Тэнгэрийн тэтгэсэн хаан Зүүнгарт Галданцэрэн хааны үеийнх шиг Ойрадын дөрвөн аймгийн холбоо дахиж байгуулагдахаас их болгоомжилж байсан тул Амарсанаад Хойдын хан болох тухай тамга хүргүүлсэн ажээ. Зүүнгарын хаан болох бодолтой байсан Амарсанаа тэр тамгыг хүлээн авалгүй эсэргүүцэхэд, Зүүнгарын зарим ноёд түүнд нэгдэхээ мэдэгдсэн байна. Энэ бол 1755 оны 8 сард болсон хэрэг гэнэ.
Судлаач Д.Ганхуягийн "Бошгыг халах Залуучуудын эвлэл" нийтлэлд В.Баваасангийн талаар хэрхэн өгүүлсэнийг сонирхуулъя:
VII-VIII зууны үед Хятан нарын аж ахуй нь ихээхэн өсч, малаас гардаг ашиг шимийг боловсруулах арга технологи нь урагшилж, улмаар нийгэмд нь шинэ давхраа буй болж байжээ.
Төв Азийн нутагт илрэн олдож судлагдсан хэдэн үеийн хүн чулуун дурсгалын дотор хийц дүрслэл, хэмжээ овор болон дэргэд буй мь тахил шүтээний байгууламжийн хэлбэр дүрсээр бусад үеийн хүн чулуунаас мэдэгдэхүйц ялгарах хэсэг дурсгал бий.
Түрэгийн өвөг дээдэс Хүннүгийн нутгаас хойш Со хэмээх газарт нутаглаж байсан хэмээх тэмдэглэлийг баримтлан тэд ерөөс Алтайн нурууны хойт бие Бий голын орчимд нутаглаж байжээ гэж үзэх нь ч бий.
Манжийн Алтан улсын хүчирхэгжилт, Манж болон Манжтай нэгдсэн Монгол аймгуудын эсрэг Лигдэн хааны аян дайн, хятадын Мин улс Манжид ялагдаж Ляодуны хойгийг алдсан, Хотгойдын Алтан ханы эсрэг Ойрадын довтолгоон, Байгал нуурын баруун Буриадууд Оросын эсрэг тэмцсэн, Солонгос (Чусон)-ын эсрэг Манжийн анхны довтолгоон гээд олон үйл явдлыг энэ зурагт багтаажээ.
Жужан нар Дунхугийн нэгэн салбар хэмээгддэг Сяньби нараас гаралтай гэдэг нь мэдэгдэж байна. Нанхиад сударт Дунху буюу монголчилбол Дорнод Ху хэмээн тэмдэглэсэн нүүдэлчин аймгуудын нэгтгэл нь Монголчуудын өвөг дээдэс байсан гэдэгт судлаачид санал нэгтэй байдаг.
1778 онд Их Хүрээ Алтан тэвшийн хөндийд ирж суурьшихад Хүрээний зүүн этгээд Улиастайн адагт худалдаачин хятад иргэд суурьшин нэгэн суурин буй болсон нь одоогийн Амгалан билээ.
ФОТО
ВИДЕО
