МБНЭ-ийн хамт олон зүүн аймгаар түүхийн үйл явдал болсон болон байгалийн үзэсгэлэнт болон түүхэн газруудаар аялсан билээ. Бид аялалаа Бур халдун хайрханаас эхэлсэн билээ. Гурван голын монголчуудын нутаг, гол шүтээн болсон Бурхан Халдун уулын тухай шинжлэх ухааны үндэслэлтэй судалгаа, шинжилгээ 1920-иод оноос эхэлсэн. Бурхан Халдун уулын нэрийн талаар хамгийн анх дурдан судалсан хүн бол академич, доктор Б.Ренчин юм. Үүний өмнө улс төрийн зүтгэлтэн, нэрт түүхч А.Амар “Монголын товч түүх” зохиолдоо “Уг газар бол Чингис хааны дээд өвөг Бөртэ Чино, Гуа марал нарын нутаглан суусан газар мөн” хэмээн тэмдэглэсэн нь бий.
Б.Ренчин 1944 онд “Бурхан Халдун гэгчийн үгийн тайлбар” хэмээх жижиг өгүүлэл нийтлүүлсэн. Хожим дэлгэрэнгүй болгож “Монгол дахь Чингис хааны тахилга тайлгын тухай”, “Бурхан Халдуны тайлбар” бэсрэг өгүүллүүдийг 1951, 1959 онд Унгар улсад хэвлүүлсэн.
Энэ тухай академич Ч.Далай гуай “Ер нь монголчууд бид Онон, Туул, Орхон гурван голын сав газрыг алтан ургийн үүсч мандсан Монгол нутгийн төв шүтээн газар гэж үзэж үеийн үед дээдлэн хамгаалж явах учиртай билээ.
МБНЭ-ийн хамт олон Бурхан халдун ууландаа залбиран мөргөж, аялалын анхны өдрөө хоноглосон билээ.
Сибирийн бөө нар Байгаль нуурын Ольхан аралд цугларав. Оросын зүүн хэсэгт ой, хээрийн түймэр дэгдэж, их түймэр газар авч байгааг зогсоох зорилгоор сибоийн бөө нар нэгдэн цугларч байна. Сибир бол дэлхийн уушиг билээ. Яагаад гэвэл асар их нутгийг эдлэн оршдог сибирийн ой, тайг, хээрийн бүс бол дэлхийн агаарыг сэлбэж байдаг гол байгалийн цогцолбор юм.
Халх голын ялалтын 80 жилийн ойгоор Дорнод аймгийн Сүмбэр суманд МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан очиж, шинэ тосгоны бүтээн байгуулалтын ажилтай танилцаж, Орос-Монголын хамтын хөрөнгө оруулалтаар бүтсэн барилга байгууламжтай танилцсан билээ.
Дорнод аймгийн Сүмбэр сумын засаг дарга х.Хүрэл-Эрдэнэтэй уулзах явцдаа МБНЭ-ийн Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан сонин дурсамж ярина билээ. Тэр нь шилжилтийн үеийн хүндхэн үед Сумбэр суманд тохиолдсон сонин тохиолдолыг дурссан юм.
ФОТО
ВИДЕО
