“Комментатор” нэвтрүүлэг наадмын дугаартаа Монгол Улсын дархан аварга, гавьяат тамирчин Г.Өсөхбаярыг урьж, түүний онцлох барилдаан, өрсөлдөгч, ирлэгч бөхчүүдийн талаар сонирхол татам яриа дэлгэснийг уншигч түмэндээ толилуулж байна.
-“Комментатор” нэвтрүүлгийн энэ удаагийн дугаар бусдаасаа өвөрмөц. Та бид наадмын бичлэг үзнэ. Түүвэрлэсэн тэдгээр бичлэгт Комментатороор ажиллахыг Таниас хүсч байна.
Зууны мэдээ
Эдийн засагч Н.Итгэлтэй ярилцлаа.
-Таны манай сонинд хандах болсон гол шалтгаан тань юу вэ?
-Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсад хэрэгжүүлэх эдийн засгийн томоохон төсөл нь газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах. 2015 оноос эхлэн Засгийн газраас газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг заавал говьд байгуулна гэсэн тогтоол шийдвэр гаргасан. Гэтэл энэ үйлдвэр баригдаагүй.
Анх 2014 онд Чойрт, дараа нь Зүүнбаянд, 2015 онд Бор-Өндөрт, 2016 онд Сайншандад, 2018 оноос Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын нутагт байгуулна гэсэн шийдвэр гарсан. Яагаад байршлыг нь өөрчлөх болсноо хэлдэггүй. Нийтлэг зүйл нь бүх байршил говьд, харин боломжгүй зүйл нь усны хангамж. 2008 онд Японы “Жетро” байгууллага говийн бүсэд усны нөөц байхгүй. Говийн бүс рүү усны хоолой татах нь эдийн засаг, байгаль орчин, технологийн хувьд боломжгүй гэдгийг батлан, албан ёсны дүгнэлт тайлан хийсэн.
Манай монголчууд төвдөөс дамжин ирсэн бурханы шашны нөлөөгөөр ч юмуу төвд нэр
өгдөг байж. Бид хэд ч бие биенээ дуудаж нэрлүүлсээр байгаад монгол үгнээс ялгагдахааргүй дасал болж. Ингээд эдгээр нэрсүүдийг мэдэхийн хирээр монголчлон орууллаа.
Голдуу бурханы нэрс их байна. Зарим нь нэрэндээ тохирсон бурхан шиг хүмүүс байгаа ч зарим нь буг шиг бусдыг хорлон явдаг хэсэг нь ч байна. Эцэг эхчүүд сайхан хүүхэдтэй болохыг хүсдэг болохоор магадгүй бэлгэ дэмбэрэлийг бодож ийм сайхан нэрнүүд өгдөг байх.
Мөнх хөх тэнгэр минь өршөө
Нэг. Сэглэгдэн доромжлогдсон Ихсийн газар буюу “Өглөгчийн хэрэм”
Нийслэлийн төв талбайн хойморт байрлах Их хааны хөшөөний талд Ерөнхийлөгчид зориулсан барилгын гурван давхарт байдаг ажлын өрөөнд би анх орохдоо их л бэлэгшээж билээ. Цэргийн, бас энгийн гэсэн тодотголтой хамт олныг удирдах анхны даргаар намайг томилсоныг сонсоод ихэд баярлаж, догдолж байлаа. Тэгээд Ерөнхийлөгч Н.Багабанди намайг дуудаж ажлын албыг байгуулах үүргийг биечлэн өгсөн юм. Тэр цагаас хойш нэлээд хэдэн жил өнгөрчээ.
2012 оны 6 сарын 11
Яруу найргийн онгод, амьдралын гүн ухаан, төрийн хүний хат зориг нэг биед цогцолсон монгол хөвгүүдийн нэг Очирбатын Дашбалбарын нэрийг дурсахуйд нэг л өвөрмөц хүн төсөөлөгдөн буудаг билээ. Арван гурван жил өнгөрсөн ч алдаж, оносон хүмүүсийн үгэнд шүлэгтэй дурсагддаг энэ эрхэм хүний фото түүхийг 24tsag.mn эргэн сөхөж байна. Монголчуудын хөлөө олох гэж тэнцэж байх үед О.Дашбалбар гэх тийм нэгэн өвөрмөц “үзэгдэл” байв.
Сүүлийн үед бөөгийн шашин хавтгайрч, үнэн худал нь мэдэгдэхгүй бөө нар иргэдийн сэтгэхүйгээр тоглож, бизнес хийх нь олширсон. Энэ талаар Монгол бөөгийн нэгдсэн эвлэлийн Монгол бөөгийн тэргүүн удган, хяналтын цэцийн гишүүн Я.Мөнгөнсувдаас зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Эхлээд манай уншигч¬дад өөрийгөө танил¬цуу¬лахгүй юу?
-Намайг Я.Мөнгөнсувд гэдэг. Бөө болоод 13 жил болж байна. Монгол бөөгийн тэргүүн удган цолтой.
Н.Нагаанбуу: 2016-2046 онд Монгол Улс дэлхийн хамгийн дээд үзүүлэлтэд хүрнэ
Чингис хааны ганц шүтээн болох Мөнх тэнгэрийн хүчийн талаар яриагаа эхлүүлье гэж бодож байна?
Мөнх тэнгэрийн хүчний түүх гэж байхгүй. Энэ бол монголын түүхийн гүн ухааны асуудал. Түүхийн гүн ухаан гэдэг нь тэр түүхийг яаж бүтээсэн, яагаад гэсэн асуултанд хариулагдах тусгай шинжлэх ухаан. Гүн ухааны түүх гэвэл гүн ухаан тэдэн онд үүссэн гээд эхэлнэ.
Монгол бөөгийн зан үйлтэй холбон судлах зорилгоор Буддын шашины судараас танилцуулж байна. Хийн ертөнцөд болж буй үйл явцыг тодорхой дүрсэлжээ. Манай бөө нар энэхүү сударыг уншаад харьцуулан дүгнэж үзэж, судалгаа, санал бодлоо ирүүлнэ биз ээ.
Хүн үхсэнийхээ дараа хаашаа явдаг вэ?
Буддын шашин сургаалиар 49 хоног зул асаан маань мэгзэм уншин явдаг. Тэгвэл хүн үхсэний дараах 49 хоногт яадаг болох талаар 49 хоногийн тайлалыг өгүүлсэн “Бардо Тойдол” хэмээх судараас танилцуулж байна. Энэ судар нь хүний оршихуйн нууцад хүрэх түлхүүр юм гэж үздэг. “Бардор Тойдол” –ийг үгчлэн орчуулбал “Сонссоны хүчээр чөлөөлөгдөх” гэсэн утгатай бөгөөд энэхүү судар нь Түвдийн эрдэмтэн мэргэдийн олон зуун жилийн турш үе дамжин цуглуулсан баримтуудаас бүрддэг юм. Энэ судрыг нас нөгчиж буй хүнд буюу нэгэнт өнгөрсөн хүнд уншиж өгдөг байсан ч зөвхөн дээгүүр зиндааны лам нар л унших эрхтэй нууц судар байсныг дурдах нь зүйтэй. Энэ сударт тэмдэглэсэнээр Бардын зургаан шат байдаг. Гурвыг нь хүн амьддаа үзэж гурвыг нь нас барсныхаа дараа туулдаг тухай өгүүлжээ. Ингээд “Бардо Тойдол”-оос зөвхөн зайлшгүй чухал гэснийг нь толилуулья.
ФОТО
ВИДЕО
