ФОТО
ВИДЕОШууд л нутаг буцах замдаа орлоо.Буцах замдаа бид Шаман тосгоноор явдал дундаа зам ялимгүй хазайж оров. Замын дагуу Шаманын нэртэй зүйлийг сонирхон яваа нь энэ билээ. Шаманка нь ОХУ-ын Эрхүү мужийн Шелеховский дүүргийн нутаг дэвсгэрт харьяалагддаг тосгон бөгөөд Шаманскийн засаг захиргааны төв юм. Шаманка нь 1927 онд мод бэлтгэх тосгон хэлбэрээр байгуулагдсан.
1937 онд тосгонд хоёр орон сууцны 10 байшин, дэлгүүр, талх нарийн боов, халуун усны газар, морины талбай, дотуур байр байсан. 1938 онд бага сургууль баригдсан. 1945 онд Японд олзлогддог 700 хүн Бөө рүү авчирчээ. Одоо тосгоны төв байрладаг газар өргөст тороор хүрээлэгдсэн бүс, харуулын дөрвөн цамхаг, дайнд олзлогдогсдын харуулууд байв. Удалгүй хуаранд хижиг өвчин гарчээ. Олон япончууд нас баржээ. 1948 онд цөллөгт байсан Литвийн 700 орчим хүнийг Шаманка руу авчирчээ. Литвачуудын заримыг Эрхүү мужийн нэгдлийн фермд илгээж, заримыг нь Куйтун тосгонд илгээж, хуарангуудаар хуваарилжээ. Литвачууд оросуудтай хамтран мод бэлтгэж, Куйтун уулын эрэгт орших Куйтун тосгоныг байгуулжээ. Их хүйтэн газар байж дээ.
1971 оны 7-р сард хүчтэй үер болж, Эрхүүгийн усны түвшин 7 метрээр нэмэгдэв. Эрхүүгийн модон үйлдвэрлэлийн үйлдвэрт их хэмжээний хохирол учирсан. Үерийн дараа тосгоныг дахин босгов. 1993 онд Шаманскийн тосгоны зөвлөлийг Шаманка тосгоны захиргаа болгон өөрчилсөн бөгөөд Шаманка, Куйтун, Моты тосгонууд 1993 оны 6-р сараас хойш Шелеховский дүүргийн Шаманскийн тосгоны нэг хэсэг болжээ.
Байгаль нуурын эрэг дээр байдаг Танхой тосгоны харалдаа ой дотор үдийн хоолоо хийж идэв. Төв зам дээр буусан зорчигчид тосгоны зүг явахдаа дэргэдүүр өнгөрнө. Тэд биднийг, бид тэднийг сонирхон харцгаана.
Энэ тосгон 1901-1903 онд Транс-Байгалийн төмөр замын төмөр замын өртөө баригдсантай холбоотой юм. Тойрог-Байгаль нуурын төмөр замын хөдөлгөөн нээгдэхээс өмнө өртөө мухардалд орж, галт тэрэгнүүд Байгаль нуурыг Танхой, Байгаль нуурын хөлөг онгоцны хооронд гатлага онгоцоор гаталдаг. Танхой болон Боомт Байгалын хооронд гатлага онгоцоор холбогдохын тулд Орос улсад анх удаа радиотелеграфыг ажиллуулав. Боомт нь өөрийн цахилгаан станц, цахилгаан гэрэлтүүлэгтэй байв. Төмөр зам баригдсаны дараа Танхойн хүн ам хурдацтай өссөн. 1920 онд Сибирийн Цэргийн голын флотын "Спартак" усан онгоцыг Танхой усан онгоцны зогсоол дээр байрлуулж байв. Аугаа их эх орны дайны үеэр Танхой дахь Севастополь тэнгисийн эргийн хамгаалалтын сургуулийг нүүлгэн шилжүүлжээ. Ийм л түүхтэй тосгон ажээ.
Байгаль нуурын эргээр эмжээлэн давхисаар, зогсолтгүй явсаар урагш эргэн 21:00 цаг гээд Улан-үдэд орж ирлээ.
