ФОТО
ВИДЕОӨглөө 08:00 цаг гэж сэрцгээгээд өглөөний цайгаа уув. Орой унтахаасаа өмнө цэнэглэх юмс юу байна бүгдийг нь цэнэглээд хоносон. Техник хэрэгсэл ачаа бараануудаа зөөж гаргаад хотын төврүү гарлаа. Багийн нэг гишүүний маань ууж буй эм нь дууссан тул түүнийг авахаар эхлээд эмийн сан оров. Өглөө эрт байсан болохоор онгорхой юм байгаа боловуу гэсэн харин байж байдаг шүү. Энд цаг агаар нилээн сэрүүн хүмүүс зарим нь куртка өмссөн байв. Эднийхээр “Эмэй сангай газар” гэдэг юм байна. Бас л монголоор байгаа биз.
Бас нээрээ манай “Шөлөндөө” хоолны газар бас энд “Шулөндө” гэсэн нэртэй байдаг ажээ. Замаа ахиухан хороох зорилгоор дараагийн маршрут руугаа шууд хөдөлцгөөлөө. Угаасаа буцахдаа Улан-үдэ дайрах тул тэр үед тухтай газруудаар явах юм. Ингээд 10:30 цагийн үед Улан-үдэ хотоос гараад давхилаа.
Улан-үдээс гараад Аршан орохоор аялалдаа гарлаа. Замын дагуу өнгөрөх байгалийн сайхныг харсаар л биширсээр, үнэхээр хязгааргүй их ой мод байгаа нь атаархмаар ч юм шиг. Ийм сайхан газар нутаг манайх байсан бол яасан сайхан бэ гэсэн бодол дотор минь байн, байн орж ирж гол харлуулж байсныг нуух юун. Харамсмаар ч юм шиг нэг тийм сонин мэдрэмж байнга төрж байв.
Газрын зургаас харахад замдаа бид 40 гаруй том жижиг тосгодуудыг дайрч явахаар харагдаж байв. Хаа очиж харин тосгодууд нь ойр, ойрхон байдаг юм байна лээ. Их хүн амтай улсад тэгдэг байх л даа. Ямар манайх шиг гуравхан сая хүн тэр их тал нутгаар тарж суурьшиж байгаа биш.
Явсаар 13:00 цагийн үед зам дагуу хооллохоор зогсов. Каменскийн ойролцоо байх. Ачааны машинууд зэрэгцэн зогсчихсон, замын нөгөө талд тосгоны хүмүүс жимс, мөөгнүүдээ худалдан зогсоно. Эргэн тойрон битүү мод, алсын газрыг харах боломжгүй болгох ажээ.
Зогсоод 00-ын үнэ 30 руб байлуу даа тэгэж санаж байна. Бүгд биеэ суллаж аваад л хоолны газар орцгоолоо. Модтой газар гэсэн шиг энэ хоолны газрын тохижилт нь дан мод байв. Яг ингээд явж байгаа нь энгийн буриад амьдралын соёлын бодит байдлыг мэдрээд л явж байгаа гэсэн үг. Төмстэй пирошки идээд хөдлөв. Мөн л өөрсдөө халуун савтай усаа авч ороод л цай кофе юу байна дуртайгаа уучихаж байгаа юм. Үнэхээр тухтай сайхан явж байна. Дахин ийм сайхан явалтыг хэзээ ч үзээ билээ дээ гэх ухааны юм бодоод л..
Явсаар 14:30 цагийн үед байгаль далайн зах харагдаж эхэллээ. Юутай сайхан, далай үнэхээр сүрлэг цэнхэрлэн харагдана. Сэтгэл хөөрөөд л бүгд дуу алдан гайхширна. Зөвхөн зах хэсгийг нь харчихаад шүү дээ. Боярский тосгоноос эхэлж байгаль нуур харагддаг юм байна. Яг далайн өмнөд хэсгээр явж байгаа хэрэг. Баруун талд минь Байгаль нуур жирэлзэн өнгөрнө. Хурдны замаар явж байгаа тул зогсох боломжгүй харж биширсээр л явлаа. Хурдны замаа яг нуурын эрэг дагуу барьжээ. Зам дээр том том машинууд маш их зөрнө басхүү их хурдтай явах ажээ. Машин дотроо монгол дуугаа тавьчихсан, сэтгэл догдлоод л нэг л тийм тогтворгүй. Хоёр цаг гаруй нуурын эргээр хурдны замаар давхиад Слудянка гэх тосгон дээр ирлээ. Ямар гоё цэвэрхэн тосгон бэ. Тосгон гэхэд хөгжил сайтай, зам дагуу нилээн их барилга байрнуудтай, хотхон гэмээр улбар шар өнгийн нилээн их барилгууд барьчихсан. Зам дагуу шон дээр цэцэгнүүд өлгөчихсөн, энд тэндгүй мод цэцэг навч. Далайн эрэг дээр тул уур амьсгал нь хүртэл чийглэг үнэхээр сэтгэлд тод үлдсэн газар байлаа. Бүр энд баймаар ч юм шиг.
Ингээд Слудянка өнгөрөөд огцом зүүн эргээд Аршаны зүг эргэлээ. Одоо замын хойд хэсгээр Саяаны нуруу эхэлж байгаа. Д.Дашдоржийн ”Хэнтий, хангай, саяаны өндөр сайхан нуруунууд” гээд “Миний нутаг” шүлэг урсаад эхлэв. Сүндэрлээд л сүрлэг харагдана гээч.Ингээд л үргэлжлээд Увсын чигтээ ард орших Саяаны даваа хүртэл үргэлжилнэ.
Цааш явсаар л баруун талд Саяаны нуруу сүндэрлээд л нэг л тийм огшоод ч байгаа юм шиг сонин, сонин мэдрэмжүүдийг өнөөдөр их авлаа. Үүнээс цааш тосгодууд нь хоорондоо ер нь ойр, ойрхон байна. Энэ хавиар бол дандаа буриадууд амьдардаг юм байна. Модон байшин, өвс ногоо сайхан тал газар, хадлангаа авчихсан яг л зурган дээр гардаг шиг тансаг юм аа. Орос үлгэр дээр гардаг шиг л яг тийм сайхан газар үнэхээр таалагдлаа. Биширсээр л явна. Нүд баясаж сэтгэл жаргана гэж энийг л хэлдэг байх аа.
Одоо Булган аймгийн харалдаа, хөвсгөлийн нутгийн захруу ороод ирсэн гэж байгаа. Зам үнэхээр сайхан нисээд л байх юм. Цааш явлаа Аршан гээд халуун рашаанлуу явж байгаа.
Сая Эркут гол гарлаа. Хойно Саяаны нуруу сүрлэг үргэлжилэн харагдана. Ахалик гэх нарийн гол гарлаа, Харимта гол өнгөрөв гэх мэтчилэнгээр Слудянка өнгөрөөд 10-аад тосгоноор дайрсан байна. Бид төв замаас хойш эргээд 20-оод км яваад Аршан гэх цагаан өндөр хөшөөн дээр ирэв. Манайхаар бол хаалга бололтой. Бууж зургаа дараад төврүү нь хөдлөв.
Төврүү нь орлоо үнэхээр тансаг байгальтай яасан сайхан нутаг вэ гэж багийнхан бүгд л дуу алдацгаав. Ардуур нь Саяаны нуруу сүндэрлээд үнэхээр сүрлэг юм аа. Аюуна Андрейгийн ажиллуулдаг газарт нь буусан. Тэд өөрсдөө Эрхүүгээс ирж яваа. Тухалж авчихаад орчиноо харж салхилахаар бүгдээрээ гарцгаав. Жоохон хүйтэн байна аа хүмүүс куртка өмсөөд байна. Энд бараг амьдарчихмаар санагдлаа. Амьдарчихмаар санагдсан хоёр дахь газар минь байлаа. Орой 22 цагийн үед Андрей, Аюуна хоёр ирлээ. Эднийх их сайхан амьдардаг юм байна. Ийм гоё газарт ийм гоё амралттай. Маш гоё ярианууд өрнөлөө. Андрейн дүү Александр гэх залуутай танилцав. Манайхаар бол эндхийн ИТХын Төлөөлөгч гэх болтой юм. За ирээд ресторандаа хоол унд бэлдчихсэн сайхан хооллоод 24:00 цаг өнгөрөөд унтахаар хэвтлээ.
