Өнөөдөр манай улсын нийгэм тийм ч тайван бус байгаа. бүхий л зүйлс мөнгөтэй холбоотой байгаа бөгөөд хүмүүс мөнгөний төлөө юу ч хийхээс буцахгүй болсон нь гэмт хэрэг, луйвар, хүн амины хэрэг гарах болсон шалтгаан болоод буй. Тэр дундаа луйварын хэрэг ихээр гарах болсон. Жишээлбэл: сүлжээний бизнес тэр чигтээ луйвар болоод байгаа ба түүнд итгэх иргэд олон байгаа юм.

Үүнээс болж хэн нэгэнд залилуулах хэрэг гаарсаар буй. Мөн үүнээс гадна сүүлийн жилүүдэд манай улсын иргэд бөө мөргөл, шарын шашинд хэт туулширч айл болгон бөөтэй болж түүнийг шүтэж дээдэлсээр ирсэн. Гэвч үүнийг буруу зүйлд ашиглах буюу бизнес болгож буй хүмүүс байна. Угтаа бол бөө болох тоглоом бас бизнес биш юм. Зарим хүмүүс бөө болохоор дурлаж өөрт нь онгод тэнгэр үгүй байхад заавал бөө болно гэж зүтгэх хүмүүс захаасаа аваад дайралдах нь эмзэглэмээр. Очиж байгаа бөөгөөсөө өөрийнхөө нэг тэнгэрийг эсвэл зуугуул онгод шахаад өгөөч гэж гуйгаад шалаад сууж байдаг байна.

Ингээд тэд ямар ч онгод тэнгэргүй атал хүн үзэж мэргэлэн их хэмжээний мөнгө авах ба бүр сүүлдээ хүн амины хэрэг ч гарсан билээ.

Ганц бөө гэлтгүй шарын шашинд ном мэдэхгүй байж хүний амьдрал ахуй, тулгарсан асуудлыг шийдэж өгнө хэмээн худал ярин суух лам нар хүртэл олшироод буй. Энэ нь маш том нүгэл. Бурхан шашныг шүтэж сүсэглэж чадахгүй атал өөрийн биеийг бурхан мэт үзэж байгаа нь бусармаг үйлдэл юм. Угтаа бол ямарваа нэгэн бурхан шашны холбогдолтой, мэргэч төлөгч хүнд үзүүлсэн хүн түүний гарын цайлгах утгаар мөнгө өгдөг. Харин үзэж буй мэргэч ямар нэгэн тариф зохион үйлчлүүлсэн хүнээс мөнгө нэхэх эрхгүй билээ.

Энэ нь бурхан шашинд сүсгээрээ өөрийн зүгээс өгч буй зүйл учир нь хэмжээ гэж байхгүй их ч бага ч бай аль нь ялгаагүй аж. Гэтэл сүүлийн жилүүдэд мэргэч, бөө, лам нар тариф тогтоон үйлчилж байгаа нь иргэдийг луйвардаж буй хэрэг болоод байна. Тэдгээр тариф тогтоосон, өөрсдийгөө мэргэлдэг хэмээж буй хүмүүс үнэндээ худал ярьж байгаа бөгөөд энэ нь хүнээс мөнгө салгаж авах гэсэн арга нэг ёсондоо луйварын арга юм. Энэ нь мөн сэтгэл мэдрэлтэй холбоотой аж.

Хавар, намрын улиралд сэтгэцийн өөрчлөлттэй хүмүүсийн зан төлөвт өөрчлөлт орж, сэтгэл санааны хувьд тогтворгүй болох, эрүүл хүмүүс ч стрессээс үүдэлтэйгээр сэтгэл гутралд өртөх нь нэмэгддэгийг шинжлэх ухаан аль хэдийнэ баталсан. Дэлхийн хэмжээнд 2005 онд бүртгэгдсэн нийт өвчлөлийн 10 хувийг сэтгэц, зан үйлийн эмгэг эзэлж байсан бол энэ тоо 2020 онд 15 хувь болж нэмэгдэх магадлалтай гэж ДЭМБ-аас тооцоолсон байна. Мөн судалгаагаар манай улсад 628.000 хүн буюу нийт хүн амын 23.3 хувь нь сэтгэцийн эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудалтай, сэтгэцийн эмгэгтэй гэсэн тоо гарсан байна. Хөдөлмөрийн чадвараа алдсан нийт хүмүүсийн дотор сэтгэцийн эмгэгтэй хүмүүс 15 хувийг эзэлдэг бөгөөд өнгөрсөн оны байдлаар Монгол Улсад сэтгэц, зан үйлийн эмгэгтэй 22 мянга гаруй хүн сэтгэцийн эмчийн идэвхтэй хяналтад эмчлүүлсэн байна.

Сүүлийн жилүүдэд нийгмийн стрессээс шалтгаалан сэтгэцийн өвчлөлтэй хүмүүс ихсэх хандлагатай байгаа талаар эрүүл мэндийн байгууллагууд мэдээлж байгаа юм. Жил ирэх тусам сэтгэцийн өөрчлөлттэй хүний тоо нэмэгдэж буй шалтгаан нь бухимдал, сэтгэл санааны хямрал, тайван бус амьдралын хэмнэл зэрэг гэж үзэж байгаа аж.

Сэтгэцийн өвчин дотроо олон хэлбэртэй байдаг бөгөөд тэр дундаас анхаарал татаж байгаа нэг зүйл бол 2011 оноос хойш бөө мөргөлтэй холбоотой сэтгэцийн өөрчлөлтөд орсон хүмүүс ихээр бий болсон явдал. Хаа таарсан газраа хуураа татаж, хэнгэргээ дэлдэн, архийг ус мэт залгилж, амьтан хүмүүсийг гайхашруулах болсон шашны энэ зан үйл Монголд сүүлийн хэдхэн жилд асар эрчимжсэн нь ийнхүү араасаа ийм асуудал дагуулж байна. Хэн дуртай нь бөө болдог болсон нь нууц биш. Энэ нь нэг төрлийн бизнес болчихоод байгаа ба амьдралын ямар нэг асуудал үүсэх, бие өвдөх үед бөөд хандсанаар “Бөөгийн угаа авахгүй бол үхнэ” гэж айлган нэг сая 500 мянгаас таван сая хүртэлх төгрөгөөр “бөө болгож” өгдөг болсон.

Онгод сахиусгүй, удам угшилгүй жирийн нэгэн ийм хэргэмийг хүртсэнээр нийгмээс тусгаарлагдаж, өөрчлөлтдөө дасахгүйн улмаас сэтгэцийн хүндрэлтэй асуудалтай нүүр тулдаг аж. Түүнчлэн өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд л гэхэд бөө мөргөлтэй холбоотой сэтгэцийн өөрчлөлтөд орсон 20-иод хүн бүртгэгдсэн байна. Энэ мэтчилэн бөө мөргөл нь нийгэмд сөрөг нөлөө үзүүлж байна. Сахиус авах ёсгүй хүн нь түүнийг хүчээр авах, дургүй нэгнийг хүчээр бөө болгож байгаа нь нийгэмд сөрөг нөлөө үзүүлж байгаа хэрэг. Луйвар, сэтгэцэд нөлөөлөх бүр цаашлаад хүний аминд ч хүрэх тохиолдол гарч байгаа билээ.

Тиймээс энэ байдлыг цэгцлэх хэрэгтэй. Уул усыг тахиж байна хэмээн худал үйл хийж уул усны савдгыг улам хилэгнүүлсээр байгаа. Хэн дуртай нь бөө болж үнэн худал юм ярин хүнээс мөнгө залилах үйлдлийг зогсоох хэрэгтэй. Бурхан шашны зан үйлээ бизнес хийж хүн луйвардах нь нүгэл болох ба ирээдүйн өөрийн үйлд сөргөөр нөлөөлөх болно.

Twitter