Булган, Орхон аймагт кино зураглал авсан ажлын хэсэг энэ удаа Монгол бөөгийн тэргүүн удган Эрдэнэчимэгийн өргөө гэрт нь зочилсон билээ.
Өөрийн амьдралаа бөө мөргөлд зориулсан удган Эрдэнэчимэг удмын онгод шүтээнээ танилцуулж ярилцлага хийж, дараа нь хуяглан бөөлсөн юм. Зураг авалт нь бөөгийн түүхэнд ховор үзэгдэл байсан учраас Эрдэнэтийн зураглалд оролцсон улаач нар бүгд дагаж явж бөөгийн онгод, шүтээнтэй нь танилцаж, хүндэтгэл үзүүлж, бөөлөлтийг нь үзэж сонирхосон билээ. Монгол бөөгийн тэргүүн удган Эрдэнэчимэг Монгол бөөгийн төв байгууллагын үйл ажиллагаанд идэвхитэй оролцогчдын нэг билээ.
Цаг гаргаж, ажил удаж бүтээсэн кино зураглал нийтийн хүртээл бололгүй, МБНЭ-д ч дүрс нь үлдээлгүй алга болсон бөөлөлт бол Эрдэнэчимэг удганыд авсан зураглал байлаа. Угтаа бол бүх бүтээл кино болж, эцсийн байдлаар МБНЭ-д хүлээж авахаар хамтран ажилласан боловч кино хийж байгаа гэж яригдсаар эцэстээ Өөдөө удган, Давгадорж нар бөөгийн шинэ багууллага байгуулж хэдэн сар ажиллаад сураг тасарсан түүхтэй.
Эдгээр бүтээлүүдээ Өвөрмонголын бөө судлаач нарт худалдаж энэхүү зураг авалтын түүх төгссөн билээ. Түүний араас монголын бөө судлаачид бүтээлээ худалдсан орчин цагийн түүх эхэлсэн бөлгөө.
2014 оны 3 дугаар сарын 12-ны өдрийн МБНЭ-ийн дээд цэцийн арван зургадугаар хуралдаанаар батлагдсан төлөвлөгөөний дагуу Эрдэнэтэд хэд хоног ажиллаж зураг авалт хийсэн билээ.
Телевизээр хийгдэх цуврал нэвтрүүлгийн төлөвлөгөөний дагуу Т.Одончимэг \Өөдөө удган\ Эрдэнэт хотод анхны зураг авалтаа залуу улаач Болороогийнхоос эхэлсэн билээ.
Эрдэнэтэд бүгд цунларч зураг авалтаа хэрхэн хийх тухайгаа ярилцав. Тэр үед нол арга хэмжээг хэрхэн зохион байгуулах талаар Монгол бөөгийн тэргүүн зайран Д.Дарьчулуун идэвх гарган ажиллаж билээ.
Зураг авах иөлөвлөгөөнд орсон хамгийн залуу улаачийн бөөлөлт ийнхүү монгол бөөгийн түүхэнд мөрөө үлдээсэн түүхтэй юм.
Эрдэнэт хотод ажиллах явцдаа монгол бөөгийн уламжлалаа авч яваа удган Отимаагийнд зочилж, зураг авалт хийсэн.
Удган Отимаагийн онгодын өргөөнд зочилж, ярилцлага хийж, хуур манжигаар бөөлөлтийг хийлгэж зураглал авсан. Түүний дараа түүний онгодын туслалцаатайгаар үр дүнд хүрсэн иргэний талархалын ярилцлага авсан билээ.
Хүн болгон адилгүй, хүлэг болгон жолоо өөр гэдэг шиг монгол бөө бүр өөрийн онцлоготой билээ. Монгол бөөгийн байгууллагын төлөө хамтран ажиллах их хүсэл эрмэлзэлтэй гараагаа эхэлсэн удган Отимаа нь МБНЭ-ийн Дээд цэцийн гишүүн болж, хуралдаануудад оролцож эхэлсэн. Бөөлөлт, теле нэвтрүүлэг гээд мөн бөөгийн уламжлалаа авч яваа зэрэг олон чанарыг хэлэлцээд Монгол бөөгийн тэргүүн удган цолыг олгосон байдаг.
Амьдрал баялаг, бас баян. Хамгийн эхний МБНЭ-ийн Дээд цэцийн хуралдаанд оролцоод онгодын болон хүн хоорондын зөрчилдөөнд, орчихсон. Бөөлөлтийн нэвтрүүлэг олон түмэнд хүмүүсийн анхааралд өртөж эхэлсэн.
Олон бөөгийн дунд биеэ авч явах чадвар, онгодын хамгаалах чадал их чухал байдаг. Энэ талаар ажиллаж чадаагүй улаач бол олон бөөгийн дунд орж, хамтарч ажиллаж чадахгүй болдог. Энэ үеээс эхлэн МБНЭ-ийн үйл ажиллагаанд оролцохоос татгалзаж эхэлсэн.
Эхэлсэн шигээ дайчин, давзингүй байж чадсангүй. Энэ байдлаас шалтгаалан Монгол бөөгийн тэргүүн удган Отимаа МБНЭ-ийн үйл ажиллагаанд цаашид оролцохоо больсон билээ. Түүнийгээ ч далдлаж “би голомт” төвийнх гэж ярих болсон. Гэвч тэрээр хэзээ ч “Голомт”-ын байж чадаагүй. Өөрийн бодол өөртөө зөв гэдэг үгийн цаана орь ганцаар зүтгэсээр ирсэн өнгөрсөн үеийн монгол бөө нарын нийтлэг зураг болон үлдсэн. Тэр одоо ч ганцаараа зүтгэсээр яваа...
Бидний дараагийн зочны өргөө бол Монгол бөөгийн тэргүүн дээд удган Б.Нанжаагийнх байлаа. Бид Б.Нанжаагийн гэрт очиж, онгодын өргөөнд зочилов. Энэ удаа Монгол бөөгийн тэргүүн дээд удган Б.Нанжаа хуяглан бөөлж, өөрийн уламжилж ирсэн онгодоо буулгасан билээ. Гэвч энэ удаагийн бөөлөлт, ярилцлага нь монголд үзэгдсэнгүй. Шалтгааныг өгүүлгийн эцэст дурьдмуй.
МБНЭ-ийн анхны дээд хуралдайд оролцсоноос хойш олон жил сэтгэл нэг чигт зүтгэсээр ирсэн улаач бол Орхон аймгийн бөөгийн хүрээлэнгийн удирдагч, Монгол бөөгийн тэргүүн дээд удган Б.Нанжаа билээ.
Цаг хугацаа хурдан ажээ. Сар шинийн үйл явдлууд ар араасаа хөвөрсөөр байв. Өөрийнхөө бүхий л амьдралаа монгол бөөгийн төлөө зориулсан Монгол бөөгийн дархан удган Д.Энхжаргалын бөөлөлтийг кино дүрсэнд авч үлдэх гэж цөөнгүй хоног удганаас гуйсан юм.
Хариу өгөлгүй олон сар явсаны эцэст цагаан сарын дараахан бөөлөлт хийх гэж байгаагаа мэдэгдэж, бидэнд хүссэн хариуг ирүүлэв. Дүрс бичлэгийн камер, бусад бэлтгэлээ базаагаад бид хэлсэн өдөрт удганы онгодыг өргөөнд зорьж очив.
Оршин тогтнож буй аливаа бөө мөргөл ба бусад шашингууд дотороо бие биенээ үл ойлголцол төрүүлэх юм бол зөрчилдөөнтэй байх юм бол сүйрэхэд хүргэх магадлалтай. Түүнээс үүдэн одоогийн бөө мөргөлийн үйл явцыг ажиглаад байхад бие биендээ атаархсан, нэг нэгнийгээ дээрэлхэх, доромжлох ... гэх мэт үйлдлүүд гарч байгаа нь ёс зүйн доголдлыг үүсгэж буй нь бөө мөргөл дотроо зөрчилдөөнтэй байнаа гэж үзэхээр байна. Энэ бол сүйрлийн ирмэгт очно гэж санууштай. Яагаад гэвэл, иймэрхүү байдлаар дотроо зөрчилдөөнтэй бол үүсэн бүрэлдэж, өсөж, хөгжиж чадахгүйд хүрэх болно. Тиймээс бөө буюу улаач, түшээд нарын ёс бусын үйлдэл бий болохоос өмнө энэхүү зөрчилдөөнийг агуулах тавилантай байсан бол анхнаасаа бөө мөргөлөө сэргээхгүй байх нь чухал байж.
МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан Бээжин хотод ажиллах явцдаа МБНЭ-ийн Дэд Ерөнхийлөгч, Монгол бөөгийн их Дархан удган Д.Батчулууныг бүрэлдэхүүндээ авч явсан билээ.
Монголчуудын хэлдэгээр “мянга сонсоноос нэг үз” гэдэг зарчмыг баримталдаг МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайханы хувьд боломж гарвал бөөгийн төлөөллийг бүрэлдэхүүндээ багтааж хурдацтай хөгжиж буй орны туршлагыг нүдээр үзэх боломж гаргадаг.
Өнгөрсөн жилүүдэд эдийн засаг, нийгмийн хөгжилтэй танилцах зорилгоор улс төр, цэргээс тэтгэвэрт гарсан, иргэний ба бөө нарын төлөөлөл, жилд дундажаар 80 орчим хүнийг ажлын бүрэлдэхүүндээ багтаан авч явжээ.
МБНЭ-ийн Дэд Ерөнхийлөгч, Монгол бөөгийн их Дархан удган Д.Батчулууныг хятадын “цагаан хэрэм”-ийг үзүүлж, түүх соёлын газруудаар аялсан байна.
МБНЭ-ийн үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцдог, олон нийтийн зүтгэлтэн, Монгол бөөгийн тэргүүн удган О.Туул, шавь нар, шүтлэгтэн нарын хамт монгол наадмын дэвжээ болох хүй долоон хутагт галын тахилга зохион байгууллаа.
Монгол бөөг хөгжүүлэхийн төлөө амьдралаа зориулж яваа зүтгэлтний хувьд өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд 2013 оны 05.25-26-ны өдрүүдэд хийгдсэн Баян-Өлгий аймгийн Буянт, Сагсай, Цэнгэл сумын нутаг дахь Монгол Улсын толгой уул “Жаргалт хан” хайрханы Нэгдсэн Их тахилга, 2013 оны 6.21-22-ны өдрүүдэд Налайх Дүүргийн Гандан ууланд хийгдсэн Нэгдсэн Их Тахилгад, 2014оны 05.15-ны өдрүүдэд Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дахь Ханбогд хайрхан, Оюутолгойн Монгол говийн Нэгдсэн их тахилгад оролцсон байна.
ФОТО
ВИДЕО
