болсон Хар азаргын нуруу дээр нутгийн хүү нь ерэн есөн гал бадрааж тахилага хийлээ.
Алтайгаа тахинаа гэдэг их утга учиртай. Цаг цагаараа байдаггүй ээ гэж Хөх тэнгэрийн минь заяа түших байх аа, Хөх эрчүүдий минь хииморь босч алтан төрийн минь сүлд эвээх биз ээ.
ФОТО
ВИДЕО
