Сүүлийн үед шашны сэдэв монголчуудын анхааралд ороод байна. Шашныхан ч өөрсдөө шашны шинэчлэл ярих болов.
Түүнчлэн улс төрийн болон нийгмийн амьдрал ч өөрөө шашны асуудлыг аяндаа дэвшүүлэн тавих болов. Энэ асуудлыг хөндөх бүрт түүх, соёл, үзэл санаа, уламжлал, ертөнцийг үзэх үзэл, улс төр, тэр ч байтугай хувь хүний итгэл үнэмшил зэрэг бүх асуудал хөндөгддөг учраас туйлын зовлонтой, бараг дуусашгүй маргаан тэмцэл болох.
Үүнээс шалтгаалаад эл асуудал нэн эмзэг бөгөөд бараг хориотой гэхэд болно. Гэтэл ярихгүй байлаа ч цаад зөрчил нь улам бүр хуримтлагдсаар байгааг хүн бүр мэдэж байгаа.
Шар тос нь шүтэх бие, шүтэгч сэтгэл, амьдруулагч нас гурвууланд тустай учраас тосны дээд нь гэж үздэг. Шар тос нь амтлаг амттай бөгөөд шингэсний дараа амтлаг чадал нь хүнд, бүлээн чадалтай байна. Шимийн тосыг хайлуулж хөөс, цөвийг нь гаргасан шар тос нь оюун ухааныг хурцалж, ой тогтоолтыг сайжруулж, нүдний харааг тогтворжуулж, дотор галын илчийг бадрааж,ходоодыг тэтгэж өгдөг. Ингэснээр хоолны шингээлтийг сайжруулж, биеийн өнгө зүсийг тэтгэн, тослогжуулж, тамир тэнхээг хурдан хугацаанд төлжүүлж, хүчийг нэмэгдүүлдэг. Мөн өтгөн хаталтаас сэргийлнэ. Хөгшдийг чийрэгжүүлж 100 наслуулах чадалтай гэдэг. Хийн өвчний үед шар тосыг хэрэглэх нь сайн.
ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэнгийн Хүрэл төмрийн үеийн судалгааны салбарын эрхлэгч, доктор, профессор Ц.Төрбаттай ярилцлаа.
-Дэлхий нийтээр тэмцэж буй цар тахал Археологийн шинжлэх ухааны салбарт хэрхэн нөлөөлөв?
-Цар тахал дэгдэж, археологийн судалгааны цар хүрээ 2020 онд өмнөх оноос дөрөв дахин багассан. Хил хаагдсан тул гаднын улс орнуудаас хамтран ажиллах малтлага судалгааны төслүүд ирээгүй. Тиймээс том хэмжээний малтлага зогссон. Энэ бол хамгийн хортой нь юм. Монголын археологийн шинжлэх ухааны салбар хүндхэн байдалд орно гэсэн үг. Энэ салбар нь өөрөө өртөг өндөр учраас том төслүүдэд их хэмжээний мөнгө шаардлагатай.
Их Монгол улсын гурван зуун дамнасан уналт, доройтол
Төрийн жолоо, цулбуур нь Манж-Хятадын гарт орчихсон, шашин суртлын ихэс дээдэс нь амьд бурхад гэгдсэн төвд лам нар байсан тэр 300 шахам жилийн туршид Их Монгол улс задарч, доройтсоор 1911 оны үеийн өрөвдөлтэй, арчаагүй төлөв байдлыг олжээ. Чингис хааны үеийн Их Монгол улсын газар нутаг, хүн ам, олон улсын нэр төр, цэрэг-зэвсгийн чадавх, эдийн засгийн хүчин чадал, төр засгийн хүчирхэг тогтолцоо, дэлхийн цар хүрээн дэх нөлөө, хамаарал зэрэгтэй харьцуулах аваас зүүдэнд ч оромгүй тийм хэмжээнд хүртлээ унаж доройтжээ. 300 шахам жилийн туршид унасаар, уруудсаар очиж тогтсон түвшин нь 1911 оны төлөв байдал гээд тооцох ахул анх, 300 шахам жилийн өмнө хичнээн өндөр түвшинд байсан нь ч тодорхой юм.
Сүүлийн үед хүмүүс бэлэн мөнгөнөөс илүүтэй бүхий л гүйлгээгээ дебют картаар хийх болсон. Энэ нь авсаархан, аюулгүй, сул мөнгө урсгахаас сэргийлдэг хэмээн боддог. Бэлэн мөнгийг бодвол карт аюул багатай ч, мөнгөө алдах эрсдэл ихтэй байдаг ажээ. Ингээд та бүхэндээ хэрхэн картныхаа аюулгүй байдлыг хамгаалах зөвлөгөөг хүргэе.1. Үйлчилгээний газруудад картаар тооцоо хийхдээ анхаараарай. Томоохон үйлчилгээний газруудын кассчид, таны картыг хоёр удаа терминал дээр уншуулдаг. Энэ нь эхний удаад таны худалдаж авсан үнийн дүнг, харин дараагийн удаад хэн нэгэн өөр хүний картаар үйлчлүүлж байгаа эсэхийг харах үүднээс тухайн үйлчлүүлэгчийн хувийн мэдээллийн хардаг байна.
Нүүдэлчид тэр дундаа Монголчууд бидний шууд өвөг дээдэс болох Хүннү нарын дэлхийн түүхэнд үлдээсэн их өв бий. Тиймээс ч Хүннүг манайх гэж булаалдах улс орон цөөнгүй.
Гэвч Монгол улсад олноороо байгаа Хүннүгийн хот балгасын тууриудаас эхлээд хэдэн мянган булш бунхан тэр дундаа хаад шаньюй нарын булш бунханууд тэднийг бидний өвөг дээдэс гэдгийн хангалттай нотолгоо мөн.
Монгол улсын нутаг дэвсгэр дэх Хүннүгийн булш бунхануудаас хамгийн анх Ноён уулын булшнуудыг олж шинжлэн судалсан 100 гаран жилийн түүх бидэнд байна. Эндээс олдсон олвдорууд дэлхийн археологийн ШУ-ны нээлтүүдийн нэгд тооцогдохоор чухал юм.
Улсын Их Хурлын эрхэм гишүүд ээ!
Гавъяат сайд Амарын сүнс нь он оны нягт зузаан ханыг нэвтлэн та бүхэнд хандаж байна.
Нэгэн зүйл: “Бидний дээд өвгөдөд эзлэгдэн захирагдаж байсан бусад аймгууд нь харин биднийг эзлэн захирахад хүрээд, бидний өвгөдөөр удирдуулан явсан бусад үндэстэн нь харин бидний багш болоход хүрчээ...” /одоо ч хэвээрээ.О.Д/
Нэгэн зүйл: “... Монголын газар шороог гадаадын хүн өнгийж, ашиг хөрөнгийг гадаадын хүн дураар ашиглан, Засгийн эрхийг гадаадын хүн санааны дураар хамаарч байсан бөлгөө...” /одоо ч хэвээрээ.О.Д/
(Эхний хэсэг)
Газрыг хувьд өмчлүүлэх тухай асуудлыг бүх ард түмний санал асуулгаар шийдэх ёстой. Эцэст нь өмчлүүлэх санал дийлэнх олонхи болбол, газрыг өмчлүүлэх, гэхдээ өмчлөгч этгээд /Монголын иргэд/ нь гадаадынханд өмчлүүлх, түрээслүүлэх, ашиглуулах, бэлэглэх, худалдах, арилжих, барьцаалах бүх замыг хааж, зөвхөн өөрөө болон гэр бүлийнхэн нь газар дээрээ орон сууц барих, үйлдвэрлэл явуулах, ногоо тарих, үхэр мал тэжээх, бас бус хэрэгцээгээ хангахаар байх ёстой.
Монголын иргэд газраа үр ачдаа үе залгалмжлуулан өвлүүлэх, өөр хэнд ч эзэмшүүлэх эрхгүй байх явдал нь үндэсний аюулгүй байдалд нийцнэ.
Монголын иргэд харин хоорондоо газраа солих, ашиглуулах явдал байж болох юм.
Гадаадынхан үүнд гомдох, хүний эрх, ардчилал зөрчлөө гэж орилох явдалгүй.
ФОТО
ВИДЕО
