Бээжинд энэ жилийн анхны хур бороотой учирлаа. Энэ бороо бүтэн өдрийн турш орлоо. Хүмүүсийн ярих нь энэ жилийн хаврын анхны бороо гэх ажээ. Хөгжлийг холоос хайх хэрэггүй, дэргэд чинь байна. Орой ажил тарах үед орчин харанхуй нөмөрдөг. Бид гэртээ очих гээд их түгжрэл дотор бүдчиж явахад эргэн тойрны гэрэлтүүлэг, чимэглэл ямар байдаг билээ.
Харин Бээжин бол энэ асуудлыг гайхамшигтай сайхан шийдсэн харагдана. Үнэхээр хөгжил дэвшил гэдэг энэ билээ. Үүднээсээ эхлээд өвөрмөц шийдэлтэй барааны байршил, сурталчилгааг үзэж явахад сонирхолтой бас гайхалтай байлаа. Мянга сонссоноос нэг үз гэдэг. Үзээд суралцах шаардлагатай болов уу. Нэг үеэ бодвол манайд дэвшил гарсан нь үнэн.

Дэлхий нийтийг хамарсан цар тахал хятад улсыг “нөмрөөд” дуусгавар болж байгаа билээ. Бидний туулсан цар тахал энэ улсад хүчтэй дэлгэрсэн тухай мэдээг олонтой сонссоны хувьд энэ улсад очиход хүчтэй болгоомжлолыг төрүүлсэн.
Бээжин хотын түгжрэлийг арилгахын тулд олон захыг нүүлгэн шилжүүлжээ. Их захуудын орон зайг орчин үеийн хувцас загварын брендүүд бүхий худалдааны цогцолборууд эзэлжээ. Загвар сүүлийн үеийнх, үнэ дэлхийн нийтийн үнэ рүү тэмүүлж байна. Хүмүүсийн худалдан авах чадвар өндөр болсоныг илэрхийлнэ. Бид ч үнийн өсөлтөд чирэгдэх бололтой. Бид бусдын адил амьдрахын тулд их зүйл хэрэгтэй болсоныг сануулна.
Цар тахалыг даван туулсаны дараах Бээжинд хийсэн анхны аялал болохоор олон зүйл содон байлаа. Хамгийн анхны сэтгэгдэл бол таксины үйлчилгээ байлаа. Зам дээр зогсоод таксинд гар өргөдөг байсан цаг саяхан. Одоо бүх зүйл онлайнаар шийджээ. Харин гар утаснаас захиалга өгөхөд хэдэн минутын дараа такси ирэх нь тодорхой болчихно. Энэ нь хэд, хэдэн шаардлагыг хангасан байх ажээ. Энэ бүхний цаана цаг хугацаа хэмнэх, хүлээлт, шатахуун тос, эдийн засгийн хэмнэлтийн мөн чанар оршиж байна. Бээжинд цар тахалын дараах таксины үйлчилгээ хувийн машиныг өргөн оролцуулах хэлбэрээр өргөжсөн байна. Захиалга өгмөгц хамгийн ойр яваа такси үйлчлэгчдээ цаг алдалгүй яваад очно. Энэ бол үйлчлүүлэгч бидэнд тохирсон хамгийн зөв шийдэл билээ. Хамгийн гол зүйл нь захиалсан таксигаа “сахилгатайгаар” хүлээж зогсоно, хүлээлт удахгүй их хүлээлээ гэхэд арав орчим минут байлаа. Такси ирээд таван минут хүлээнэ. Ирэхгүй бол тэндээсээ дараачийн үйлчлэгчээ аваад хөдөлнө.
Метро болон нийтийн автобусны хөдөлгөөн хотын доторхи хөдөлгөөнд тэргүүлэх үүрэг гүйцэтгэж байгаа нь харагдана. Хотын доторхи автомашины хөдөлгөөний шийдэлийг манай дарга нар хуулбарлаж нэр хүндээ дээшлүүлэхэд ашигласан байдаг. Түгжрэлийг автомашины дугаараар шийдсэн туршлага бол Бээжингийн туршлага байсан.
Бээжин хотод утааны асуудлыг шийдвэрлэхдээ энэ хотыг маш эрт утаагүй болгох гээд хэрэглэж байсан “утаагүй” нүүрсний аргачлалыг монголд хэрэгжүүлж эхэлж байгаа. Энэ бол хоцрогдсон технологи билээ. Энэ аргачлалыг хэрэглэж “улсаа хуурсан мэргэжилтэн” одоо бараг сайд болчихсон байх жишээтэй. Харин Бээжин эрдэмтэдээ түшиглэн асуудлыг ул суурьтай шийдэж байна. Агаарыг хоргүйжүүлэн цэвэрлэж, хүний амьдрах таатай орчныг буй болгож туршлагаас бид хоцронгүй суралцаж байгаа билээ.
Миний аялалын нэг тал бол бөө мөргөл байдаг. Бээжин хөл тавьсанаас эхлэн өвөрмонголчуудын сонихосон ганц ч гэсэн асуудалд хариулахыг хичээнэ. Монгол туургатан оюун санааны салбарт сэргэн мандаж байгаагийн нэг илрэл бол тэнгэр шүтлэгт бөө мөргөлийн дэлгэрэлт билээ. Намайг бээжинд ирсэнийг сонсоод надтай харилцаж, учирч байгаа зовлон бэрхшээл түүнийг талаар санаа бодлоо илэрхийлж, хэрхэн даван туулах вэ гэдэгт зөвлөлдөн ярилцана. Өвөрмонголын бүхий л аймгаас бидэнтэй холбогдон санаа бодлоо солилцож байлаа. Бидэнтэй эртнээс харилцаатай байсан Шилийн гол аймгийнхан ойрын хугацаанд хийсэн тахилга, зан үйлийн талаар мэдээлэл солилцов. Цахарын гурван хошууныхан холбогдож, сүүлийн хагас жилийн байдлаар үйл ажиллагааны явцаа ярив.
Чингис хааны цогцолбороор алдартай Ордос нутгийн улаач нар зан үйлийн тухай, тулгамдаж буй асуудлаар санаагаа хэллээ. Хилийн боомт Эрээн хотод амьдардаг улаач нар байдлаа мэдээлж улаачийн хувьд санал бодлоо илэрхийлнэ.
Бөөгийн түгэлт ихтэй, манай өмнөговийн хил залгаа нутаг болох Баяннуур аймгийн төлөөлөл холбогдов. Урадын хойд хошуу, урагшаа Ухай хотын чиглэлийн улаач нар бодол санаагаа илэрхийлж байна. Жинхэнэ улаач хүн өөрт тулгарч байгаа бэрхшээлээ бодитойгоор илэрхийлж чадна. Цаанаасаа андашгүй байдаг. Асуудалд хандаж буй байдал, тулгамдсан бэрхшээлийн тухай санаа бодол нь улаачийн байдлыг тодорхойлдог.
Харин Алшаа аймгийн улаач нар анх удаа холбогдлоо. Монголоос ирсэн бөө нарт шавь орж, улмаар хүнд сорилтуудыг туулж яваа тэдний санал бодол сонирхолтой байсан.
Одоогийн Баян-Өлгий амйгийн нутгаар амьдарч байгаад урагшласан Үзэмчин олон бидний тахилга хийсэн Цэнгэл хайрханыг, Жаргалтхаан хайрханыг Үзэмийн цагаан уул хэмээн нэрлэж тахиж шүтэж байснаа танилцуулав. Үзэмчин олны эртний тахин шүтэж байсан хайрханы зургаа хүртэл илгээсэн юм.
Дөрвөд ястанууд бидэнтэй холбогдов. Өөр, өөрийн онцлоготой язгуурынхан тулгарч буй асуудлаа ярих ажээ. Одоогоор бол тэд хоорондоо дөнгөж танилцаж эхэлж байна. Биднийг бодвол харилцан ойлголцож хамтарч ажиллах сонирхол их, энэ талаар урагштай байдал харагдаж байна.
Бас нэг сонирхолтой түүхтэй таарсан нь 1913 онд хятадын хар цэрэгтэй тулалдахаар өмнөд нутагт ирж байрласан монголчууд байлаа. Манжийн хар цэргээс уг нутгийн чөлөөлөн энд төлөөлөгчөөр сууж байсан Шинэн хэмээх цэргийн дарга, түүний удмын 200 гаруй өрх байдаг ажээ. Тэрхүү цэргийн зүтгэлтэн таван хэлтэй байсан домгийг хүртэл өгүүллээ.
Бидний хооронд өрнөсөн халуун яриа олон өдөр дараалан өрнөсөн юм. Чөлөө цаг гарвал энэ тэнгэр үзэл, улаачийн холбоотой асуудал хөндөгдөн ярилцана. Энэ сэдэв дуусашгүй билээ. Энэ сэдэв гүнзгийрэх дутам бидний хоорондын харилцаа улам ойртох болно.
Урьд өмнө дуулаагүй амьдралын үнэнийг сонслоо. Өнөөдрийн ярилцлага ховорхон тохиолдол байлаа. Азтай сайхан уулзалт боллоо. Ямар сайхан үнэнийг ярилцаваа.

3

4

Twitter