Уншиж байна...

Хүмүүсийн итгэл үнэмшил, сүсэг бишрэл хүчтэй. Гол нь хэнд юунд хэрхэн итгэж байгаагаас үр өгөөж нь харагддаг. Энэ дугаарт Монголын үндэсний чөлөөт зурхайчдын нэгдсэн холбооны ерөнхийлөгч, шар зурхайч Мэргэд сонгоол Минчиндоржийн Намсрайг онцолж ярилцсан юм. Түүний ярилцлага таны олон асуултад хариулт өгнө байх.

 

-Таны жил бүр гаргадаг зурхайнномонд байгаль цаг уур, улс төрийнталаарх зурлаганы ихэнх нь таардаг.Энэ жилийн хувьд ямар онцлогхарагдаж байна вэ?
-Ер нь миний хэлснээр л явж байна шүү дээ. Би УИХ-ын дарга З.Энхболд алх тогшоод Ч.Сайханбилэгийг Ерөнхий сайд болгосон цаг минутыг тавьж байгаад энэ хүн өрийн таазыг нэмнэ, манантах нь, Хөвсгөлийн фосфоритыг оролдож эхлэх нь, монголчууд нуургүй болох аюул нүүрлэлээ гэж бичсэн. Ч.Сайханбилэгийн Засгийн газар үлээхэд ч унахаар хэврэг боловч цаг нь болоогүй гэдгийг өмнө нь ч хэлж байсан. Тэр бүхэн өнөөдөр биелээд явж байна. Зурхайд юу гэж буусныг би өнөөгийн хэллэг ярианд оруулан хүмүүст ойлгомжтой бичдэг. Монгол шар зурхайд өнөөдрийн төдийгүй ирээдүйн бүх зүйлийг, амьдрах ухааныг, гэрлэх хүнийг хүртэл нэр зүс, од гаригаар нь заагаад өгөх боломжтой. Ийм байдлаар би зурхайгаа зурж ирлээ.
-Эдийн засгийн хямралд монголчуудөртөөд байна. Үүнийг та зурхайдаа зурж үзэв үү?
-Аливаа юмыг зохиомлоор хүндрүүлж, хүмүүсийн санаа сэтгэлд хүндээр тусгадаг үзэл суртлын асар том ажил хийдэг юм байна. Тэгээд ядарсан ард түмэндээ тусалж байгаа дүр үзүүлдэг нь Монголын улс төрд тогтсон төрх. Үнэн сэтгэлээсээ Монголын ард түмний төлөө зүтгэж байгаа нэг ч хүн байхгүй байна. Монголчууд угтаа бол эдийн засгаар туйлдаж, гудамжиндаа гуйлгачлах ард түмэн биш.
-Зурхайгаа зуруулахаар ямар хүмүүс голдуу ирдэг вэ?
-Би өөрийгөө сурталчлаад зар өгөөд байдаггүй. Хүмүүс ах дүү, хамаатан саднаараа дамжуулаад ирдэг. Шинжлэх ухаанд итгэдэг бодитой зүйлд итгэдэг хүмүүс л ирдэг юм. Шинийн хоёрны сар ийм цагийн хооронд харагдана гэхэд түүнийг харчихаад л ирэх жишээтэй.
Монгол шар зурхай байгаль цаг уур хүний амьдралын онцлог үйл явдал бүгдийг хэлдэг. Зурхайгаа зуруулсан хүний насан туршид нь хэрэглэх зүйлийг нэг амьсгаагаар хэлээд өгдөг. Байгаль цаг уур, орчин тойронтойгоо зохицоод амьдрах бүрэн боломжийг бүрдүүлж байгаа юм.
-Ер нь шашин зурхайн шинжлэх ухаантай хэрхэн холбогддог вэ?
-Би шашингүй үзэлтэй хүн. Гэхдээ улайрч эсэргүүцээд муулаад байдаггүй. Шашнаас болоод дэлхий дахинд олон аюул нүүрлэж байдаг шүү дээ. Номын дүртэй энэ хүмүүс сүсэгтнүүдийн итгэл үнэмшил оюун санаан дээр нь тоглолт хийж, амьдрах хэрэгслээ болгож байна. Одоогийн лам нар биеийн амраа харсан ном цээжилсэн хоосон толгойтой хүмүүс явж байна гэж хардаг. Түүнээс хоосон чанарыг бодит байдал руу оруулах, шинжлэх ухаантай хослуулах гэж хичээдэг лам нар байсан. Миний өвөг дээдэст шашны талын хүмүүс байсан.
Залгамжлалт, уламжлалт хоёрыг зарчмын заагтай үг гэж боддог. Буддын шашныг уламжлалт шашин гэдэг. Уламжлалт гэдэг нь бусдаас авсан ул мөрөө гаргасан хүний юм гэсэн утгатай. Харин бөөгийн шашныг уламжлалт гэдэг. Залгаа нь тасраагүй гэсэн үг. Уламжлалт залгамжлалт гэдгээ ялгаад сурчихвал бид хүний юм, өөрийн юмаа таньдаг болно. Бүх юмыг уламжлалт гээд сууж байх нь буруу юм. Монголын уламжлалт анагаах ухаан гээд төвдийн жорыг бариад суудаг. Гэтэл монголчуудын анагаах ухаан гэдэг онцлогтой өвөрмөц гайхалтай ухаан байдаг.
-Хүн бүр сайн сайхан амьдрахыг, зөв зүйтэй явахыг хүсдэг. Үүний тулд хамгийн чухал сахих зүйл юу юмбэ?
-Хүмүүсийн үзэл суртлын ашиг хонжооны зүйл явж байгаа юм. Хүний итгэл үнэмшлийн цав цагаан цаасан дээр хаа хамаагүй юм бичнэ гэдэг хортой. Ялангуяа хойч үеийн хүмүүст засрашгүй алдаа болдог. Хамгийн нарийн нандин зүйл бол итгэл үнэмшил юм. Бид 1990 оноос өмнө оюун санааны хувьд онгон дагшин байжээ. Эв хамтын хүчээр бүхнийг бүтээнэ гэсэн үзэлтэй. Одоо бол хэт туйлшралын үе болж байна. Зан үйлийн юм байлгүй яах вэ. Гал асаагаад сууж байхад галын гэрэл хүний нүдээр ороод цусанд шингэж маш нарийн микро элементийг бий болгож цусны эргэлт, оюун санааг сайжруулдаг юм билээ. Тэгэхээр гал асааж тахих, рашаан уух, арц үнэртэх, цай сүүний дээж өргөх бол далд ертөнцийн хоосон чанарын зүйлийг бие махбодид зохицуулж өгч байгаа юм. Энэ бол асар том үйлчилгээ. Үүний дозыг хэтрүүлээд шуналын юмаа нэмчихээр буруудаж байна.
-Таны гаргасан шинэ ном нэлээд сонирхолтой агуулгатай харагдаж байна?
-1990 оноос хойш монгол шар зурхайг ярьж эхэлсэн цагаас эх түүх өвөг дээдсийн өв их бүтээл хаанаас эхтэй юм, хүн төрөлхтөнд оюун ухаан бэлэглэсэн ард түмний суут шинж чанар, бидэнд өвлүүлсэн өв их соёл нь хаана байна гэж судалж эхэлсэн. Энэ эрэл маань явсаар 20 гаруй жилийн дараа хадан дээрх бичиг үсэг дээр ирж тогтлоо. Хадан дээрх бичиг үсэг дотор дэлхийн Астрономийн шинжлэх ухаанд хэрэглэж буй нарны, сарны, есөн гаригийн бүх таних тэмдэг, дүрс хэлбэрүүд байна. Нар, сар, од гэх мэт бидний сайн мэдэх дүрсүүд манай хадан дээр эх үндэс, өөрийнхөө өнгө төрхөөр ямар ч хувиралгүй тэр хэвээрээ байна шүү. Тэгэхээр хадан дээрх дүрс бичиг бол үсэг юм байна гэсэн гаргалгаа гаргасан. Хэл шинжлэлийн ухаан, хүн судлалын ухаан, асторномийн шинжлэх ухаан, зурхайн ухаан дотор хадан дээрх дүрс бичгийг үсэгтэй ихэрлүүлэн нэг бүрчлэн тулгаж тавьсан эрдэмтэн байдаггүй юм байна. Ийм эрдэм шинжилгээний бүтээл өнөөдрийг хүртэл гараагүй байна. Тиймээс би хадан дээрх дүрсийг цаасан дээрх эх бичигтэй харьцуулж, адил төстэйг нь зэрэгцүүлсэн ном гаргалаа.
-Та хадан дээрх дүрс бичгээ хаанаас авч, ямар бичиг үсэгтэй тулгасан юм бэ?
-Төв аймгийн Бүрэн сумын “Нарийн гол”-ын хадны бичээс юм. Хэдэн мянган жилийн түүхтэй. Л.Түдэв гуай энэ жил “Дал” сонинд гарган тавьж. Х.Пэрлээ гуай “Монголчуудын уг гарлыг тамгаар хайж судлах нь” эрдэм шинжилгээний номондоо оруулсан дүрс бичгүүдийг авсан. Энэ хоёр хадны бичгийг дэлхийн бүх бичиг үсэгтэй тулгасан. Самгардын анги, Ассир Вавилионы шаантаг үсэг, хятан бичгийн үсэг, Түрэг үсгүүд, Занабазарын Соёмбо үсэг, дөрвөлжин үсэг, хятад үсэг, төвд үсгийн латин галиг, япон үсэг, солонгос үсэг, финик үсэг, латин үсэг, грекийн эртний үсэг, Германы рүн бичиг, глаголица, эртний Египетийн бичиг үсэгтэй харьцуулсан. Энэ номоороо зөвхөн харьцуулалт хийж харуулж байгаа юм. Харин дараагийн номондоо дүгнэлт хийж, зураг хөрөг оруулаад, англи хэл дээр орчуулж гаргана.
-Хадны дүрс бичгийг, эртний бичиг үсэгтэй харьцуулж харуулснаар та юу хэлэхийг хүсэв?
-Монголын маань хадан дээр байгаа дүрс бичгүүд дэлхийн бичиг үсгийн цагаан толгой мөн байна. Дэлхийн бичиг үсгийн эцэг гэгддэг финик цагаан толгойтой хадны бичигтэй яг адилхан байгаа биз. МЭӨ XII-X зууны үед финик үсэг үүссэн гэж үздэг бол МЭ 403 онд 1000 гаруй жилийн өмнө дэлхий даяар энэ бичигнээс эхэлсэн гэж үздэг. Финикийн хааны хүү Кадмагаас грекчүүд бичиг үсэг сурсан домогтой гэдэг. Тэгвэл хаднаас авсан гэсэн яриа нь домог болохдоо Кадма гэж хүн болгосон байж ч болох шүү дээ. Дэлхий даяар мянга мянган хэл шинжлэлийн эрдэмтэд финик цагаан толгойноос гаралтай гэж үздэг ч хаднаас гаралтай гэсэн хүн байхгүй. Тэгэхээр миний энэ номонд харьцуулсан байдлыг хараад бичиг үсгийн соёл монголоос эхтэй, хадан дээрээ бичиг үсэгтэй ард түмэн байжээ гэдгийг мэдэх болно. Анхдагч дүрс хэлбэр, санааг хэдэн мянган жилийн өмнө хадан дээрээ бичээд бичиг үсэг болгоод хэрэглэж ирсэн байна.
Монголын ард түмэн, эрдэмтэн мэргэд үнэхээр өвөг дээдсээрээ, өв соёлоороо бахархая, үнэн зүйлд итгэе гэвэл гарцаагүй хадан дээр байгаа дүрс бичгийг очиж үзээд зургийг нь авч харж болно шүү дээ.
-Таны номонд харсан тэнгэр гэж бичсэн байх юм. Энэ юуг хэлээд байна вэ?
-Бөө бүр л аав ээж, өвөө эмээтэй уулзлаа гэдэг шүү дээ. Тэр нь ямар хүн байдаг гэхээр хэлдэг хүн байдаггүй. Тиймээс зурхайн шинжлэх ухаанд 130 тэнгэр байна. Түүнээс 49 тэнгэр нь сайхан ааштай, 81 тэнгэр нь тааруухан ааштай юм гэсэн байдаг. 81 тэнгэрээ гэрийнхээ уньны нүхийг хаах байдлаар униа өлгөж амар амгалангийн бэлэгдэл болсон бөмбөгөр цагаан гэртээ олон он жилийг улирааж амьдарч ирсэн ард түмэн. Муу зүйлсээ хаасан ард түмэн амгалан байхаас яах билээ. Би аливаа юманд бодитой хандахыг боддог. Хийсвэр зүйл хүнийг төөрөлдүүлж, мунхруулахын шалтаг шалтгаан болдог. Тиймээс харсан тэнгэрт өдөр бүр хэрхэн зурагдсаныг би номондоо оруулж өглөө.
-Монголоор овоглох нэгэн зүйл болно гэдэгт та хэр итгэлтэй байна. Эрдэмтэн мэргэд дэмжих болов уу?
-1990-ээд оноос хойш зарим эрдэмтэн мэргэд буруу юмыг зөв болгож, цагийн аясыг дагадаг болжээ. Н.Энхбаяр Ерөнхийлөгчийн үед Чингис хааны төрсөн өдрийг зуны тэргүүн сарын 16-ны улаан тэргэл өдөр төрсөн гэж тэмдэглэж байсан бол Ц.Элбэгдорж Ерөнхийлөгчийн үед өвлийн тэргүүн сарын шинийн 1-нд төрсөн болгоод Монгол бахархлын өдөр болголоо. Энэ бол Монголын том эрдэмтэд Ерөнхийлөгчийн аясаар түүхээ гуйвуулж буйн тод жишээ юм. Тиймээс би эрдэмтэн мэргэдэд сүжиг муутай болсон.
Гэхдээ энэ нийгмийн сайн тал нь өөрийгөө илэрхийлэх бүрэн боломжтой юм. Би 20-иод жил Монгол шар зурхайнхаа төлөө явсан шигээ дэлхийн бичиг үсэг Монголын хадан дээрх дүрс бичгээс үүсэлтэй гэдгийг үлдсэн бүх цаг хугацаандаа ярих болно. Миний хэлсэн үг 10 жилийн дараа үнэд ордог. Манайд шар зурхайн талаар ойлголтгүй байсан бол өнөөдөр хэдэн арван мянган хүн миний зурхайн номыг ширээний номоо болгон амьдралын зүг мөрөө залаад явж байна.
Би юм бүрийг Монголынх, Чингисийнх гэх дургүй. Харин гарцаагүй зүйлсийг л Монголоор овоглох ёстой зүйлийг гаргаж ирдэг юм шүү.
Зууны мэдээ

Бусад мэдээ

Apr 04, 2024 1470

НИЙТЛЭЛ

Mar 30, 2024 1416

МОНГОЛЫН ТҮҮХ

Mar 30, 2024 451

ЯРИЛЦЛАГА

Mar 12, 2024 745

МОНГОЛЫН ТҮҮХ

Баруун баннер

Баруун баннер

Calendar 2018

Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

Ханшийн мэдээ

Холбоо барих

 

  •  Баянзүрх дүүрэг , 1-р хороо , 22 дуаар байр , 22 тоот.
    Шуудангийн хайрцаг: Улаанбаатар - 49 дүгээр салбар, 922
  •  976-11-458654, Fax: 976-11-458654
  •  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Та бөөгийн тухай мэдлэг хаанаас авдаг вэ?
http://www.zoofirma.ru/